پول - L'argent

سال تولید : ۱۹۸۳
کشور تولیدکننده : فرانسه و سوئیس
محصول : ژان مارک هنشوز
کارگردان : روبر برسون، برمبنای داستان کوپن تقلبی نوشته لئو تولستوی
فیلمنامه‌نویس : روبر برسون، برمبنای داستان کوپن تقلبی نوشته لئو تولستوی
فیلمبردار : امانوئل ماشوئل و پاسکوالینو دِ سانتیس
آهنگساز(موسیقی متن) : یوهان سباستیان باخ.
هنرپیشگان : کریستیان پاتی، سیلوی وان دن السن، میشل بریگه، کارولین لانگ، دیدیه بائوسی، مارک ارنست فورنو، ونسان ریستروسی و بئاتریس تابورن.
نوع فیلم : رنگی، ۸۴ دقیقه.


«نوربر» (فورنو)، نوجوانی بی‌پول، یک اسکناس تقلبی پانصد فرانکی را به یک مغازه عکاسی قالب می‌کند. عکاس (بائوسی) که از این‌رو دست خوردن به خشم آمده، همان اسکناس را به اضافه دوتای دیگر به یک مأمور تحویل مواد سوختی می‌اندازد. و «ایوون» (پاتی) مأمور تحویل بی‌خبر از همه‌جا که یکی از اسکناس‌ها را به یک کافه‌چی داده، متهم به پخش اسکناس‌های تقلبی می‌شود. در حالی که عکاس به دستیارش، «لوسی‌ین» (ریستروسی) زشوه داده تا قضیه را لو ندهد و مادر «نوربر» نیز برای حفاظت از پسرش پولی پرداخت می‌کند، «ایوون» را به دادگاه می‌فرستند، او تبرئه می‌شود ولی کارش را از دست می‌دهد. چون زن و بچه دارد، قبول می‌کند راننده اتوموبیل فرار عده‌ای دزد ناموفق باشد. این بار پس از دستگیری به سه سال زندان محکوم می‌شود. در زندان خبر مرگ بچه‌اش را می‌شنود. او را که دیوانه‌شده به انفرادی می‌فرستند. در همان حال «لوسی‌ین»، حقه‌بازیِ رئیسش را پیشه می‌کند: روی اجناس قیمت‌های دروغین می‌زند و بقیه را در جیبش می‌گذارد. از کار اخراج می‌شود ولی بلافاصله به کمک دو تن از رفقایش گاوصندوق فروشگاه را می‌زند. پیش از دستگیری «لوسی‌ین»، عکاس چکی صد هزار فرانکی همراه با یادداشتی از او دریافت می‌کند که رویش نوشته: «تو به من رودست زدی، من هم بدتر شو بهت می‌زنم». از طرف دیگر «ایوون» پس از آزادی به مسافرخانه‌ای می‌رود، مدیر آنجا و همسرش را می‌کشد و پول صندوق را به سرقت می‌برد. زن بیوه‌ای که از خانواده بی‌بضاعتش سرپرستی می‌کند، او را در خانه‌اش پناه می‌دهد. «ایوون» پس از آنکه خانه را می‌گردد و پول پیدا نمی‌کند، با تبر افراد خانواده را به قتل می‌رساند و خود را تسلیم پلیس می‌کند.
* آخرین فیلم برسون، برمبنای داستان کوتاه کوپن تقلبی تولستوی، بیش از آنکه در پی نفی اخلاقی پول باشد، در تصریح اهمیت بی‌چون و چرای آن است. ردوبدل شدن پول استعماره‌ای برای انتقال و شیوع گناه می‌شود. برسونن با شیوه کمیته‌گر منحصر به فرد خود، به نظاره دست‌هائی که دراز می‌شود، بسته شدن درها و قفل‌ها، راه رفتن‌های خاموش و لحظات نادر تأثیر و خشم می‌نشیند و حتی تلطیف روح قاتل در اواخر فیلم (در خانه پیرزن مسیح گونه) هم با خشونتی سبک گرایانه برگزار می‌شود. ویرانی این آخرین مأمن، مدرک قطع امیدی کامل از امکان رستگاری بشر است و برسون، دور از وسوسه هرگونه فریبندگی و تجمل، پارسامنش‌ترینِ سینماگران باقی می‌ماند.‌