هر نفسی که فرو می‌رود، می‌رسد به ریه

شما نمی‌‌توانید ریه‌ها را ببینید ولی لمس کردن آنها آسان است. دست‌تان را روی قفسه سینه بگذارید و نفس عمیق بکشید. احساس می‌کنید قفسه سینه کمی بزرگ‌تر می‌شود. حالا هوای داخل ریه را بیرون بفرستید. قفسه سینه به ‌اندازه قبلی بر می‌گردد. در حقیقت نیروی ریه‌ها را احساس کرده‌اید...
بعضی کارهایی که هر روزه انجام می‌دهید، چیست؟
مهم نیست شما کجایید یا با چه کسی هستید؟
الف) درباره ناهار فردا فکر کنید !
ب) انگشتتان را روی بینی خود قرار دهید !
ج) آهنگ مورد علاقه تان را زمزمه کنید !
د) نفس بکشید !
ممکن است بعضی، مورد الف و یا ب و ج را انجام دهند ولی هر فردی در جهان قسمت د را حتماً انجام می‌دهد. تنفس هوا برای حفظ حیات انسان و بسیاری از حیوانات ضروری می‌باشد. دو عضو بزرگ، مسوول نفس کشیدن شما هستند. نفس کشیدن با کدام عضو انجام می‌شود؟ اگر فکر می‌کنید با ریه‌ها نفس می‌کشید درست حدس زده‌اید. ریه‌ها از بزرگ‌ترین ارگان‌های بدن می‌باشند و با سیستم تنفسی کار می‌کنند. هوای تازه را وارد بدن و هوای کثیف را از بدن خارج می‌کنند. بیاید تا در ریه هم سیری کنیم.
تنفس فرآیندی است که از طریق آن،‌ بدن اکسیژن کسب می‌کند (برای تولید انرژی) و دی‌اکسیدکربن (محصول دفعی اصلی) را دفع می‌کند. هوا از طریق بینی یا دهان وارد شده، از طریق نای (لوله هوا) به طرف برونش‌ها (راه‌های هوایی تحتانی) و برونشیول‌ها (راه‌های هوایی کوچک‌تر) در ریه‌ها می‌رود. برونشیول‌ها به کیسه‌هایی به نام حبابچه ختم می‌شوند که در اطراف آنها رگ‌های خونی قرار دارد. اینجا اکسیژن وارد خون و دی‌اکسیدکربن وارد ریه‌ها می‌شود تا به خارج دمیده شود. تنفس توسط دیافراگم (یک عضله) و عضلات بین دنده‌ای انجام می‌شود. دستگاه تنفسی شامل حلق (گلو)، حنجره و اپی گلوت نیز هست. لوزه‌های واقع در حـلق به مبارزه با عفونت‌ها کمـک می‌کنند. حنجره، حاوی طناب‌های صوتی است که برای تولید صدا به لرزش در می‌آیند. اپی گلوت در طول بلع، نای را می‌بندد تا غذا وارد ریه‌ها نشود.
● تنفس چگونه انجام می‌شود؟
جریان هوا به درون و بیرون از بدن، به خاطر حرکت هوا از نواحی پرفشار به کم فشار صورت می‌گیرد. برای تنفس به درون (دم)، دیافراگم و عضلات بین دنده‌ها منقبض شده، قفسه سینه را بزرگ می‌کنند. در نتیجه، فشار هوا در ریه‌ها کاهش پیدا می‌کند، به طوری که کمتر از فشار هوای اطراف می‌شود و هوا وارد ریه‌ها می‌گردد. برای تنفس به بیرون (بازدم)، عضلات شل شده، حجم ریه را کاهش می‌دهند. فشار هوا در ریه‌ها بیش از هوای اطراف ‌شده و باعث خروج هوا از بدن می‌شود.
وقتی قدم می‌زنید یا اتاق‌تان را تمیز می‌کنید و یا والیبال بازی می‌کنید شاید درباره دم (فرو فرستادن هوا به داخل ریه‌ها) فکر نکنید و به چیزهای دیگر بیندیشید اما همیشه هوا را به داخل ریه‌ها فرو می‌فرستید. ده‌ها عضو بدن با هم کار می‌کنند تا هوا را به جایی که شما هرگز درباره آن فکر نکرده‌اید بفرستید.
در حالی‌ که نفس می‌کشید دیافراگم شل و در نتیجه پهن می‌شود و این باعث می‌شود به سمت پایین برود بنابراین ریه‌ها در حالی‌ که پر از هوا می‌شوند فضای بیشتری برای بزرگ شدن دارند. تا زمانی‌که ریه‌ها به دیافراگم می‌گویند دیگر پایین نرو، ما پر از هوا شده‌ایم. دیافراگم تنها عضوی نیست که برای ریه‌ها جای بیشتر باز می‌کند. ماهیچه‌های روی دنده نیز دنده‌ها را بالا و کنار می‌برند تا فضا برای ریه‌ها باز شود.
اکسیژن وارد خون مویرگ‌های کوچک ‌شده و با فشار وارد سلول‌های سرخرگ می‌شود و از طریق لایه‌های رگ‌های خونی وارد قلب می‌شود، سپس قلب خون اکسیژن‌دار را به تمام سلول‌های بدن می‌فرستد.
● حالا نوبت به بازدم رسید
وقتی بازدم صورت می‌گیرد، همه چیز برعکس دم است. در این موقع به دیافراگم گفته می‌شود حرکت کن. دیافراگم استراحت می‌کند و بالا می‌آید و هوا را از ریه‌ها بیرون می‌فرستد. ماهیچه‌های روی دنده شل می‌شوند و دنده‌های سینه دوباره حرکت می‌کنند و فضا را در قفسه سینه کوچک‌تر می‌کنند.
تا به حال سلول‌ها، اکسیژن مورد نیاز را گرفته‌اند و خون، دی اکسید کربن و گازهای دیگر را در بر دارد که باید از بدن خارج شود. خون دوباره از طریق مویرگ‌ها بر می‌گردد و بدن آنها را به بیرون می‌فرستد. گازهای اضافی از طریق نایچه وارد نایژک و سپس نای و بالاخره از دهان و بینی خارج می‌شود.
هوایی که از دهان و بینی خارج می‌شود نه تنها گازهای اضافی و دی اکسید کربن دارد بلکه گرم هم می‌باشد. در حالی‌ که هوا در بدن سیر می‌کند کمی گرم می‌شود. اگر دستان خود را مقابل بینی و دهن قرار دهید، این گرما را حس می‌کنید. آیا می‌دانید درجه حرارت هوایی که از دهان یا بینی خارج می‌شود، چند است؟
با تمام این حرکت‌ها شاید تعجب کنید چرا زمانی‌که ریه‌ها پر و خالی می‌شود سوراخ نمی‌‌شوند؟ لایه‌های مخصوص و صیقلی روی ریه‌ها را پوشانده است که به آنها غشای جنب می‌گویند. این غشاها از طریق مایعی جدا می‌شوند و زمانی‌که دم و بازدم صورت می‌گیرد به راحتی می‌توانند به اطراف حرکت کنند.

منبع : روزنامه سلامت