سه شنبه, ۳۰ اردیبهشت, ۱۴۰۴ / 20 May, 2025
مجله ویستا


تاج‌ محل‌، سمبل‌ عشق‌


تاج‌ محل‌، سمبل‌ عشق‌
قسمت‌های‌ زیادی‌ از تاج‌ محل‌ اكنون‌ از بین‌ رفته‌ است‌. آنچه‌ امروز از این‌ بنا باقی‌ مانده‌ یك‌ باغ‌ اصلی‌ به‌ نام‌ چهارباغ‌ و ساختمان‌ سفید مقبره‌ كه‌ گویی‌ روی‌ یك‌ سكو قرار گرفته‌ و به‌ رودخانه‌ جامو مشرف‌ است‌.
ساخت‌ بنای‌ تاج‌ محل‌ به‌ مدت‌ ۲۲ سال‌ و از فاصله‌ سالهای‌ ۱۶۳۲ تا ۱۶۵۴ به‌ طول‌ انجامید. برای‌ ساخت‌ این‌ اؤر بیش‌ از ده‌ هزار ایرانی‌ آریایی‌تبار مشغول‌ به‌ كار بودند و از یك‌ هزار فیل‌ برای‌ حمل‌ مصالح‌ استفاده‌ كردند.این‌ بنا كه‌ در هند به‌ سمبل‌ عشق‌ معروف‌ است‌ به‌ دستور شاه‌ جهان‌ برای‌ نشان‌ دادن‌ عمق‌ علاقه‌ خود به‌ «ممتاز محل‌» همسر دوم‌اش‌ كه‌ در هنگام‌ تولد فرزند چهاردهم‌اش‌ در سال‌ ۱۶۳۲ میلادی‌ جان‌ باخت‌، احداث‌ شد. ملكه‌ ممتاز محل‌ در هنگام‌ مرگ‌ از شوهرش‌ خواست‌ كه‌ پس‌ از او، با زن‌ دیگری‌ ازدواج‌ نكند و برای‌ او مقبره‌یی‌ بسازد كه‌ یادش‌ جاوید بماند. آن‌ دو در سال‌ ۱۶۱۲ با یكدیگر ازدواج‌ كردند و ؤمره‌ ۱۸ سال‌ زندگی‌ مشتركشان‌، ۱۴ فرزند بود. شاه‌ جهان‌ پنجمین‌ پادشاه‌ مغولی‌ بود كه‌ در هند به‌ پادشاهی‌ رسید. خود او نیز پس‌ از چند دهه‌ از اتمام‌ بنا، اقدام‌ به‌ خودسوزی‌ كرد و در كنار مقبره‌ همسرش‌ به‌ خاك‌ سپرده‌ شد.تاج‌ محل‌ تماما از سنگ‌ مرمر بر روی‌ شن‌های‌ سفید بنا شده‌ كه‌ معماری‌ سه‌ دوره‌ مختلف‌ ایرانی‌، آسیای‌ مركزی‌ و اسلامی‌ را در خود جای‌ داده‌ و دیوارهای‌ آن‌ مزین‌ به‌ آیاتی‌ از قرآن‌ كریم‌ است‌. این‌ اؤر تاریخی‌ دارای‌ پنج‌ قسمت‌ مختلف‌ است‌ كه‌ به‌ ترتیب‌ ، دروازه‌ اصلی‌، باغ‌مسجد، محل‌ استراحت‌ و گنبد اصلی‌ تاج‌ محل‌ را شامل‌ می‌ شود.گفته‌ می‌شود معمار این‌ بنای‌ بسیار زیبا یك‌ هنرمند ایرانی‌ به‌ نام‌ «احمد لاهوری‌» است‌. براساس‌ نوشته‌های‌ موجود پس‌ از اتمام‌ این‌ اؤر، دست‌ تمام‌ آریایی‌هایی‌ كه‌ در ساخت‌ بنای‌ تاج‌ محل‌ فعال‌ بوده‌اند، از آرنج‌ قطع‌ می‌شود تا مبادا اثری‌ مشابه‌ را خلق‌ كنند.جالب‌ است‌ بدانید به‌ سبب‌ نوع‌ سنگ‌ مرمر به‌ كار رفته‌ در این‌ اؤر، بنای‌ مذكور به‌ هنگام‌ طلوع‌ خورشید و مهتاب‌ دارای‌ انعكاس‌ نورهای‌ مختلف‌ است‌ كه‌ در زیبایی‌ چند برابر این‌ اؤر نقش‌ مهمی‌ دارد.به‌ گفته‌ كارشناسان‌ معماری‌، رنگ‌های‌ به‌ كار رفته‌ در ساختمان‌ اصلی‌، سفید و رنگ‌ ساختمان‌های‌ طرفین‌ قرمز است‌. استفاده‌ از دو رنگ‌ یكی‌ از خصوصیات‌ معماری‌ عصر مغول‌ است‌ كه‌ بهترین‌ جلوه‌اش‌ در تاج‌ محل‌ بروز كرده‌ است‌.این‌ بنای‌ تاریخی‌ در سال‌ ۱۹۸۳ در فهرست‌ آؤار جهانی‌ یونسكو به‌ ثبت‌ رسید.