مبارزه با آفات یونجه-سرخرطومی برگ یونجه

● سرخرطومی برگ یونجه:
الف ) مبارزه زراعی :
برای مبارزه زراعی میتوان چین اول یونجه را به جلو انداخت ، در نتیجه این عمل تعداد زیادی لارو كه هنوز كامل نشده‌اند از بین خواهند رفت.
ب ) مبارزه شیمیایی :
در مبارزه شیمیایی با این آفت باید دو نكته اساسی را مورد توجه قرار داد ،
۱) موقع سمپاشی
۲) نوع حشره كش
بهترین موقع مبارزه با این آفت اوائل بهار و مصادف با بوته های نورسته ۱۰ سانتیمتری یونجه می‌باشد. سمپاشی باید قبل از تاثیر موثر لاروها به گیاه انجام گیرد. سموم بكار برده شده علیه این آفت باید علاوه بر دارا بودن تاثیر كافی ، دوام زیاد نداشته باشند. تا از نظر باقیماندن روی یونجه یا سایر گیاهان علوفه‌ای ، ایجاد اشكال ننماید.
▪ نوع حشره كش : در حال حاضر سموم زیر برای مبارزه با این آفت توصیه می شود :
۱) اكامت ( اتریمفوس ) ، امولسیون ۵۰ درصد به میزان یك لیتر در هكتار.
۲) فوزالن ( زولن ) ، امولسیون ۳۵ درصد به میزان ۵/۲ لیتر در هكتار
۳) مالاتیون ، امولسیون ۵۷ درصد به میزان ۳ لیتر در هكتار
۴) سومین ( كارباریل ) ، پودر و تابل ۸۵ درصد به میزان ۳ كیلوگرم در هكتار
معمولا با یك نوبت سمپاشی آفت كنترل می شود. ولی درصورت بارندگی و بالا بودن تراكم آفت ، سمپاشی دوم نیز توصیه میشود. و بایستی آخرین سمپاشی ۱۵ الی ۲۰ روز قبل از برداشت انجام گیرد.
● جوندگان
جوندگانی كه در مزارع یونجه بویژه مزارع یونجه استان فعالیت دارند موش مهاجر ، موش مغان و موش كور میباشد.
برای مبارزه با این موشها باید كلیه لانه‌ها را یك روز قبل از انجام مبارزه كوبید و روز بعد طعمه گذاری را فقط در سوراخهایی كه باز شده‌اند ( لانه های فعال ) انجام داد.
▪ نحوه تهیه سموم :
ابتدا ۲ لیتر روغن را با ۱۰۰ كیلوگرم گندم مخلوط كرده و بعد ۱۰ كیلوگرم فسفر دوزنگ را به آن اضافه می‌كنیم و با مراقبت كامل بهم زده تا بطئر كامل مخلوط شوند. برای هر هكتار ۵/۱ الی ۲ كیلوگرم طعمه مسموم بطور دستپاش در لانه های فعال مصرف می شود. ( فسفر دوزنگ سم خطرناكی بوده و بااحتیاط كامل باید از آن استفاده كرد. )
مبارزه با علفهای هرز :غلبه علفهای هرز بر یونجه ، علاوه بر كاهش كمیّت وكیفیّت محصول ، بتدریج باعث تُنَك شدن مزرعه،ضعیف شدن گیاه، غلبه بیشتر عوامل بیماریزا و نامساعد محیطی و درنهایت كوتاه شدن عمر گیاه می شود. در اثر تُنَك شدن مزرعه ، با نفوز نور بیشتر بداخل پوشش گیاهی زمینه برای رشد و نمو وخسارت بیشتر انگل سس فراهم می شود. اوّلین قدم در مبارزه، جلو گیری از آلوده شدن بذور یونجه به بذر علفهای هرز از طریق مبارزه بموقع با علفهای هرز مزرعه یونجه ای است كه به بذرگیری اختصاص داده ایم.
قدم بعدی ، بوجاری بذور با دستگاه های بوجاری و سس گیر می باشد. زدن شخم عمیق چندین ماه قبل ازكاشت و انتخاب فصل كاشت پاییز نیز در كنترل علفهای هرز موثّر است. زیرا در كشت بهاره ، بدلیل مساعد بودن شرایط برای جوانه زنی ورشد علفهای هرز ، این گیاهان با سرعت بیشتری نسبت به یونجه رشد كرده ولذا در كشت بهاره خیلی سریعتر بر مزرعه یونجه چیره میشوند.
یكی دیگر از راههای مبارزه با علف های هرز این است كه به هر طریق ممكن از ورود بذور علف های هرز كه از سال قبل یا چین قبل در جوی ها و یا نهرهای متصل به مزرعه یونجه باقی مانده اند جلوگیری شود. یكی از راه ها جهت این كار این است كه در ابتدای هر آبیاری و قبل از انجام آن بهتر است آب اوّلیّه را به مدّت چند دقیقه بجای اینكه در مزرعه وارد كنند ، در محلّی دور از مزرعه ببرند تا بدین طریق بذور علفهای هرز موجود در جوی ها نیز از مزرعه دور گردند.
