مرد آهنین - Man Of Iron

سال تولید : ۱۹۸۱
کشور تولیدکننده : لهستان
محصول : هنریک فلوک
کارگردان : آندری وایدا.
فیلمنامه‌نویس : الکساندر اسکیبور ریلسکی.
فیلمبردار : ادوارد کلوسینسکی.
آهنگساز(موسیقی متن) : آندری کورسینسکی.
هنرپیشگان : یرژی رادزیویلوویچ، کریستینا یاندا، ماریان اوپانیا، ایرنا بیرسکا، ویسلاوا کوسمالسکا، بوگوسلاو لیندا و آندری سوِرین.
نوع فیلم : رنگی، ۱۵۲ دقیقه.


اوت سال 1980. کارگردان کارکاه کشتی‌سازی گدانسک در حمایت از همکار اخراج شده‌شان، اعتصاب کرده‌اند. به «وینکل» (اوپانیا) - یک تهیه کننده فرصت‌طلب برنامه‌های رادیوئی - دستور می‌دهند به کارگاه نفوذ کند و مدارکی برای متهم کردن رهبر اعتصاب، «تومچیک» (رادزیویلوویچ) بیابد. «وینکل» از طریق «دزیدِک» (لیندا) - یکی از آشنایان قدیمی‌اش - در می‌یابد «بیرکوت» (رادزیویلوویچ) که این روزها مورد غضب واقع شده (رجوع کنید به مرد مرمرینِ وایدا، 1978) در تظاهرات 1968 برای دست‌یابی به اصلاحات سیاسی، از کمک به پسرش خودداری کرده است. در 1970. «بیرکوت» در جریان شکستن اعتصاب کارگران توسط نیروهای پلیس (اعتصابی که «تومچیک» و دیگر دانشجویان به تلافی، از آن حمایت نکرده بودند) کشته شده است. «وینکل» از طریق «خانم هوله‌ویچ» (بیرسکا) و دخترش، «آنا» (کوسمالسکا) - یکی از اعضای اعتصاب فعلی - می‌فهمد که «تومچیک» اکنون یکی از کارگران ناراضی کارگاه کشتی‌سازی است. «وینکل» سپس به ملاقات «آنی‌پژکا» (یاندا، فیلم‌ساز دانشجوی فیلم مرد مرمرین) می‌رود و او می‌گوید که اجازه نداده‌اند فیلم مستندش را درباره «بیرکوت» تمام کند. تلاش «تومچیک» برای سازمان بخشیدن به کارگردان، به اخراج او منجر می‌شود. «وینکل» که بالاخره تصمیمش را گرفته، از دادن گزارشش به سروان پلیس، «ویرسکی» (سورین)، خودداری می‌کند و استعفا می‌دهد. سپس به کمک ورقه عبوری که از «آنا» گرفته به کارگاه می‌رود تا شاهد امضای توافق‌نامه تاریخی میان نماینده دولت و «لک و السا» برای برآورده شدن خواسته‌های کارگران کشتی‌سازی و تشکیل اتحادیه مستقل کارگران باشد. «آنی‌یژکا» و «تومچیک» هم در این مراسم دوباره به هم می‌پیوندند. اما «دزیدک» به «وینکل» خبر می‌دهد که خیانتش برملا شده و بیرون کارگاه چند مأمور دولتی به «وینکل» می‌گویند که این توافق‌نامه اعتباری ندارد.
* مرد آهنین فیلم درخشانی است برآمده از یک دوره تاریخی و درباره آن دروه: یعنی زایش جنبش کارگری همبستگی در لهستان. ترکیبی است از وقایع داستانی و رویدادهای واقعی و وایدا دوربین خود و بازیگران را یکراست به میانه تظاهرات بندر گدانسک می‌برد تا تجمع پیروزمندانه جنبش همبستگی را در «اسکله لنین» ثبت کند و به این ترتیب حداکثر استفاده را از روزهائی که به نظر می‌رسید جنبش، اختیار تام و تمام دارد، به عمل آورد. فیلم به نوعی دنباله مرد مرمرین است که به روزگار یک رهبر کارگری در سال‌های حکومت اختناق در لهستان می‌پرداخت. در مرد آهنین پسر همان مرد به یکی از رهبران جنبش همبستگی تبدیل شد. فیلم مایه ارتباط بین نسل‌ها را نیز برجسته ساخته است. وایدا کاری می‌کند که گاه تفکیک مستند و داستانی دشوار شود. شخصیت‌ها را در قلب حوادث واقعی شکار می‌کند و با استفاده از یک خبرنگار مصاحبه‌گر، عناصر سینما - وریته را به درون داستان می‌کشاند. مرد آهنین صرفاً یک مباحثه سیاسی نیست، بلکه فیلمی است درباره وضعیت آدم‌ها در بطن چنین مباحثاتی و بهترین لحظاتش، لحظات شخصی زندگی‌های پُرتب و تاب است. ‌