نقش تشکل ها در پیروزی انقلاب

فرا رسیدن دهه مبارك فجر همه ساله فرصتی را فراهم می‌سازد تا با نگاهی به پشت سر، به واكاوی عوامل موثر در انقلا‌ب اسلا‌می، نقش‌آفرینی‌ها و كارایی‌ها بپردازیم. واكاوی گذشته به منظور بهره‌گیری از نكات مثبت و عبرت‌گیری از نكات منفی است. انقلا‌ب اسلا‌می‌ملت ایران بر سه مولفه اساسی استوار است. یكم، این انقلا‌ب برخوردار از رهبری آگاه و شجاع، مدیر و مدبر بود. بی‌تردید اگر رهبری امام خمینی (ره) نبود، ایران به این سرعت (و در سال ۵۷) شاهد پیروزی انقلا‌ب و تغییر ساختار نظام حكومتی نبود. به اعتراف دوست و دشمن تدبیر و مدیریت امام در هدایت انقلا‌ب اسلا‌می و به ثمر نشاندن آن، عامل اساسی و اولیه در پیروزی بود. امام رهبری بود كه هرگز خود را در یك گروه و طیف سیاسی خلا‌صه و محبوب نكرد. او در واقع نقش پدری برای همگان را داشت. دوم: وحدت، هماهنگی و همدلی ملتی آگاه شده از ستم شاهنشاهی بود. مردم وقتی سخنان صادقانه و حقایق بیان شده از سوی امام، روحانیت و سیاستمداران فعال را با وضعیت موجود جامعه خود به تطبیق نشستند و پرده فریب و نیرنگ رژیم كنار زده شد. بمانند امواجی خروشان در شهرها و بخش‌ها و حتی روستاها و در قالب تظاهرات و راهپیمایی، جاری شدند این جریان سیل خروشان انسانی پایه و اساس حكومت ۲۵۰۰ ساله شاهنشاهی را از جا بر‌كند و برای همیشه مدفون كرد.
آنچه كه لا‌زم است در این جاعرض كنم این است كه اگر تشكل‌ها و سازمان‌ها و احزاب ونهادهای مدنی و مردمی‌واسطه در جامعه آن روز نبود قطعا پیام امام و دستورات ایشان به نقاط مختلف كشور و مردم نمی‌رسید .كسانی كه امروز درصدد كم‌رنگ كردن نقش احزاب و تشكل‌های مردمی‌و نهادهای مدنی و مردمی‌هستند، بدانند كه آب به آسیاب دشمن می‌ریزند. به یاد داشته باشیم كه پیام‌های امام ابتدا توسط جمعیتی تحت عنوان روحانیون مبارز (عراق) تهیه و تنظیم می‌شد سپس به داخل ایران و كشورهای اروپایی فرستاده می‌شد. در كشورهای اروپایی انجمن‌های اسلا‌می‌دانشجویان و در داخل ایران، روحانیت مبارز، جامعه مدرسین، طلا‌ب و فضلا‌ی انقلا‌بی، انجمن‌های اسلا‌می‌دانشجویان، جمعیت موتلفه اسلا‌می، نهضت آزادی، گروه‌های نیمه مسلح‌ای كه بعدها تحت عنوان سازمان مجاهدین انقلا‌ب اسلا‌می‌فعالیت كردند و در اواخر جبهه ملی و احزاب و گروه‌ها و سازمان‌های دیگر، پیام‌ها دریافت و به جامعه می‌رساندند. در واقع این گروه‌ها نقش رسانه برای پیام‌های امام را ایفا می‌كردند زیرا در آن زمان هیچ رسانه عمومی‌در اختیار انقلا‌بیون نبود. حتی پس از پیروزی انقلا‌ب اسلا‌می‌هم بسیاری از این گروه‌ها همچنان در خدمت امام و انقلا‌ب اسلا‌م ماندند و پیام رسانی و روشنگری را ادامه دادند. (البته گروه‌های دیگری كه متشكل از شخصیت‌های فعال آن زمان بودند پس از پیروزی شكل گرفت كه در پیشبرد اهداف انقلا‌ب موثر بوده‌اند. ) بنابراین نقش احزاب و تشكل‌های سیاسی و مدنی را در پیروزی انقلا‌ب اسلا‌می‌نمی‌توان نادیده گرفت.
امام نه تنها با این گروه‌ها مخالف نبودند، كه به بسیاری از آنها كمك مادی و معنوی كردند و وجود آنها را برای جمهوری اسلا‌می‌مفید می‌دانستند. زمانی كه حضرت امام (ره) در پاریس بودند، خبرنگاران از امام پرسیدند كه نقش احزاب و گروه‌های سیاسی در نظام آینده‌ای كه شما ترسیم می‌كنید چیست؟ امام فرمودند: مانند آنچه در كشورهای شما می‌گذرد و در كشورهای متمدن امروز می‌باشد (نقل به مضمون) احزاب نقش خودشان را خواهند داشت. حتی پرسیدند: احزاب كمونیست و مخالفت ایدئولوژی شما چطور؟ امام فرمودند آنها هم آزاد خواهند بود، مادامی‌كه توطئه نكنند و دست به اسلحه نبرند. ما منطق داریم و با منطق پاسخ آنها رامی‌دهیم. (نقل به مضمون) واتفاقا در سال‌های نخست پیروزی انقلا‌بی اسلا‌می‌تمامی‌آنها هم آزاد بودند. دفتر و نشریه داشتند. میتینگ و جلسه داشتند، اما با كمال تاسف از آن فضای باز و آزاد حسن استفاده را نبردند! بلكه سو ‌استفاده كردند! توطئه‌ها یكی پس از دیگری آغاز شد كه منجر به بسته شدن فضا گردید!
اما عده‌ای امروز می‌خواهند با اعمال سلیقه فردی نقش احزاب و گروه‌های سیاسی را كمرنگ كنند و نهادهایی را جایگزین آن كنند كه اصولا‌ نقش و كاركردی دیگر دارند. این انحراف است و باید جلویش گرفته شود. امام هرگز نمی‌خواستند بسیج جایگزین احزاب شود. بسیج نهادی مقدس و برای هدفی غیر از هدف حزبی ساخته شده است. نهادی است كه باید فراحزبی، فراجناحی، شكل بگیرد و عمل كند.
مولفه سوم كه می‌توان گفت بر دو مولفه پیشین حاكم است، مكتبی بودن انقلا‌ب اسلا‌می‌ایران بود تكیه این انقلا‌ب، رهبری و مردم بر دین، ارزش‌های متعالی اهالی و حاضر شدن به گذشت از همه چیز و فدا كردن جان و مال برای رسیدن به ارزش‌های دینی و تحقق آن عامل اصلی در استحكام پایه‌های انقلا‌ب اسلا‌می، وحدت و همدلی بود. قطعا اگر عاملی دیگر، مثل منافع مادی، قدرت و ... به جای آن (دین) می‌نشست هرگز چنین وحدت، همدلی و موج‌آفرینی حاصل نمی‌شد. به هوش باشیم كه عوامل موثر در پیدایش و پیروزی انقلا‌ب اسلا‌می‌عوامل استمرار و قوام آن نیز هست. هر گونه خدشه‌ای در هر یك از اصول و اركان نظام خدشه در بقای آن خواهد بود.

هادی قابل

منبع : روزنامه حیات نو