اثرات سوء قلیان

برخلاف بسیاری عقاید و باورهای سنتی دود منتشره از قلیان حاوی مقادیر بی‌شماری مواد سمی می‌‌باشد. این مواد به‌عنوان عوامل اصلی بروز سرطان ریه ،بیماری‌‌های قلبی عروقی و سایر بیماری‌ها شناخته شده‌اند. از آنجایی که نیکوتین موجود در دود حاصله از مصرف قلیان همانند سایر مواد دخانی اعتیادآور بوده مصرف متناوب آن ایجاد وابستگی می‌نماید.
مصرف کنندگان قلیان در هر بار مصرف دود بسیار زیادی را در مقایسه با کشیدن یک نخ سیگار دریافت می‌کنند. افراد سیگاری که به‌طور متداول ۸ تا ۱۲ نخ سیگار در روز مصرف می‌کنند به‌طور متوسط با ۴۰ تا ۷۵ پک که به مدت ۵ تا ۷ دقیقه به‌طول می‌انجامد حدود ۰/۵ تا۰/۶ لیتر دود استنشاق می‌کنند این در حالی است که مصرف کننده قلیان در هر وعده مصرف که به‌طور متداول ۲۰ تا ۸۰ دقیقه طول می‌کشد حدود ۵۰ تا ۲۰۰ پک می‌زنند که هر پک به‌طور متوسط حاوی ۰/۱۵ تا یک لیتر دود می‌باشد.
به عبارت دیگر از نظر میزان مواجهه و استنشاق دود هر فرد مصرف کننده قلیان در هر وعده معادل۱۰۰ نخ یا بیشتر سیگار دود دریافت نموده است.
با وجود اینکه بخشی از نیکوتین موجود در دود قلیان در اثر عبور از آب جدا می‌شود میزان نیکوتین دریافتی در افراد مصرف کننده قلیان به اندازه‌ای است که ایجاد وابستگی می‌کند . نیکوتین نقش بسیار مهمی را در میزان و نحوه مصرف مواد دخانی به عهده دارد . تحقیقات ثابت نموده است که افراد سیگاری تا زمانی که میزان نیکوتین دریافتی به آستانه مورد نیاز برای رفع حالت وابستگی قبل از رسیدن به حالت تهوع برسد به کشیدن سیگار ادامه می‌دهند.بنابراین می‌توان نتیجه گرفت که با فرض جذب بخشی از نیکوتین موجود در دود قلیان در اثر عبور آن از آب مصرف کنندگان قلیان با استنشاق مقادیر بسیار زیادتر دود جهت رسیدن به آستانه ارضای وابستگی در مواجهه با مقادیر زیادتر مواد شیمیایی سرطان زا و گازهای خطرناک همچون منواکسیدکربن می‌باشند.
این موضوع مصرف کنندگان قلیان و اطرافیان آنها را که در مواجهه با دود تحمیلی آن قرار دارند همچون مصرف کنندگان سیگار به ابتلا انواع سرطان‌ها،‌بیماری‌های قلبی عروقی، تنفسی و اثرات سوء درهنگام بارداری دچار خواهد ساخت .
این نکته نیز حائز اهمیت است که میزان گاز منواکسید کربن، فلزات سنگین و ترکیبات شیمیایی سرطان زا منتشره از احتراق ذغال یا مواد ایجاد کننده حرارت در قلیان در مقایسه با سیگار به مراتب بیشتر و اثرات سوء آن نیز چه برای مصرف کنندگان و چه افراد در معرض دود تحمیلی فراتر می‌باشد. این در حالی است که بیماری‌های منتقله از طریق دهان و دستان آلوده در اثر استفاده مشترک از قلیان ،‌همچون سل و هپاتیت قابل بررسی می‌باشد.

مهندس بهزاد ولی خانی- مهندس خدیجه فریدون محصلی

منبع : روزنامه رسالت