رقابت انسان و کامپیوتر

اندکی توجه به اخباری که از سوی رسانه های مختلف منتشر می شود گویای این امر است که کامپیوترها نسبت به گذشته بسیار هوشمند تر شده اند اما سوال اینجاست که هوش مصنوعی این کامپیوترها چه میزان توانایی دارد و ما در تصمیم گیری های خود تا چه اندازه می توانیم به آن ها اطمینان کنیم؟
آن طور که به نظر می رسد، در برخی فیلم های تخیلی وجود این قبیل ماشین ها بسیار مفید است و برای مثال در فیلمی مثل City of Brotherly Love، تام کروز با استفاده از سیستمی مشابه سعی می کند همه کارهای خطیر و بزرگ خود را انجام دهد. این امکان برای بازیگران فیلم وجود دارد که به کمک کامپیوترهای هوشمند از اتفاقاتی که هنوز نیفتاده مطلع شوند و پیش از ارتکاب جرم، جلوی فرد خاطی را بگیرند.
بر این اساس، ماموران پلیس افرادی را که قرار است در آینده تخلفی را انجام دهند دستگیر و آنها را مجازات می کنند.
ریچارد بک یکی از محققان دانشگاه جرم شناسی فیلادلفیا بر این باور است که می تواند بر اساس سوابق هر شخص و همچنین اطلاعات موجود در مرکز آزادی زندانیان این ایالت یک مدل آماری جامع درست کند و به این وسیله نشان دهد که احتمال بروز جنایت یا خودکشی در کدام یک از افراد بیشتر است.طبق گزارش های به دست آمده، این سیستم جدید که پرونده مربوط به هر فرد را به صورت جداگانه بررسی می کند ۴۰ درصد بیشتر از سیستم های موجود می تواند احتمال بروز این گونه جرم ها را در افراد شناسایی کند.
این برنامه همانند تمامی سیستم های پیش بینی تا آن جا که ممکن است از تمامی اطلاعات موجود استفاده می کند و با تحلیل آن ها، نشان می دهد که احتمال بروز تخلف در هر فرد تا چه اندازه افزایش می یابد.بررسی های آماری در این زمینه می تواند قابلیت بازدارندگی داشته باشد و اگر چه ماموران پلیس با استناد به نتایج این بررسی ها هیچ فردی را دستگیر نمی کنند اما می توانند مراقبت بیشتری را از این افراد داشته باشند. با توجه به اینکه سیستم های موجود هنوز به طور دقیق نمی توانند رفتارهای هر فرد را در آینده پیش بینی کنند، این سیستم ها هم اکنون برای پیش بینی رفتارهای گروهی از افراد مورد استفاده قرار می گیرند.
برای مثال، درحال حاضر از این سیستم ها برای پیش بینی رفتار فروشندگان در آینده استفاده می شود به همین خاطر کارشناسان معتقدند با استفاده از یک مدل مشابه می توانند احتمال بروز جرم و جنایات را دریابند.
اما باید توجه داشت که اگر این سیستم احتمال دهد که یک فرد قرار است تخلف کند چه عملی را باید انجام داد؟ چطور باید در مقابل فردی که احتمال بروز خطا در او وجود دارد و ادعا می کند که این کار را نخواهد کرد عمل کنیم؟ اگر کامپیوتر بروز تخلفات آتی در افراد را محرز اعلام کند، چگونه می توان با این استناد افراد را دستگیر کرد؟
پاسخگویی به این سوالات کمی مسخره به نظر می رسد اما بد نیست بدانید این روزها شرکت های بزرگ با استفاده از نرم افزارهای جدید پیش بینی می کنند که یک کارمند تا چه اندازه می تواند به این شرکت وفادار باشد و میزان تعهد و تخصص در او تا چه اندازه است.
با وجود اینکه خیلی از کارشناسان به نتایج حاصل از تحلیل های این نرم افزارها اطمینان زیادی نمی کنند، باید اعتراف کرد که برنامه هایی از این قبیل تنها راه ورود به بسیاری از شرکت های بزرگ هستند.
ممکن است که شما در مصاحبه استخدامی یک شرکت نتایج قابل قبولی را کسب کرده باشید اما اگر نتوانید از آزمایش های این نرم افزار سربلند بیرون بیایید استخدام نخواهید شد. شرکت ها این روزها اعتماد زیادی به برنامه های این چنینی می کنند و به جای فکر کردن در مورد هریک از کارمندان، این وظیفه را به کامپیوترها محول می کنند.گزارش دیگری که در این زمینه منتشر شده بیان می دارد که آیا واقعا می توان هوشمند ترین ماشین دنیا را تولید کرد؟
ری کورزویل و دیوید گلرنتر ادعا می کنند که این ماشین را تولید کرده اند. به عقیده این افراد، ماشینی که آن ها به تازگی ساخته اند و شباهت زیادی به روبوت ها دارد بسیار هوشمند، خلاق و توانمند است و
بر این اساس می توان بخشی از کارهای روزانه انسان ها را به آن واگذار کرد.
با وجود اینکه تا کنون اقدامات فراوانی هم در این زمینه صورت گرفته، ساخت ماشین هایی با قابلیت های انسان مساله ای است که دانشمندان هم هنوز نتوانسته اند به آن پاسخ گویند.
