نراق ،روستایی با خانه های تاریخی ماندگار

یکی از جاذبه های دیدنی شهر نراق وجود خانه های قدیمی آن با قدمت بیش از ۱۰۰ سال است.
این بناهای دیرینه به علت رونق تجارت در شهر نراق به ویژه در دوران قاجار محله ای جدید در شرق نراق ، شکل گرفته اند که در آن افراد متمکن خانه هایی زیبا و دیدنی احداث کردند که در حال حاضر این خانه ها به مجموعه ای از خانه های تاریخی شهر بدل شده و نماد معماری دوران قاجار محسوب می شود.
این خانه ها اغلب از هشتی ، بیرونی ، اندرونی ، میهمان پذیر ، مطبخ ، محل نگهداری چهارپایان ، محل اسکان خدمه ، و بادگیر های خشتی جهت خنک کردن فضای داخل منزل تشکیل شده اند.
از امتیازات منحصر به فرد این خانه ها که به اعتراف کارشناسان معماری در هیچ کجای ایران مشابه آن وجود ندارد جریان آب زیر زمینی قناتی(قنات حاج اله داد) است که تمامی این خانه ها را مشروب کرده و در نهایت به میادین اصلی، حمام عمومی ، حوض خانه و بازار شهر منتهی می شده است. درون این خانه ها قسمتی احداث که به زبان محلی آن را سیپک می گویند.
اغلب درهای این خانه ها گره کاری ، همراه با شیشه های رنگی و مشبک است که به بنا جلوه ای ویژه بخشیده است.
تزئینات به کار رفته دراین خانه ها در عین سادگی بسیار زیبا و دیدنی است و شاهکارهای استفاده از کاهگل و گچ را می توان در این بناها مشاهده کرد که چگونه معمارهای توانمند گذشته از حداقل امکانات بهترین و ماندنی ترین اثر ها را خلق و برای نسل های آینده به یادگار گذارده اند.
در شهر نراق خانه های متعددی وجود دارد چنانچه حفظ ، مرمت و احیا شود، می تواند نراق را به نمونه شهر های به جای مانده از دوران قاجار بدل کند و این می طلبد مسوولا ن میراث فرهنگی و گردشگری جاذبه های این شهر را بررسی کنند و به عنوان یک شهر نمونه در بازسازی آن تلاش کرده تا در آینده نراق نیز همانند روستای ابنیه و شهر نیاسر که در فاصله ای نزدیک از این شهر قرار دارند، شهرت جهانی پیدا کند.
از جمله خانه های دیدنی شهر نراق که عمدتا به همت بازماندگان تا به حال پابرجا مانده و از ویرانی آنها جلوگیری شده است ، خانه های زیر است:
▪ خانه فاضلین نراقی:
دارای قدمت بیش از ۲۸۰ سال که در سقف این بنا که طاقدیس نام دارد تاریخ ساخت بنا قید شده است.
▪ خانه مرحوم حاج تقی خان رئوفی: این بنا یکی از زیبا ترین سیپک های شهر نراق را در خود جای داده است و نزدیک به ۲۰۰ سال قدمت دارد.
▪ خانه مرحوم محمد رئوفی:
این بنا مجموعه ای کامل از دیدنی ترین خانه های تاریخی نراق است و از دو قسمت زمستان نشین و تابستان نشین تشکیل و در بین این دو سرا باغچه های بسیار زیبا همراه با حوض آب وجود دارد.
▪ خانه غلامحسین خان نراقی:
این بنا نزدیک به ۲۰۰ سال قدمت دارد و در ضلع شرقی آن برج دیدبانی بسیار زیبایی ساخته شده است.
این سرا در بین خانه های تاریخی نراق ویژگی های منحصر به فردی دارد که متاسفانه به علت نداشتن متولی خاص در حال تخریب و نابودی است و انتظار می رود با توجه به اینکه صاحب این بنا در قید حیات است و از خانواده های بزرگ نراقی و در حال حاضر در خارج از کشور به سر می برند ترتیبی اتخاذ شود که بنا بیش از این مورد تخریب قرار نگیرد و به سرنوشت خانه حسینعلی خان صفایی که به تلی از خاک بدل شده است دچار نشود.
▪ خانه صفایی
یکی از خانه های تاریخی و زیبای نراق بوده است که در سالهای اخیر به علت کم توجهی صاحبان و مسوولان مربوطه تخریب و از آن د ر ذهن سالخوردگان شهر تنها خاطراتی به جای مانده است.
▪ خانه علیرضا خان یوسفی نراقی:
این بنا نیز در مسیر جریان آب قنات حاج الله داد قرار دارد و در طبقه زیر زمین آن مجموعه بسیار دیدنی و تاریخی شکل گرفته است. قدمت این بنا به بیش از ۱۸۰ سال پیش بر می گردد.
▪ خانه حاجی خان نراقی:
این بنا یکی از با ارزش ترین بنا های شهر نراق است که در سال های اخیر به همت وراث بازسازی شده و لی متاسفانه به علت اصولی نبودن کار و پیروی نکردن از سبک معماری قدیم به ویژه نوع مصالح ساختمانی صدمات جبران ناپذیری به بنا وارد شده است.
▪ خانه مرحوم آمیرزا منصور قاسمی:
این بنا نیز نزدیک به ۱۸۰ سال قدمت دارد و یکی از دیدنی ترین بنا های نراق است. این مجموعه سه ویژگی منحصر به فرد دارد که آنرا از دیگر بنا های نراق متمایز کرده است:
۱) بزرگترین بادگیر خانه های نراق را در خود جای داده است.
۲) زیبا ترین درهای گره کاری شده و پنجره های مشبک همراه با شیشه های رنگی در شهر نراق که فعلا موجود می باشد متعلق به این خانه است.
۳) زیبا ترین گچبری و تزئینات داخلی ساختمان در شهر نراق نیز در انحصار این خانه است.
ورثه مرحوم قاسمی این بنا را در اختیار شهرداری نراق قرار داده اند تا با کمک آنها مرمت و به کارگاه آموزشی دانشجویان رشته معماری و مرمت آثار تاریخی بدل شود. در آینده این ساختمان پذیرای تمامی علاقه مندان رشته معماری و مرمت آثار تاریخی از سراسر ایران برای تکمیل پروژه های آنها خواهد بود.
▪ خانه فروغی ها:
این بنا در محله بالا و در ضلع جنوبی شهر قرار دارد. از امتیازات این بنا دست نخوردن ترکیب و سبک معماری قدیم آن است. نزدیک به ۲۰۰ سال قدمت داشته و خانه پدری مرحوم فروغی خواننده و موسیقیدان معاصر ایران است.
در هنگام مرگ وصیت می کند اور ادر روستای قرقره از توابع بوئین زهرا که بسیار شبیه به نراق است ، دفن کنند.

منبع : روزنامه جوان