فلسفه اقامتگاهی امن

بعضی مواقع گفته می‌شود كه فلسفه چیزی بیشتر از بازی با الفاظ نیست. برای برطرف كردن این سوءتفاهم لازم است كه برای پاسخ دادن به یك سوال فلسفی ابتدا از یكسری واژگان و مباحث، تعاریفی ارائه كنیم. به عنوان مثال وقتی پرسیده می‌شود: «آیا انسان با مرگ جسمانی می‌میرد؟» برای پاسخ‌یابی اول باید تعریفی برای انسان، مرگ و مرگ جسمانی ارائه دهیم. قطعا پاسخ‌های ما براساس این تعاریف می‌توانند متعدد باشند. به عنوان نمونه اگر انسان را موجودی صرفا جسمانی تعریف كنیم، بحث سویه و جهتی خاص به خود می‌گیرد و این سویه متفاوت از زمانی است كه برای انسان تعریفی روحانی ارائه دهیم. البته در اینجا باید مراقب تصورات اشتباهی كه احتمالا پیش می‌آیند باشیم. مثلا اگر در جواب هر سوالی بگویم «خب، این بستگی به تعریف شما دارد» گونه‌ای طفره رفتن از نگاه تحلیلی و انتقادی داشتن به مسائل است.
البته این پاسخی اشتباه نیست اما شایسته‌تر آن است كه ابتدا تعاریفی از مباحث مطرح ارائه كنیم و بعد با توجه به آن تعاریف درخواست پاسخی به سوال خود را داشته‌ باشیم. یكی دیگر از مشكلاتی كه در این‌گونه موقعیت‌ها پیش می‌آید پذیرفتن و یا رد كردن بعضی از تعاریف است. خصوصا تعدادی از شك‌گرایان با قیاس تعاریف با یكدیگر و با برتری دادن بعضی بر بعضی دیگر ذات یك بحث را به چالش می‌كشند. در پاسخ به این شك‌گرایان باید گفت هدف ما رسیدن به بحثی درست و اصولی است و نه برتری‌طلبی‌های ذهنی و شخصی انسان در این مباحث. این دیدگاه كه فلسفه یك تمرین صرف در بازی با معانی است،چالش جدی در پیشرفت فلسفه ایجاد می‌كند. لذا در اینجا باید گفت اگر به دنبال یك قطعیت و رسیدن به حقیقتی لایتغیر هستید فلسفه، اقامتگاه امنی برای شما نیست. فراموش نكنید كه فلسفه میدان به چالش كشیدن و تحلیل كردن است و نه رسیدن به حقیقتی لایتغیر.

مترجم: مهدیه مفیدی
منبع:A Preface to philosophy, Mark B. Woodhouse, ۱۹۹۹

منبع : روزنامه تهران امروز