پروفسور کورزویل و گلرنتر از دانشگاه یل زمان زیادی را در این زمینه صرف کرده اند که با این وجود هنوز نتوانسته اند به یک سوال اساسی پاسخ دهند: «آیا ما در ساخت یک روبوت فوق هوشمند محدود هستیم، یا ساخت ماشین های هوشمند و خلاق برای ما امکان پذیر است؟» اگرچه بسیاری از محققان معتقدند که ساخت این ماشین غیرممکن است اما همه افراد مخالف و موافق با نظریه ساخت ماشین های هوشمند بر این باورند که این یک سوال فیلسوفانه است و سوال علمی محسوب نمی شود.
چندی پیش مدیران دانشگاه MIT هفتادمین سالگرد عرضه نظریه آلن تورینگ را جشن گرفتند. تورینگ در این نظریه در مورد «اعداد محاسبه پذیر» صحبت کرده بود. این نظریه درسال ۱۹۳۶ در روزنامه های کثیرالانتشار به چاپ رسید و پس از آن دانشمندان زیادی تحقیقات خود را در این زمینه آغاز کردند.
امروزه گفته می شود که این نظریه پایه و اساس تلاش های کنونی محققان برای ساخت نرم افزارهای هوشمند و ساخت ماشین های متفکر است.
تورینگ در مقاله دیگری که در سال ۱۹۵۰ منتشر کرده بود تست هایی را با نام Turing Test ارائه داد که به کمک آن می شد میزان هوشمندی در یک ماشین را سنجید.
از جمله تست های تورینگ آن بود که یک فرد و یک ماشین فعالیت مربوط به خود را در مورد یک عمل به خصوص انجام دهند، در مقابل کامپیوتر که نمی دانست کدام یک از این فعالیت ها توسط انسان انجام شده باید میزان هوشمندی به کار برده شده در این فعالیت را ارزیابی می کرد و از این طریق نشان می داد که ماشین مربوطه تا چه اندازه موفق بوده است.
این تست ها که امروزه دیگر مورد استفاده قرار نمی گیرند پایه و اساس اولیه هوش مصنوعی به حساب می آیند و باعث شدند تا امروزه دانشمندان به فکر ساخت ماشین های هوشمند بیفتند.
کورزویل در این باره می گوید: «ما به زودی موفق به ساخت ابزارهایی خواهیم شد که می توانند با مغز انسان برابری کنند و همانند انسان تصمیم بگیرند. باید اعتراف کرد که سیستم های کنونی نمی توانند همه این آرزوها را به خوبی برآورده کنند اما دانشمندان از هم اکنون به ۲۰ سال آینده می نگرند و معتقدند تا آن زمان شرایط لازم برای ساخت ماشین هایی با قابلیت های انسانی را فراهم خواهند کرد.»
کورزویل در ادامه صحبت های خود با خنده می گوید: «به زودی انسان ها اعتراف خواهند کرد که ماشین ها می توانند از آن ها پیشی بگیرند، زیرا ماشین ها به قدری خلاق می شوند که دیگر فرصت انجام هیچ کاری را به بشر نمی دهند. این مساله واضح است که شما با مغز خود فکر نمی کنید، بلکه بدن شما هم دراین زمینه همکاری می کند.»
گلرنتر هم تا حدودی با این صحبت ها موافق است اما می گوید ماشین ها هرچقدر هم که هوشمند شوند نمی توانند همانند انسان ها احساس و عاطفه داشته باشند و این مساله باعث خواهد شد تا بازهم انسان ها حرف آخر را بزنند.
توجه داشته باشید، باوجود اینکه ماشین های هوشمند هنوز به اندازه کافی رشد نکرده اند، در برخی موارد توانسته اند از انسان ها پیشی بگیرند. در یک خبر جدید آمده، ولادیمیر کرامنیک یکی از سرشناس ترین شطرنج بازان جهان در مقابل برنامه کامپیوتری Deep Fritz شکست خورده است. این نرم افزار قدرتمند در یک رقابت پنج ساعته با ۴۷ حرکت رقیب خود را شکست داد و توانست پس از شش بازی، با نتیجه چهار بر دو به عنوان پیروز این رقابت برگزیده شود.
کرامنیک روسی که هم اکنون ۳۱ سال دارد در سال ۲۰۰۲ توانسته بود این نرم افزار را شکست دهد اما Deep Fritz که هم اکنون به روز شده دیگر اجازه پیروزی را به کرامنیک نداد. این نرم افزار کامپیوتری هم اکنون می تواند چندین میلیون حرکت را در هر ثانیه پیش بینی کند و بهترین حرکت را برای خود برگزیند.
با وجود این پیروزی و دیگر برتری های کامپیوتر نسبت به انسان، دانشمندان هنوز اطمینان زیادی به نرم افزارهای هوشمند ندارند و براین باورند که باید مطالعات بیشتری را روی این محصولات انجام داد. آنچه همه محققان جهان بر آن اتفاق نظر دارند برتری همه جانبه انسان نسبت به ماشین است و گفته می شود که هرچقدر هوشمندی در ماشین ها افزایش پیدا کند، بازهم نمی توانند جای انسان ها را بگیرند.

میثم لطفی
منابع: www.infoworld.com
http://www.bbc.co.uk

منبع : روزنامه سرمایه