این خانه تاریک است!

اردیبهشت ۸۷ را میتوان نقطه عطفی در فرآیند بازاریابی و اطلاع رسانی مزایده اپراتور سوم تلفن همراه کشور دانست. در این روز پس از ماهها گمانه زنی و اظهار نظرهای جسته و گریخته مدیران وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات و برخی منابع آگاه و ناآگاه، مهندس سعید مهدیون طی یک نشست خبری و در قامت مجری پروژه اپراتور سوم در وزارت ICT به "تشریح –تنها- بخشی از کلیات" مزایده اپراتور سوم تلفن همراه کشور پرداخت.
نگارنده در آن جلسه شش سوال و ابهام را با مجری پروژه اپراتور سوم درمیان گذاشت که با پاسخهای مبهم و گاه غیرفنی مواجه شد. در این یاداشت به مرور مشروح تر آن سوالات و ابهامات پرداخته میشود.
۱) تا این لحظه پروانه اپراتور اول صادر نشده است و همراه اول به عنوان یکی از دو اپراتور تلفن همراه کشور و برعکس اپراتور دوم (ایرانسل) و پیمانکاران و اپراتورهای منطقه ای نظیر تالیا، اسپادان و کیش سقف مشخصی برای تعداد مشترکین خویش ندارد و به این دلیل ابعاد آن برای رقیب آینده (اپراتور سوم) مشخص نیست. در نتیجه امکان سنجش درست بازار، رقبا و جذابیت ها و استعدادهایی بازار برای اپراتور آینده چندان روشن و عملی نخواهد بود.
۲) بناست سهام شرکت مخابرات ایران به عنوان اپراتور اول در بورس عرضه شود. فراخوان اپراتور سوم تقریبا همزمان با این فرآیند اجرایی خواهد شد. براین اساس شرکت کنندگان در این مزایده باید بازاری را مورد سنجش و قیمت گذاری قرار دهند که هنوز مالک واقعی و نهایی یکی از اصلی ترین رقبای آینده شان مشخص نیست.
۳) با مرور تجربه پروژه جنجالی اپراتور دوم و مسائل مربوط به آن، باید انتظار داشت شرکت های خارجی از آن تجربه به عنوان یکی از نقاط پاشنه آشیل در طرح تجاری خود یادکنند. مگر آنکه با شفاف سازی و مرور دوباره آن، به ابهامات باقی مانده پاسخ داد.
۴) تجربه توقف عرضه سرویس تبادل پیامهای چندرسانه ای (MMS) ایرانسل هم طبیعتا بعنوان یکی از نکات استرس زا در معادلات شرکت کنندگان و سرمایه گذاران به حساب خواهد آمد. اینکه اپراتور دوم بعنوان دارنده پروانه ۲.۵G که طی آن به صراحت بر لزوم ارائه سرویس ارزش افزوده MMS تصریح شده به دستور رگولاتوری و به منظور تدوین آئین نامه مربوطه پس از دریافت پروانه، راه اندازی شبکه و ارائه سرویس از ادامه ارائه آن ماههاست که بازمانده، طبیعتا زنگ خطری برای سرمایه گذاران اپراتوری که بناست پروانه ۳G برای عرضه خدماتی نظیر MMS، GPRS، مکالمه تصویری و ... کسب کند به حساب آید.
۵) مدتهاست عرضه کنندگان خدمات Broadband در ایران از ارائه سرویس اینترنت با سرعتی بیش از ۱۲۸kbps به کاربران خانگی منع شده اند. اپراتور سوم ۳G است. به گفته مجری پروژه، ۱۱ میلیون از ۱۷ میلیون مشترک این اپراتور مشترک خدمات دیتا خواهند بود. اینترنت پرسرعت یکی از جذابترین خدمات قابل عرضه برروی بستر یک شبکه تلفن همراه مبتنی بر فناوری ۳G است. محدودیت عرضه حداکثر سرعت ۱۲۸kbps یک تهدید برای کسب سهم بازار این اپراتور به حساب می آید. (همینطور مزایده وعده داده شده رگولاتوری برای انتخاب اپراتور WiMAX برای عرضه پهنای باند با استفاده از این بستر که هنوز برگزار نشده و ابعاد و شمایل رقبای اپراتور سوم در این حوزه هم مشخص نیست!)
۶) مجری پروژه در نشست فوق با مرور مصوبه ۲/۱۱/۸۶ هیئت دولت در خصوص لزوم استفاده از فناوری نسل سوم تلفن همراه (۳G)، اعلام کرد اپراتور سوم میتواند از فناوری HSDPA و همینطور Edge (با رعایت برخی تعهدات) در باندهای فرکانسی ۹۰۰، ۱۸۰۰ و ۲۱۰۰ مگاهرتز استفاده نماید. عدم نام بردن از فناوری WiMAX که مدتهاست توسط اتحادیه جهانی مخابرات (ITU) بعنوان یکی از استانداردهای ۳G شناخته شده ابهامی بود که ایشان در پاسخ به آن اظهار داشتند "WiMAX هنوز استاندارد نشده است، ضمن اینکه رگولاتوری با توجه به اعلام فراخوان اپراتور WiMAX باید در این زمینه پاسخگو باشد"! این درحالی است که دستکم پنج ماه پیش و در روزهای پایانی سال ۲۰۰۷ میلادی (اواخر اکتبر) بخش رادیویی اتحادیه جهانی مخابرات (ITU-R) رسما WiMAX را به عنوان یکی از واسطهای رادیویی در استاندارد مخابرات سیار بین المللی (IMT-۲۰۰۰) یا ۳G ، ذیل استاندارد M.۱۴۵۷ به تصویب رساند. استاندارد IMT-۲۰۰۰ چهارچوب ارائه سیستم‌های موبایل نسل سوم (۳G) را تعریف می‌کند و وندورهای تجهیزات شبکه هم با سرو صدای زیاد تولید و عرضه تجهیزات این شبکه را آغاز کرده اند و حتی چند اپراتور تلفن همراه مبتنی بر WiMAX در کشورهای آسیایی راه اندازی شده اند. ضمن اینکه با جستجویی در اینترنت متوجه خواهیم شد که از HSDPA بعنوان فناوری نسل ۳.۵G (ونه ۳G) یاد میشود.
با عنایت به ابهاماتی نظیر عدم مشخص بودن مالک اپراتور اول و سقف مشترکین آن بر اساس پروانه، تجربه قطع سرویس MMS، محدودیت در عرضه پهنای باند اینترنت در کشور به کاربران خانگی و ابعاد مبهم مزایده رگولاتوری برای انتخاب اپراتور WiMAX، بنظر میرسد ابعاد، استعدادها و ویژگی های بازار برای سرمایه گذاران علاقه مند به شرکت در مزایده اپراتور سوم مبهم و گنگ است.

نوشته: آرش کریم بیگی

منبع : آژانس خبری فناوری اطلاعات و ارتباطات ایستنا