شیردهی به نوزادان

بسیاری از ما شیفته لبخند زیبا و حاکی از رضایت نوزاد پس از شیر دهی شده‌ایم. گریه نوزاد حتی در ساعات اولیه پس از زایمان چنان نیرویی در مادرش برای رفع نیاز نوزاد ایجاد می‌کند که تعجب برانگیز است. طبیعت سازمان پیچیده‌ای را برای اینکه مادر درکنار نوزاد باشد و به نیاز‌های او پاسخ دهد در وجود مادر و نوزاد قرار داده است . یکی از نیاز‌های اصلی نوزاد تغذیه است. نوزاد رشد سریعی دارد و معده او کوچک وکم جا است .از این رو مادر در طول روز زمان زیادی را برای تغذیه او صرف می‌کند. دانشمندان به دلایل زیر معتقدند که شیر مادر بهترین و مناسب ترین غذای کودک است:
● برآوردن نیازهای ویژه نوزاد انسان :
شیر انسان به شکل طبیعی نیازهای نوزاد انسان را برآورده می‌کند . هر کدام از پستانداران شیر مخصوصی دارند که متناسب با رشد نوزادشان است. شیر گاو حاوی پروتئین و چربی زیاد است چون گوساله رشد جسمی سریعی دارد و باید زود روی پا بایستد و راه برود. شیر انسان حاوی موادی است که برای رشد مغز لازم است .
● تناسب شیر مادر با نیاز کودک در هر سن:
علاوه بر اینکه شیر مادر به طور کلی با نیاز نوزاد متناسب است بلکه در هر موقعیت متناسب با نیاز کودک ترشح می‌شود.مثلا اگر کودک تشنه باشد نحوه‌ی مکیدن او باعث ترشح شیر کم چرب و رقیق می شود که تشنگی او را رفع می‌کند. شیر مادر حاوی میزان زیادی از مواد مقاوم ساز بدن است که در ۶ ماه اول تولد برای نوزاد بسیار ضروری است. آغوز یا اولین شیر مادر یک ماده ایمنی بخش برای نوزاد است.
● وجود همه‌ی مواد مغذی در شیر مادر:
شیر مادر چربی ،پروتئین ، کربوهیدرات ،ویتامین ، آهن و املاح را متناسب با نیاز کودک فراهم می‌کند و تا ۶ ماهگی کامل‌ترین و تنها غذای لازم برای کودک است .
● تکامل مناسب و سالم ساختمان فک ودندان‌های نوزاد در طی شیردهی از پستان:
تغذیه از شیر مادر به علت ساختمان ویژه دهان و لب نوزاد باعث می‌شود که دندان‌ها صاف و منظم‌تر شوند و فک نوزاد وضعیت سالم و صحیح‌تری به دست آورد.
● نزدیکی و لمس و توجه مادر به کودک در طی زمان شیردهی:
اکثر مادران در هنگام شیردهی نوزاد را در آغوش می‌گیرند، با مهربانی با او صحبت می‌کنند و او را در هنگام شیر دادن نوازش می‌کنند. در این حالت صورت مادر در فاصله ۲۰ تا ۲۵ سانتیمتری نوزاد است که بهترین فاصله برای دید نوزاد است. صدای قلب مادر که از دوره‌ی جنینی برای نوزاد آشنا است او را آرام می‌کند. این آرامش بخصوص برای نوزاد ناآرام لازم و ضروری است . آغوش گرم و مهربان مادر بهترین جای دنیا برای نوزاد است.
اما شیر دهی تنها نیاز کودک نیست بلكه مادر هم به دلایل زیر به شیردهی نیاز دارد :
● ایجاد عشق و محبت نسبت به نوزاد:
ترشح هورمون پرو لاکتین در اولین دقایق هر بار شیر دادن مادر را برای انجام وظایف مادری راهنمایی و هدایت می کند و عشق مادری را شدت می‌بخشد.
●بازگشت سریع اندام به حالت قبل از بارداری :
با ترشح هورمون اکسی توسین در دقایق آخر شیردهی رحم زودتر جمع می شود و به حالت طبیعی خود باز می‌گردد.
