خدا, زبان و معنا (درآمدی بر فلسفه زبان دینی)

نویسنده : علیزمانی - امیرعباس
محل نشر : قم
تاریخ نشر : ۱۳۸۲/۰۳/۲۷
رده دیویی : ۲۰۰.
قطع : رقعی
جلد : شومیز
تعداد صفحه : ۲۷۲
نوع اثر : تالیف
زبان کتاب : فارسی
نوبت چاپ : ۱
تیراژ : ۳۰۰۰
شابک : ۹۶۴-۹۴۶۹۰-۰-۱

کتاب, درآمدی است بر فلسفه زبان دینی که بر پایه کلام جدید نوشته شده است .نگارنده چنین استدلال می‌کند که 'زبان دینی به معنای زبان رسمی و مقدس یک دین خالص یا زبان فنی ساخته شده به دست متخصصان دینی یا به معنای حضور واژه‌های کلامی ویژه در یک بافت زبانی مخصوص نیست, بلکه زبان در صورتی دینی است که به گونه دینی به کار رود و هدف‌های دینی را پی بگیرد .دینی بودن زبان دینی ویژگی نوع خاصی از زبان نیست, بلکه ویژگی شیوه‌ای خاص از کاربرد زبان است ...بیان‌های مطرح شده در متون دینی انواع بسیاری دارند . فیلسوفان دین بیش از بخش‌های دیگر بر گزاره‌های کلامی تاکید دارند, زیرا مشکل اصلی در زبان دینی به گونه مستقیم یا غیر مستقیم به این گزاره‌ها بر می‌گردد ... مقصود از گزاره‌های کلامی, گزاره‌های است که در آنها خدا موضوع و یکی از اوصاف, افعال یا نسبت‌های خدا با مخلوقات, محمول است ...از آن جا که ما راهی برای شناسایی مستقیم و بدون واسطه خدا نداریم و همواره با یک یا چند وصف, به او شناخت پیدا می‌کنیم, چاره‌ای نداریم که نقطه آغاز بحث خود را 'تحلیل معنا شناختی اوصاف الهی 'قرار دهیم ...در یک تقسیم‌بندی کلی می‌توان اوصاف الهی را به دو دسته 'مابعدالطبیعی 'و 'انسانی 'تقسیم کرد .وصف‌های مشترک بین خدا و انسان (اوصاف انسانی) در بحث زبان دینی برای فیلسوفان دین مشکل آفریده و منشا ابهامات فراوانی شده است .'نویسنده مباحث کتاب را در قالب این موضوعات طرح می‌نماید :الهیات سلبی, الهیات تمثیلی, اشتراک معنوی و تشکیک وجودی, نمادگرایی دینی, و الهیات و آزمون پذیری تجربی .وی در خصوص هر یک از مباحث یاد شده آرای صاحب نظران برجسته را ذکر می‌کند .برای مثال وی از دیدگاه 'بریث ویت 'می‌گوید که هر دینی 'داستان جذاب و بلندی ' است که با تاثیر خود بر مخاطب, او را به حرکت وا می‌دارد و به او جهت می‌دهد و او را به سوی شیوه ویژه‌ای از زیستن می‌کشاند' .تحلیل گزاره‌های دینی, به عنوان افسانه‌های مفید, با آنچه در متن جامعه دینی وجود دارد ... با برداشت رایج دینداران [در] تعارض آشکار است .دینداران به واقع نمایی این گزاره‌ها ایمان دارند, دلیل تاثیر این باورها در زندگی آنها نیز ریشه اعتقاد دینداران به صدق و حقانیت دین, نه در صرف تاثیر تخیلی و روان شناختی [دارد] .اگر داستانی هیچ ریشه‌ای در واقعیت نداشت و خوانندگانش متوجه این واقعیت بودند, چگونه تحت تاثیر آن قرار می‌گیرد و جهت‌گیری وجودی و چگونگی زندگی خود را براساس آن عوض می‌کند, به گونه‌ای که حتی در بعضی موارد حاضر می‌شود هستی‌اش را به پای آن قربانی کند .'!