دروغ‌هایی که نمی‌دانیم دروغ است!

در زندگی روزمره متاسفانه گاهی اعمال و گفتاری از ما سر‌ می‌زند که متوجه گناه بودن آنها نیستیم. و همین‌ها باعث می‌شود که پرونده اعمالمان را سیاه کنیم . یکی از آن موارد تعارفاتی است که در مراودات خود داریم. دلمان نمی‌خواهد که چیزی را که دوست داریم را به کسی ببخشیم؛ اما وقتی فردی در مورد زیبایی آن چیز، اظهار نظر می‌کند، می‌گوییم قابل ندارد. حال آن که در ته دلمان اصلا اینطور نیست و برایمان هم عزیز است. خوب این مسئله خود باعث دروغ گفتن ما می‌شود . بدتر از آن وقتی است که آن چیز را با همین تعارفات به فرد می‌بخشیم با این که چشمان به دنبالش است و اصلا راضی به بخشیدنش نبودیم.
یا در مواردی به خاطر خوشایند دیگران در تعارفات، حرف‌هایی می‌زنیم و تعاریفی می‌کنیم که حقیقت ندارد و اینها دروغ هستند.
علامه مجلسی(ره) در این باره می‌گوید: «متأسفانه یکی از گناهانی که بسیاری از مردم، حتی خواص، به آن مبتلا هستند تعارفات معموله است که از حقیقت عاری است و شائبه دروغ در آن مشهود است. مثلا با این که به خوردن غذا و آشامیدن (نوشیدنی) متمایل‌اند هنگامی که میزبان چیزی را به آنها عرضه می‌دارد اظهار بی میلی می‌کنند و همچنین با این که نسبت به شخصی علاقه قلبی ندارند آنقدر اظهار اخلاص و محبت به او می‌کنند که گاهی مطلب بر خود گوینده نیز مشتبه می‌شود.
گر چه اینگونه دروغ‌ها نسبت به دروغ‌های بزرگ و مفسده‌انگیز ناچیز و کوچک است ولی در شریعت مقدّسه، گناه و حرام است و در صورتی که ضرورت یا مصلحت اهمّی در میان نباشد باید از آن احتراز(دوری) کرد."
سپس مرحوم مجلسی در تأیید این مطلب داستانی را نقل می‌کند که مضمون آن از نظرتان می‌گذرد:
از اسماء بنت عمیس نقل شده است که در شب عروسی عایشه من با گروهی از بانوان او را به حضور رسول خدا (صلّی الله علیه و آله و سلم) همراهی می‌کردیم .
وقتی به حضور آن حضرت شرفیاب شدیم پیامبر اکرم ظرف شیری به عایشه داد.
عایشه از روی شرم از گرفتن آن امتناع کرد. من به او گفتم: دست رسول خدا را رد مکن و ظرف شیر را بگیر. با شرمندگی ظرف را گرفت و قدری از آن نوشید.
سپس رسول خدا (صلّی الله علیه و آله و سلم) به من فرمود: ظرف شیر را به زنانی که همراه تو هستند بده تا از آن بیاشامند. زن‌ها خجالت کشیدند و با این که میل داشتند گفتند میل نداریم.
رسول خدا (صلّی الله علیه و آله و سلم) فرمود: میان گرسنگی و دروغ جمع نکنید. (شما که میل دارید چرا دروغ می‌گویید؟)
اسماء می‌گوید خدمت آن حضرت عرض کردم: یا رسول الله اگر به چیزی که میل داریم اظهار بی میلی کنیم دروغ گفته‌ایم؟ فرمود: دروغ هر چند کوچک باشد در نامه عمل نوشته می‌شود.
حضرت علی علیه السلام در جنگ صفین خطاب به امام حسن علیه السلام فرمود:
«کمال اخلاص، اجتناب از گناهان است.»(۱)
پس تمرین کنیم که اولا با خودمان صادق و روراست باشیم و بعد از آن با دیگران صادقانه برخورد کنیم که تمام این ناخالصی‌ها در روز قیامت گریبانگیرمان می‌شود.


پی‌نوشت‌:
۱- بحارالانوار، ج ۷۴، ص ۲۱۵ .
مهری هدهدی

منبع : تبیان