گلو، حلق

فارنکس، تروتthroat ، حفره‌‌ی بین عقب دهان ومری که ۳ قسمت دارد:
the upper nose pharynx که بین بینی و دهان واقع شده، the oro pharynx عقب دهان قرار می‌گیرد وlaryngo pharynx که می‌رود به طرف مری، قسمت‌های فارنکس در تنفس و بلع شرکت دارند.
گلو راه عبوری است که بینی و دهان را با تراشه (که به طرف ریه می‌رود) و مری ( که به طرف معده می‌رود) مرتبط می‌کند.
فارنکس از غشای مخاطی پوشیده شده است. نازوفارنکس در قسمت نرم سقف دهان و در عقب دهان می‌رود به طرف حفره‌ی بینی که راه عبوری فقط برای هوا است، اوروفارنکس پشت نازوفارنکس قرار دارد در عقب قاعده‌ی زبان که هم هوا و هم غذا هر دو از داخل آن عبور می‌کنند. لارنگوفارنکس پایین‌ترین قسمت است که به مری متصل می‌شود و فقط راه عبور غذا است.
فارنکس علاوه بر اینکه راهی است برای هوا و غذا که وارد بدن بشوند، برای حمایت در برابر میکروارگانیسم‌ها و اجسام خارجی هم کمک خوبی است. آدنوئیدها (لوزه‌ی سوم) در بالای فارنکس و لوزه‌ها (تانسیل) در پایین فارنکس دارای بافت لنفاتیک هستند و قسمتی از سیستم ایمنی به شمار می‌روند. فارنکس همچنین در مکانیسم‌ حرف زدن تأثیر مهم دارد.
● سرطان فارنکس (تروت کانسر):
تومور بدخیمی است که از سلول‌هایی که از غشای مخاطی که داخل گلو را می‌پوشانند سرچشمه می‌گیرد. این سرطان دارای این ویژگی‌است که غشای مخاطی و لایه‌های عضلانی را سوراخ می‌کند و به تدریج که بزرگتر می‌شود به بافت‌های اطراف گسترده‌ می‌شود و به غدد لنفاوی در گردن و به داخل جریان خون پخش‌شده و به سوی ریه‌ها و سایر ارگان‌ها می‌رود.
سرطان‌های نزدیک دهان تمایل دارند که در همان محل بمانند مگر اینکه به طور موفقیت آمیزی درمان نشوند. سرطان های نزدیک بینی و در قسمت تحتانی گلو ممکن است خیلی زود، قبل از اینکه نشانه‌ها ظاهر شوند متاستاز بدهند.
● نشانه‌های سرطان فارنکس:
توموری که در حلق رشد کرده‌ ممکن است در شنوایی، بو، طعم، تکلم و بلع اختلال ایحاد کند و این علائم ممکن است خفیف یا به صورت گلو درد خوب نشدنی، یا انگار ۲ هفته و بیشتر است که شخص سرماخورده، سرفه‌ی مداوم و پا برجا، صدایی که گویا از ته چاه در می‌آید و ناگهان ظاهر شود، یا تغییراتی در حرف زدن و صدا پیدا شود.
به علاوه در این موارد ممکن است شخص دچار مشکلات بلع همراه با درد، سرفه همراه بالا آمدن خون، وجود خون در بزاق، وجود پچ‌ سفید در دهان، گوش درد، یا احساس گرفتگی و بسته شدن گوش، یک توده‌ی سفت در گلو یا در غدد لنفاوی گردن، تورم لنف نودهای گردن. توموری که در پشت بینی لوکالیزه باشد، خون دماغ شدن، وز وز گوش، درد یا احساس فشار در گوش میانی را سبب می‌شود.
● علل سرطان فارنکس:
در حالی که علت سرطان حلق ناشناخته است ولی سیگاری‌ها ۶ برابر غیرسیگاری‌ها برای مبتلا شدن به این سرطان محتمل هستند. تقریباً هرکسی که در او سرطان گلو تشخیص داده شده یا سیگار می‌کشد و تنباکو را می‌جود و الکل زیاد می‌نوشد که همه‌ی این‌ها فاکتورهای خطرساز هستند.
سرطان ‌نازوفارنکس (جایی که ناحیه‌ی‌ بالای گلو به گذرگاه بینی متصل می‌شود) با اپشتین بار ویروس همراه است (یک تیپ هرپس ویروس که ایجاد منونوکلئوزمی‌کند) ریسک کانسر تروت ممکن است با استنشاق گل یا سایر مواد مینرال (dult) و یا در معرض asbestos قرار داشتن یا دود دیزل، افزایش پیدا می‌کند. استفاده از اجاق‌های چوب ‌سوز (شومینه) به نظر می‌رسد ریسک ابتلا به کانسر گلو را افزایش می‌دهد به همان اندازه که بهداشت ضعیف دهان و مصرف زیاده از حد Cured meatsمسبب هستند.
● تشخیص و درمان سرطان حلق:
رشد غیر طبیعی ناحیه‌ی بالای حلق نزدیک دهان ممکن است قابل دیدن توسط پزشک باشد. معاینه‌ی قسمت پایین گلو، عقب بینی و نزدیک مری توسط آئینه‌ها یا لوله‌های مجهز به نور موسوم به fiber-optic scope انجام می‌شود.
کلیه‌ی ضایعات، بزرگ شدن یا تومورها باید بیوپسی بشوند یا تست ‌اپشتین بار ویروس بشوند و اگر کانسری در کار باشد تصویربرداری اسکن می‌توان کرد تا معلوم شود چقدر گسترده شده، با جراحی می‌توان به طورکامل آن رشد کرده غیر طبیعی را برداشت که معمولاً این سرطان به طرف فروکش کردن می‌رود. بسته به کولیشن و مرحله‌ی گسترش تومور، جراحی ممکن است کومپلیکه شود.
درمان خوب برای تکلم و سایر فونکسیون‌های اساسی بستگی دارد به اینکه درمان مناسب راچگونه تعیین کنیم.
اگر کانسر در ناحیه‌یی از گلو، عقب بینی قرارداشته باشد معمولاً باید مریض دوز بالای اشعه بگیرد در سر و گردن و احتمال دارد بعد از کموتراپی تومور از بین برود و اگر تومور خیلی بزرگ نشده باشد و در ناحیه‌یی از گلو نزدیک دهان قرار داشته باشد با اشعه دادن تنها می‌توانیم درمان کنیم تا تغییر شکل دادن و سایر عوارض پیش نیاید.
اگر کانسر با اشعه درمانی جواب ندهد ممکن است جراحی ضرورت پیدا کند. گاهی شیمی درمانی قبل از جراحی ضرورت پیدا می‌کند و البته بعد از جراحی هم کموتراپی حتماً لازم می‌شود.
● کومپلیکاسیون و عوارض جانبی:
عوارض بعد از اشعه‌ دادن و کموتراپی ممکن است شامل: تهوع، استفراغ، خستگی، کم شدن مو و طاسی، کاهش مقاومت در برابر عفونت، و به ندرت قرمزی پوست یا تاول باشد. گروه‌های حمایت‌ کننده که متأسفانه در مملکت ما یک آرزو محسوب می‌شود، ممکن است به شخص مبتلا با دادن نشریه‌ها و توصیه‌ها و در صورت لزوم سایکوتراپی روحیه بدهند تا با سرطان کنار بیاید.

دکتر عبدالپیمان علویان
بیهوشی

منبع : هفته نامه پزشکی امروز