رنگ آبی

در ریگ ودا اسبان خورشید ، سیاه هستند و کریشنا به رنگ آبی تیره است آنچنان که به سیاه می زند. در هفت گنبد نظامی اتاق آبی نمایش تمثیلی عالم و کالبد انسان بود . صحنه درام و تفرقه پذیری و بازیابی وحدت بود و راهنمای رستگاری . این گنبد فیروزه ای روز چهارشنبه است که به سیاره عطارد همخوان است . گنبد فیروزه ای نماد تخیل است . سفر روحانی بهرام شاه از گنبد سیاه آغاز می شود و با گذر از میان گنبد های زرد ، سرخ ، آبی ، صندل و در نهایت سفید می گذرد . در حقیقت این گذر روح سالک است که از وادی عرفان می گذرد و در نهایت امر به پاکی و خلوص می رسد و پس از عبور از سفید که مجموع همه رنگهاست به سرزمین دوست نائل می شود در این میان آبی رنگ آسمان روشن شده و فراتر از خاک ، آرامش خوشبختی و صفای آب ، سفر درونی و بی التهاب است . صوفیان به نشانه صبح و ارواح هبوط کرده خویش از جهان روشنایی ردایی آبی رنگ می پوشیدند . رنگ آبی در لباس مریم مقدس دیده می شود که نشانه تقدس و پاکی است .
از لحاظ روانشناسی آبی متوجه درون انسان است بیان کننده حالات درونی که با اعصاب پیوسته است و معنی ایمان و آرامش بخش است اشاره به فضای لایتناهی و مافوق طبیعی است و نشانه وفاداری و ایمان و تنهایی است. پیکاسو وقتی گرفتار تالمات احساسی و عاطفی خود بود بیشتر از رنگ آبی استفاده می کرد . آبی تیره تنزل و سقوط است زیرا از آسمان به زمین می آید که آسمان پاک و لطیف و زمین کثیف است . آبی تیره نشانه ترس و غم و مرگ و نیستی است . آبی در کنار رنگ سیاه نشانه جهل و نادانی است. در آمریکای لاتین آبی تیره مانند سیاه رنگی است که در هنگام سوگواری از آن استفاده می شود . یکی از خدایان تمدن آزتک د رآمریکای لاتین با پاها و بازوان آبی تصویر می شده است . آبی نشانه آب و پاکی و صداقت و راستی و الهه آناهیتا است .
آبی رنگ روبانی است که بخاطر شجاعت یک وطن پرست در خدمت به کشور به او اهدا می شود . سربازان اسکاتلندی خودشان را آبی می کردند زیرا گمان می کردند این کار دشمنانشان را می ترساند یا گمراه می کند.در میان " لاپلاندرها " ی عهد باستان ( ساکنان قدیمی کشورهای شمال اسکاندیناوی ) در نزدیکی محل عبادت خودشان لباسی به رنگ آبی نمی پوشیدند زیرا در نظر آنها شیطان که مردگان را شکنجه می داده است ، آبی بوده . در نسخه سوئدی افسانه شنل قرمزی شنل دخترک قرمز نیست بلکه آبی است . در فنلاند آبی نشان از کم پولی است . رنگهای فیروزه ای و آبی و زرد طلایی به همراه قرمز و سبز در معماری و موزائیک و کاشیکاریهای مساجد و امامزاده ها دیده می شود . در اسلام تاکید به پوشیدن رنگهای روشن از جمله رنگ آبی می شود زیرا آبی رنگ آب ، آسمان و بهشت است و پوشیدن رنگهای تیره نهی شده است . در یهودیت در آیین " کابالا " ( به زبان عبری به معنی پذیرش است و یک اعتقاد درونی در باره خدا و هستی است ) هنگامیکه ۷۰ نفر از اسرائیل برای دیدن خدا نزد او رفتند دیدند که پای خدا در سنگ براق لاجوردی است .
در این آیین آبی نماد شکوه است . خداوند به موسی فرمان می دهد که یهودیان برای نشان دادن قدرت و شکوهشان به لبه لباسهایشان رنگ آبی اضافه کنند . رنگهای قرمز ، آبی ، ارغوانی و سفید رنگهای معنوی در دین یهود هستند . در پرچم اسرائیل رنگ آبی یعنی اشغال از رود نیل تا شط العرب است که آنها مایملک خود می دانند . در مصر قدیم آبی و بنفش نشان دهنده تقوا و ایمان بود مصریان همیشه به رنگ های آبی فیروزه ای و لاجوردی علاقمند بودند و اکنون صنوقهای پستی برای نامه های خارجی به رنگ آبی است.در فرهنگ چینی آب یک ماده مونث در طبیعت است رنگ های مختلف آبی در زبان چینی بیشتر به معنی عمیق و کم عمق هستند تا تاریکی و روشنایی رنگ . کارگران ساده به صورت سنتی رنگ آبی سفید آمیخته می پوشند .
در نماد شناسی سنتی یکی از رنگ های پنج عنصر اصلی آبی یا سبز است که نشانه چوب است . در ژاپن نیز رنگ لباس کارگران آبی است و لباس استحمام آنها با نقش مایه های سفید و آبی تزئین می شوند. آبی رنگ غالب پرچم اکثر کشورهای حوزه اقیانوسیه است و استرالیا را بخاطر سواحل زیبا و ورزش های آبی به یاد می آورد . از رنگهای غالب در شاهنامه فردوسی می توان از رنگهای لاجوردی ، فیروزه ای ، نیلی و آبی نام برد که خود بحث طولانی را می طلبد .

منبع : سازمان آموزش و پرورش استان خراسان