گفتنی‌ است‌ كه‌ بازدید شبانه‌ از این‌ بنای‌ تاریخی‌ پس‌ از گذشت‌ ۲۰ سال‌ آزاد شد. دادگاه‌ عالی‌ هند پس‌ از بررسی‌ وضعیت‌ امنیتی‌ و آموزش‌ تعدادی‌ از ماموران‌ برای‌ برقراری‌ امنیت‌ در این‌ اؤر و همچنین‌ كنترل‌ بازدیدكنندگان‌ اجازه‌ داد در شبهایی‌ كه‌ قرص‌ كامل‌ ماه‌ در آسمان‌ ظاهر می‌شود، گردشگران‌ بتوانند وارد تاج‌ محل‌ شوند و زیبایی‌ غیرقابل‌ توصیف‌ این‌ بنا را در طول‌ شب‌ مشاهده‌ كنند. اما حضور بازدیدكنندگان‌ در مدتی‌ كه‌ مجاز اعلام‌ شده‌ نیز محدود است‌. براساس‌ اعلام‌ دادگاه‌ عالی‌ هند، هر شب‌ تنها ۴۰۰ گردشگر اجازه‌ ورود به‌ این‌ مكان‌ را خواهند داشت‌. تا ماموران‌ بتوانند براحتی‌ منطقه‌ را كنترل‌ كنند.گفتنی‌ است‌ در سال‌ ۲۰۰۳ در حدود ۳۰۰ هزار گردشگر خارجی‌ از تاج‌ محل‌ بازدید كردند. اما متاسفانه‌ پس‌ از حملات‌ تروریستی‌ ۱۱ سپتامبر سال‌ ۲۰۰۱ در امریكا، آمار بازدیدكنندگان‌ بشدت‌ كاهش‌ پیدا كرده‌ است‌.بازدید شبانه‌ از تاج‌ محل‌ از سال‌ ۱۹۸۴ كه‌ احتمال‌ حمله‌ سیك‌ها به‌ این‌ اؤر تاریخی‌ قوت‌ گرفته‌ بود، ممنوع‌ اعلام‌ شد تا اینكه‌ بالاخره‌ سال‌ گذشته‌ این‌ ممنوعیت‌ لغو شد.میزان‌ حفاظت‌ و تقدس‌ این‌ بنا به‌ حدی‌ است‌ كه‌ بازدیدكنندگان‌ مجاز نیستند با كفش‌ وارد این‌ بنا شوند. اهمیت‌ حفظ‌ این‌ بنای‌ تاریخی‌ بدان‌ حد است‌ كه‌ در طول‌ درگیری‌ هند و پاكستان‌ در سال‌ ۲۰۰۱، متخصصان‌ امور هنری‌ و امنیتی‌ برای‌ حفاظت‌ از تاج‌ محل‌ در مقابل‌ حمله‌ هوایی‌ احتمالی‌ پاكستان‌ منطقه‌ اوتارپرادش‌ و آسیب‌ دیدن‌ این‌ بنا، ساخت‌ محفظه‌ امنیتی‌ بر تاج‌محل‌ را پیشنهاد دادند و اقدامات‌ اولیه‌یی‌ نیز صورت‌ گرفت‌.این‌ اولین‌ باری‌ نبود كه‌ مسوولان‌ هندی‌ برای‌ بقای‌ این‌ بنا به‌ فكر اتخاذ اقدامات‌ پیشگیرانه‌ برآمدند. در پی‌ بمب‌گذاری‌هایی‌ از سوی‌ كشمیری‌های‌ مخالف‌، تدابیر شدید امنیتی‌ برای‌ عبور و مرور در این‌ منطقه‌ اتخاذ شد.ذكر این‌ نكته‌ خالی‌ از لطف‌ نیست‌ كه‌ بدانید، مقام‌های‌ هندی‌ برای‌ استفاده‌ علاقه‌مندان‌، سایت‌ اینترنتی‌ تاج‌ محل‌ را كه‌ حاوی‌ شمار زیادی‌ عكس‌ از دوره‌های‌ مختلف‌ و فصول‌ گوناگون‌ است‌ را به‌ سه‌ زبان‌ انگلیسی‌، فرانسه‌ و ژاپنی‌ طراحی‌ كرده‌اند.جالب‌ اینكه‌ دولت‌ هند به‌ مناسبت‌ گرامیداشت‌ سیصدوپنجاهمین‌ سال‌ تاسیس‌ بنای‌ تاریخی‌ تاج‌ محل‌، قصد دارد بنای‌ مشابه‌ آن‌ را با ماسه‌ بنا كند. قرار است‌ این‌ بنای‌ هشت‌ متری‌ در ساحل‌ رودخانه‌ «یامونا» تاسیس‌ شود.روزنامه‌ «آشیان‌ ایرج‌» چاپ‌ این‌ كشور، نوشته‌ است‌ كه‌ «سودارشان‌» هنرمند هندی‌ مسوولیت‌ بنای‌ آن‌ را برعهده‌ دارد. وی‌ اخیرا بعد از برپایی‌ نمایشگاهی‌ در مورد تاج‌ محل‌ در ایالت‌ تگزاس‌ امریكا، به‌ هند بازگشته‌ است‌. سودارشان‌ برای‌ بنای‌ ماسه‌یی‌ تاج‌ محل‌، درخواست‌ ۶۰ تن‌ ماسه‌ كرده‌ است‌.در پایان‌ باید گفت‌ تاج‌ محل‌ یكی‌ از بناهای‌ مجلل‌ جهان‌ است‌ كه‌ روزانه‌ بیش‌ از ۲۰ هزار نفر از آن‌ دیدن‌ می‌كنند كه‌ خود به‌ صورت‌ یكی‌ از جمله‌ مهمترین‌ منابع‌ درآمدزایی‌ برای‌ دولت‌ هند به‌ شمار می‌آید.
منبع : روزنامه اعتماد