نوتوزارها، دایناسورهای جنوبی

● آناتومی:
نوتوزارها خزندگانی با دم طویل و گردنی دراز و ماهی خوار بودند. كه تا ۲۰فوت(۶متر) طول می رسیدند، آنها دایناسور نبودند. نوتوزارها چهار باله پارو مانند و انگشتان پرده دار داشتند. این خزندگان دارای، سری باریك و كشیده با دندان های تیز بودند. دندان های جلوئی بزرگتر از دندان های عقبی بودند. سوراخ های بینی در بخش بالایی و انتهای پوزه قرار داشتند. آنها هوا را تنفس می كردند ولی بیشتر وقت خود را در آب سپری می كردند.
● نمونه هایی از نوتوزارها شامل گونه های زیر می باشد:
• نوتوزاروس:خزنده ای بود كه حدود ۱۰فوت(۳متر) طول داشت و دارای دمی باریك و بلند همراه با یك باله در بخش بالاترش بود. این دم به هنگام شنا استفاده می شد. این جانور ۵ انگشت پرده دار داشت. باله های جلوئی كوچكتر از باله های عقبی بودند. این جانور در انتهای دوره تریاس زندگی می كرد. فسیل های این جانور در اروپا(آلمان، ایتالیا، هلند و سوئیس) شمال آفریقا و آسیا(چین، فلسطین و روسیه) كشف شده است.
• لاریوزاروس:خزنده ای كوچك بود كه حدود ۲-۷۵/۰فوت(۶۰-۲۰سانتی متر) طول داشت. این دایناسور گردنی كوتاه تر و انگشتانی زبرتر از سایر نوتوزارها داشت. این جانور دچار محدودیت بیشتری در شنا بود. این جانور بدنی مارپیچی و دمی طویل داشت. پاهای عقبی این جانور پنج انگشت پرده دار و پنجه ای داشت. پاهای جلوئی آن به صورت باله های پارو مانند بود. این جانور در طول دوره تریاس میانی زندگی می كرد. فسیل دوره تریاس میانی در اروپا كشف شده اند.
• كرزیوزاروس:حدود ۱۳فوت(۴متر) طول داشت. این خزنده انگشتانی طویل تر از سایر نوتوزارها داشت و استخوان های بیشتری در هر انگشتش داشت(هیپرفالانرژی). این وضعیت به گونه ای بود كه باله ها را بیشتر برای شنا مستعد می كرد، كریوزاروس ها همانند پلیوزار شناگری بسیار ماهر بود. این جانور در طول دوره تریاس میانی زندگی می كرد. فسیل های این جانور در اروپا كشف شده است.
• پیستوزاروس:خزنده ای بود كه حدود ۱۰فوت(۳متر)طول داشت، این جانور گردنی بسیار دراز، باله های پارو مانند، بدنی مارپیچی، دندان هایی بسیار تیز و آرواره هایی نیرومند داشت. این جانور در دوره تریاس میانی در فرانسه و آلمان امروزی زندگی می كرد.
● زمان زیست:
نوتوزارها در طول دوره تریاس زندگی می كردند و در انتهای تریاس از بین رفتند. آنها احتمالا" به پلسیوسارها تكامل پیدا كرده اند.
خزندگان هم عصر نوتوزارها در طول دوره تریاس شامل خزندگان شناگر دریایی از قبیل اسكپتوزاروس، ایكتیوزاروهای میكسیوزاروس و افتالموزاروس بودند. دایناسورهای اولیه نظیر هررازاروس، ائوراپتور، استاریكوزاروس و لستوزاروس فقط در این زمان ظاهر شدند.
● رفتار:
نوتوزارها هوا تنفس می كردند و در خشكی زندگی می كردند اما به وسیله اندامهای شناگر پارو مانند خود قادر به شنا نیز بودند. آنها احتمالا" تخم های خود را در خشكی می گذاشتند چون در دریا خورده می شدند.
● تغذیه:
نوتوزارها ماهی و سایر جانوران شناگر كوچك نظیر میگو را می خورد. آنها به وسیله دندان های تیز و پوزه طویل خود ماهیها را صید می كردند.
● تحرك:
نوتوزارها بر روی چهار پا راه می رفتند و به وسیله اندامهای شنایی پارو مانند خود و نیز به كمك انگشتان پرده دار و دم طویل خود شنا می كردند.
● طبقه بندی:
نوتوزارها خزنده بودند ولی دایناسور نبودند. آنها به گروه های زیر طبقه بندی می شوند:
• مهره داران
• تتراپودها
• دیاپسیدها- این جانوران شامل تمام خزندگان(به جز لاك پشتها) و پرندگان بودند. آنها به وسیله دو سوراخی كه در ناحیه بالای جمجمه شان و دو سوراخ كه اطراف چشمانشان بود مشخص می شدند.
• ساروپتریجیا(كه شامل نوتوزارها و پلسیوزارها بودند).
• راسته نوتوزاریا-(خزندگان دریایی ماهی خوار با گردن و دم طویل و اندام شناگر كوتاه).
• خانواده نودوزاریده (كه شامل نودوزاروس، لاریوزاروس، كرزیوزاروس و غیره بودند).
● كشف فسیل:
نودوزاروس به وسیله ج وون میونستر در سال ۱۸۳۴ نامگذاری شد. فسیل های نوتوزار جوان در رسوبات ساحلی و غارهای رسوبی اروپا، آسیا و شمال و جنوب آفریقا كشف شده است.

منبع : پایگاه داده های علوم زمین کشور