روستاها و مسئله قانون

روستاها در ایران جوامع نسبتا کم حاشیه و خودساخته ای بوده اند به طوریکه مفهوم خودکفایی و تولید و انسجام قوی اجتماعی و خودآیینی روستا، از تعاریف اساسی روستا در ایران بوده است. آنچه در این زمینه حایز اهمیت است این است که روستا در حال حاضر با توجه به نیازهای جدید جامعه مدرن، این مفاهیم را به صورت بسیار گسسته با خود حمل می کند. خودکفایی و شرایط تولید اقتصادی از آن جمله اند و با توجه به پیشرفت های اقتصادی جهان، گسست این دو مفهوم چندان بحران زا به نظر نمی رسد هرچند جای بحث فراوان دارد. اما مفهوم انسجام در روستا با توجه به کوچکی ابعاد جامعه می تواند مسئله اساسی تری باشد که به نظر می رسد این مفهوم نیز دچار چالش جدی شده است. آنجا که روستایی نمی تواند در دفاع از منافع خود به تنهایی اقدام کند و به ناچار باید منتظر اقدام قانونی و دخالت نیروهای انتظامی و قضایی باشد و با توجه به فساد نسبتا گسترده ای که در این گونه مراکز است! بدبینی طرفین دعوا نسبت به هم زیاد می شود و به همدیگر انگ های ناروا می زنند و این گونه برخوردها مقدمه ای برای گسست تدریجی انسجام اجتماعی هستند هرچند هنوز در کنار این عوامل سیستم کدخدامنشی و ریش سفیدی کارکرد خود را دارد .
از طرف دیگر قانون های موضوعه و رسمی چندان انطباقی با واقعیت های فرهنگی روستا ندارد. یکی از بهترین نمونه های عدم همخوانی قوانین با عرف روستایی است؛ جایی که کدخدا و یا شعور جمعی برای مرافعه های روستایی تصمیم می گرفت امروزه شاهد اجرای قانون از سوی افرادی هستیم که تقریبا از آن جامعه نیستند و یا به طور کلی با آن با جامعه ناآشنا هستند. شاید این بحث تا حدود زیادی بدبینانه باشد و لی آنچه از مشاهدات من برمی آید مصداق این ادعا است. به عنوان مثال، امروزه بحث مبارزه با بدحجابی در جای جای کشورمان داغ است و حتی به روستاهای دوردست هم کشیده شده است به یک مسئله چالش برانگیز تبدیل شده است. در جامعه کردزبان ایران زنان در مراسم های جمعی چون رقص و پایکوبی حضوری فعال دارند و انداختن توری روی سر و پیدابودن موها اصولا مطرح نیست و از طرف دیگر پیدا بودن مو بی حجابی تلقی نمی شود و لباس های رنگارنگ هم همین طور! شاهد برخورد نیروهای انتظامی با این موارد هستیم. طبیعتا اگر مامور قانون! به زنی در یک جامعه روستایی گیر دهد واکنشهای مختلفی بین آنها پیش می آید که نمونه های زیادی از آن دیده شده است. در یکی از این موارد ( درگیری مردم بر سر این قضیه با نیروهای انتظامی) منجر به بازداشت و دستگیری تعداد زیادی از مردم شده است. و جود این گونه مفاهیم فرهنگی و تعریف های فرهنگی از برخی از مسایل است که معتقدم نباید اجرای برخی از قوانین که به مسایل فرهنگی مربوط می شوند برای همه ایران با آن همه تنوع فرهنگی لازم باشد و در مواردی بر اساس معیارهای فرهنگی محلی عمل کرد چرا که چه بخواهیم و چه انکار کنیم ما در ایران با یک پیوستار فرهنگی مواجه هستیم که مثل رنگ های رنگین کمان با هم متفاوتند.

آموسی
http://www.ethnolog.blogfa.com/۸۶۰۳.aspx

منبع : مطالب ارسال شده