چهارشنبه, ۱۰ خرداد, ۱۴۰۲ / 31 May, 2023
مجله ویستا
مرجعیت شیعه در عصر غیبت کبری
بافت جمعیتی جهان دریك نگاه كلان كلی و تاریخی به سه بخش عمده تقسیم می‌شود:
اول؛ نژاد زرد در شرق و خاور دور كه اكنون از ژاپن تا چین را در برمی‌گیرد.
دوم؛ نژاد مردم خاورمیانه كه از شبه قاره هند تا غرب تركیه فعلی امتداد پیدا می‌كند به مرز روم قدیم پایان می‌پذیرد.
سوم؛ نژاد رومیان و بربرها در منطقه اروپا، آمریكا، آفریقا، رومیان قدیم و باستان كه خود مدنی (شهروند) می‌نامیدند، برای خود قانون مدنی داشتند و دیگران غیر مدنی‌ها از این موهبت محروم بودند و نژاد روم قدیم همواره در منطقه خاورمیانه با ایرانیان سرجنگ داشتند و جنگ‌های ایران با روم حتی به قبل از اسلام نیز بازمی‌گردد كه علاوه بر اسناد تاریخی مانند شاهنامه فردوسی، قرآن نیز بدان در سوره روم تصریح كرده است ولی با ظهور اسلام در خاورمیانه و شریعت پیامبر اسلام (ص) چشمان روم علاوه بر ایران نسبت به اسلام به عنوان یك فرهنگ و تمدن جدید نگران شد و حتی تهدید را تا آنجا جدی گرفت كه درسال نهم هجری حكومت پیامبر (ص)، احتمال جنگ بین روم و اسلام بالا گرفت و پیامبر (ص) برای دفاع پیشگرانه به سمت تبوك لشكركشی كرد گرچه جنگ رسمی بین پیامبر اسلام (ص) و ارتش روم رخ نداد ولی این واقعیت تاریخی به ثبت رسیده است كه حاكمان روم در مدیریت سیاسی خود بر نیمه غربی‌كره خاك علاوه بر نژاد زرد در خاور دور و ایران در خاورمیانه پرونده‌ای برای اسلام باز كردند.
رومیان همواره اسلام را در مرزهای شرقی خود بیزانس و روم شرقی تهدید جدی می‌دانستند و حكومت به نام اسلام را در قالب حكومت‌های عرب امویان، عباسیان و حكومت‌های ایرانی غزنویان، سلجوقیان، خوارزمشاهیان و سرانجام امپراطوری تركان عثمانی می‌دیدند گرچه حاكمان این حكومت‌ها در عمل هیچ اعتقادی به تعالیم اسلام نداشتند ولی خود را خلیفه پیامبر اسلام (ص) معرفی می‌كردند و بر مسلمانان به عنوان خلیفه رسول خدا(ص) حكومت می‌كردند و موضوع برای رومیان چندان فرقی نداشت.
رومیان در طول تاریخ ظهور اسلام همواره با حكومت‌های به نام اسلام مشكل داشتند و از دو طریق مستقیم و غیرمستقیم با آن درگیر می‌شدند. در ضربه زدن غیرمستقیم، آنها اقوام دیگری را تحریك می‌كردند و با حمله از پشت، حكومت به نام اسلام را ضربه می‌زدند و این اتفاق را با مطالعه تاریخ می‌توان در قضیه مسافرت‌های رومیان به دربار حاكمان نژاد زرد در زمینه‌سازی حمله گسترده به سرزمین‌های اسلامی‌و همچنین حمله صفویان به عثمانی‌ها مورد مطالعه قرار داد.
سیاست را نه تنها در قلمرو داخلی بلكه نسبت به گستره جهانی آن نیز پیوسته بدانیم و یقین بدانیم هیچ تحولی سیاسی در جهان رخ نمی‌دهد كه افكاری برای تدبیر و تحقیق آن در پیش نبوده باشد.
عصر مغولان نیز از این قاعده مستثنی نیست گستره حاكمیت سلجوقیان از غرب آنكارا، تركیه كنونی تا شرق پیشاور و پاكستان، رومیان را به وحشت انداخت و آنان را واداشت تا با تحریك نژاد زرد حمله همه جانبه‌ای علیه حاكمیت، به اسم اسلام كنند.
این توطئه در دو جبهه داخلی با اضمحلال سلجوقیان و در جبهه خارجی با حمله مغولان در حكومت خوارزمشاهیان به وقوع پیوست و خیال رومیان تاسالهای سال از اقتدار یك حكومت مركزی به نام اسلام در خاورمیانه راحت شد تا اینكه ایرانیان رفته رفته به دربار مغولان راه پیدا كردند و با همان شم حكومتداری به جای مانده از نسل‌های پیشین، حاكمان مغول را به اسلام دعوت كردند و پس از سالها فرهنگ ایرانی اسلامی مردم ایران بر مهاجمان مغول غالب شد اما در سالهای كشتار و ویرانی مغولان، خانواده‌های ایرانی هرگز نتوانستند فرزندانشان را به مراكز فرهنگی بفرستند در نتیجه مراجع فقهی سالهای بعد از هجوم مغول ها از عرب‌های مناطق عراق، لبنان و سوریه فعلی بودند كه شرح حال بعضی از آنها گذشت و شرح حال مراجع بعدی تا پایان اواخر قرن دهم هجری قمری را مطالعه خواهیم كرد؛ البته در این بین فرزانگانی از ایران در حوزه‌های علمیه نجف می‌درخشیدند ولی نسبت به سالهای آرامش حكومت‌های ایرانی با گرایش شیعه مانند حكومت آل بویه و آل زیار قابل مقایسه نیست بنابراین بعد از شیخ طوسی‌متوفی ۴۶۰( هجری قمری) تا محقق اردبیلی متوفی ۹۹۳( هجری قمری) مرجعیت تقلید شیعیان از ایرانیان رخت بر بسته بود و فقیهان مناطق لبنان، سوریه و عراق ریاست عمومی‌و زعامت علمی شیعیان را به عهده داشتند.
منبع : خانواده سبز
همچنین مشاهده کنید
سایت سلام نوسایت فرازدیلیخبرگزاری مهرسایت تجارت نیوزوبگردیسایت دیدارنیوزخبرگزاری برناسایت خبرآنلاینسایت تابناکسایت نامه نیوز