● ایجاد آرامش در مادر:
ترشح هورمون پرولاکتین باعث می‌شود مادر آرامش زیادی کسب کند و استرس و ناراحتی او کم شود. علاوه بر این در شیر مادر ماده آرام بخشی موجود است که نوزاد را خواب می‌کند و به این ترتیب امکان استراحت مادر هم ایجاد می شود.
● راحتی تغذیه‌ی کودک:
شیر مادر همیشه آماده است و دما و غلظت آن متناسب با نیاز کودک است . این مسئله بخصوص در شب و مسافرت برای مادران بسیار ارزشمند است.
● کاهش احتمال ابتلا به سرطان پستان:
هرچه مادر کودکان خود را بیشتر شیر دهد امکان ابتلا به سرطان پستان کاهش می یابد.
● تنظیم فاصله‌ی بارداری ها:
اگر مادر به طور مرتب و روز و شب نوزاد را با شیر خود تغذیه کند به طور طبیعی بین بارداری‌ها فاصله ایجاد می‌کند . چون ترشح هورمون پرولاکتین ترشح استروژن و پروژسترون را کاهش می‌دهد و تخمک آزاد نمی‌شود.
● صرفه‌ی اقتصادی:
بسیاری از هزینه های خانواده با تغذیه طبیعی کاهش می‌یابد .
● ایجاد هماهنگی و نظم در برنامه‌ی مادر و نوزاد:
با شیر دادن به نوزاد مادر با محرک های او به خوبی آشنا می شود و می‌تواند در اولین فرصت به آن‌ها جواب دهد. ساعات خواب مادر و نوزاد با هم تنظیم می‌شود و نوزاد آرام‌تر می‌شود.
● شیردهی وسیله‌ای برای ایجاد ارتباط ،اطمینان و دوستی با کودک :
بسیاری گمان می کنند که شیردهی تنها نیاز تغذیه‌ای نوزاد را برآورده می‌کند . اما واقعیت این است که در ماه‌های اول تولد شیردهی مهم‌ترین راه ایجاد ارتباط میان نوزاد و مادر است.
نوزاد هنگام تولد بینایی کامل ندارد و ساختمان چشم او به تدریج در چند ماه اول کامل می‌شود .از این رو لمس كردن و در آغوش گرفتن او باعث می‌شود که احساس امنیت کند. بنابراین به پدران و مادران جوان توصیه می‌شود از ساعت اول تولد نوزاد سعی کنند با او ارتباط برقرار کنند و به او اطمینان دهند که می‌توانند نیاز‌های او را برآورده کنند و ازاو مراقبت کنند . پدران هم مانند مادران می‌توانند با در آغوش گرفتن و ماساژ و به آرامی صحبت کردن با نوزاد خود ارتباط برقرار کنند.
به این ترتیب نوزاد هم با صدا ،نحوه‌ی در آغوش گرفتن ،بو و دیگر مشخصات پدر آشنا می‌شود. رابطه‌ای که در ماه‌های اول ایجاد می‌شود در چگونگی رابطه‌ی کودک با پدر موثر است و پدرانی که گمان می‌کنند می‌توانند پس از بزرگ شدن و به حرف افتادن کودک شروع به ایجاد رابطه با او کنند چند ماه مهم را از دست می‌دهند و یک رابطه عاطفی مهم را با تاخیر شروع می‌کنند.
● توجه:
باید بدانیم كه آنچه به طور كلی بر رشد كودك اثر می‌گذارد نحوه‌ی مراقبت و میزان توجه و كوشش شما برای رشد كودك است. این مقاله پیشنهاداتی برای بهبود روش تغذیه و ارتباط‌ با كودك به مادران ارایه می‌دهد. ولی اگر شما از آن گروه مادرانی هستید كه نمی‌توانند كودك خود را شیر دهند باید بدانید كه مهر و محبت و توجه شما بیش از آنچه فكر می‌كنید بر سلامت و رشد فرزندتان موثر است. بنابراین تا آنجا كه می‌توانید روابط عاطفی خود را با كودك گسترش دهید و برای تغذیه او از پزشك متخصص اطفال كمك بگیرید.

منبع : مؤسسه مادران امروز