استفاده از علفكش داكتال به میزان ۱۲ـ ۸ كیلو در هكتار در موقع كاشت ودر یونجه استقرار یافته در اوایل بهار، قبل از رشد مجدّد یونجه و جوانه زنی علفهای هرز ، نیز در كنترل علفهای هرزموثر است. آبیاری مزرعه یا وقوع بارندگی بلافاصله بعد از كاربرد داكتال میزان تاثیر آن را افزایش می دهد.
ازجمله علفهای هرز یونجه انگل سس است. سس گیاه گلدار انگلی است كه سالانه خسارت قابل توجهی به مزارع یونجه كاری وارد میكند. این گیاه فاقد ریشه بوده و قادر به ساختن مواد آلی لازم برای خود نیست. سس از طریق بذر تولید مثل میكند. با مساعد شدن هوا بذر ان جوانه زده و جوانه ها بدور میزبان (ساقه یونجه) پیچیده ودر این موقع ارتباط آن با خاك قطع می شود. در این حالت سس با فرستادن رشته هایی مكنده بدرون آوندهای ساقه ، مواد آلی ساخته شده توسط گیاه یونجه را به مصرف می رساند. در مناطق معتدله ، در اواسط بهار جوانه زده ودر اواسط تابستان تولید گل و بذر می نماید. لذا بایستی قبل از تولید بذر با آن مبارزه شود.
▪ طرق مبارزه با سس :
به طرق زیر میتوان با سس مبارزه كرد.
۱) بوجاری بذر یونجه توسط دستگاههای سس گیر.
۲) پوشاندن لكّه های آلوده با كاه و كلش بطورمتراكم تا ارتفاع ۲۰سانتیمتر.این عمل باعث نرسیدن نور كافی به سس و متوقف شدن رشد آن میشود.
۳) چیدن و خارج كردن سس از مناطق آلوده وسمپاشی محل های فوق با علفكش گراماكسون برای از بین رفتن بقایای سس.
۴) سوزانیدن لكه های آلوده با شعله افكن در یونجه های استقرار یافته.
۵) بكار بردن علفكش داكتال بمقدار ۱۲-۸ كیلوگرم در هكتار قبل از كاشت و در یونجه های استقرار یافته قبل از رویش بذر سس در بهار.
▪ زمان برداشت:
تاریخ برداشت یونجه تاثیر قابل ملاحظه ای بر روی مقدار مواد غذایی ، عملكرد ودوام گیاه دارد. یونجه قبل ازگل دادن ، پروتئین وموادغذائی قابل هضم بیشتری را داراست.درموقع گل دهی كامل وبه بذر نشستن،میزان الیاف آن افزایش یافته ومواد قابل هضم كمترمیشود.درمقابل عملكرد افزایش می یابد.ازطرف دیگربرداشت قبل ازگلدهی و با فواصل كم باعث ضعیف شدن گیاه شده و عمر آنراكاهش میدهد. زیرا گیاه فرصت كافی برای انتقال مواد ذخیره ای از قسمتهای هوائی به ریشه پیدا نمی كند.بنابراین بهترین تاریخ برداشت یونجه برای بدست آوردن حداكثر عملكرد علوفه ، با ارزش غذائی بالا (حد اكثر مقدار پروتئین در هكتار) توأم با ایجاد شرایطی برای تأمین حدّ اكثر مواد غذائی در سال های بعد، موقعی است كه حدود بوته های مزرعه به گُل نشسته باشد.
یونجه اگر بطور مكر‍‍‍ّر و درفواصل كوتاه برداشت شود، ذخایرهیددرات كربن ریشه به اتمام می رسد و گیاه از بین می رود.
در اغاز فصل رویش چه بعد از زمستان و چه پس از هرر چین، رشد قسمت های هوایی كاملاً به ذخایر ریشه ای وابسته است. بعد از هر چین در صورتیكه زمان برداشت در آغاز گلدهی بوده باشد، میزانذخایر ریشه ای در حد نرمال است ودر اثر رشد هوایی بتدریج از ذخایر ریشه ای كاسته میگردد. هنگامیكه ارتفاع بوته به ۳۰ سانتیمتر رسید ذخایر ریشه ای به حد اقل میرسد. همچنان كه رشد ادامه می یابد و عمل فتوسنتز بیشتر میگردد مقدار ذخایر ریشه ای نیز بتدریج بالا میرود. حتّی در زمان تشكیل جوانه ی گل نیز این ذخایر پایین تر از حد نرمال است. در مرحله ی آغاز گلدهی مجدّداًً ذخایر ریشه ای بحد نرمال خواهد رسید و در این مرحله بهتر است كه یونجه برداشت گردد.
یونجه پس از برداشت ، رشد مجدّد خود را تقریباً سریع آغاز می كند ، امّا پس از آن ذخیره هیدرات كربن خود را تدریجاً بدست می آورد.

منبع : سایت آموزشی - اطلاع رسانی هرس