کمی درباره دیزل

سوخت دیزل یکی از انواع سوخت است که امروزه در کشورهای مختلف دنیا به دلیل مزایای نسبی‌اش، سخت مورد توجه قرارگرفته است. کشورهای صنعتی و پیشرفته غرب درسال‌های اخیر بسیار به این موضوع توجه کرده‌اند، به طوری که هم اکنون خودروهای سواری دیزلی فراوانی در این کشورها تردد می­کنند. در زیر برای آشنایی شما با کم و کیف این نوع سوخت‌ها، مروری اجمالی بر خصوصیات سوخت دیزل و سوخت مکمل آن یعنی بیودیزل که از مواد غیر نفتی تهیه می­شود و مسائل مربوط به آن در امریکا و اروپا داریم.
● سوخت دیزل
در اروپا حدود نیمی از خودروهای فروخته شده در سال‌های اخیر دیزلی بوده­­­‌اند و این رقم در کشور فرانسه به ۷۰ درصد می­‌رسد. حال سوال اینجاست که آیا­ سوخت دیزل واقعاً حیاتی است وخودروهای دیزلی می­‌توانند جانشینی مناسب برای خودروهای هیبریدی باشند؟
خودروهای دیزلی نیازمند موتورهای احتراق فشرده (بدون جرقه زنی) هستند که سیکل احتراق کاملاً متفاوتی در مقایسه با موتورهای بنزینی دارند. در یک موتور بنزینی سوخت به درون سیلندر پاشیده شده با هوا مخلوط و با یک جرقه شمع محترق می‌شود. در خودروهای دیزلی هوا ابتدا به درون سیلندر کشیده شده و بدون وجود سوخت فشرده می­­­شود، این فشرده­سازی هوا چنان گرمایی تولید می‌کند که وقتی سوخت به درون سیلندر تزریق می­شود، احتراق می‌یابد. با به کارگیری نسبت‌های تراکم زیادتر و دمای احتراق بالاتر، این نوع موتورها روانتر عمل می‌کنند. در نتیجه سوخت‌های دیزل از لحاظ مصرف سوخت در مقایسه با بنزین اقتصادی تر هستند. این نکته از اینجا منتج می‌شود که یک گالن (حدود ۳.۵ لیتر) دیزل حدود ۱۰ درصد بیشتر از یک گالن بنزین انرژی تولید می‌کند.
این دو عامل به موتورهای مدرن تزریق مستقیم سوخت دیزل کمک می‌کند که بتوانند حدود ۵۰ درصد بیش از نوع بنزینی خود از لحاظ مصرف سوخت کارایی داشته و اقتصادی باشند. برای مثال یک هوندا اکورد با موتور ۲.۲ i-CTDi دیزلی در هر مایل ۴۳.۳ گالن دیزل مصرف می‌کند یعنی حدود ۴۹ درصد کمتر از نوع بنزینی خود. مثال دیگر خودروی کمری هیبریدی است که با مصرف سوخت ۳۹ گالن در هر مایل حدود ۱۰ درصد از نوع بنزینی خود جلوتر است.
● مزایا و معایب سوخت دیزل
گرچه سوخت دیزل-همان طور که گفته شد-‌سوختی بسیار تمیز و اقتصادی است اما این سوخت مجموعه‌ای از مزایا و معایب را داراست که در زیر شرح داده می‌شود.
▪ مزایا
۱) اقتصادی بودن:
یکی از مزایای سوخت دیزل، اقتصادی بودن آن است. مطابق آمار ارائه شده حدود ۸۱ درصد از امریکایی‌ها به این دلیل از سوخت دیزل استفاده می‌کنند. اما آنها به این نکته توجه ندارند که این نوع سوخت در برخی از مناطق امریکا از بنزین بدون سرب گرانتر تمام می‌شود. البته در اروپا به دلیل مالیات کمتر دیزل نسبت به بنزین، ارزانتر است.
۲) طول عمر:
بسیاری از موتورهای دیزلی طول عمر بیشتری دارند.
۳) قدرت موتور: موتورهای دیزلی گشتاور بیشتری تولید می­­کنند و این مزیت برای کسانی که با خودروهایشان بارهای سنگین حمل یا کاروان به خودرویشان متصل می‌کنند، می‌تواند قابل توجه باشد.
۴) معافیت‌های مالیاتی:
خودروهای دیزلی به زودی از معافیت‌هایی برخوردار می‌شوند که خودروهای هیبریدی دریافت می‌کنند. برای مثال خریداران مرسدس بنزE۳۲۰ حدود ۱۵۰۰ دلار معافیت مالیاتی دریافت می‌کنند.
▪ مضرات
۱) دسترسی:
درامریکا از آنجا که هنوز استانداردهای دقیق کنترلی درمورد گسیل گازهای گلخانه‌ای وضع نشده است و سوخت‌های دیزلی تمیز وجود ندارد، در پنج ایالت این کشور که قانون‌های دقیقی در مورد آلودگی دارند، ایستگاه‌های عرضه دیزل راه اندازی نشده است. با ارائه قانون‌های شدیدتر آلودگی از سوی دولت فدرال امید می­رود خودروهای دیزلی تمیزتری وارد بازار این کشور شود.
۲) انتشار گازها:
گسیل ذرات آلوده و اکسید نیتروژن درمقایسه با موتورهای بنزینی در این موتورها بیشتر است. البته دربیشتر موتورهای دیزلی می توان از بیودیزل که سوخت تمیزتری است، بدون هیچ تغییری در آنها استفاده کرد.
۴) قیمت:
ساخت موتور دیزل هزینه‌های زیادی دارد. برای مثال اضافه کردن موتور دیزلی به فولکس واگن جتا حدود ۱۰۰۰ دلار به قیمت آن می‌افزاید یا اضافه کردن یک موتور دیزل به یک وانت اندازه متوسط بیش از ۵۰۰۰ دلار هزینه دارد.
۵) در دسترس بودن سوخت:
دارندگان خودروهای دیزلی باید سوخت مورد نیاز خود را از یک شبکه توزیع سوخت تامین کنند که بسیار از شبکه توزیع سوخت بنزینی محدودتر است. البته دوام بیشتر این سوخت به آنها اجازه می‌دهد که برای مدت بیشتری از این سوخت استفاده کنند و فرصتی برای پیدا کردن یک ایستگاه عرضه این سوخت داشته باشند.
● نه این نه آن!
از لحاظ فنی ساخت یک نیرو محرکه هیبریدی با موتور دیزل امکان پذیر است. کمپانی پژو- سیتروئن اخیراً چنین خودرویی ساخته است. ۳۰۷ سی­سی نام این خودروی کابریوله است که یک گالن در ۷۰ مایل سوخت مصرف می‌کند. این میزان از لحاظ اقتصادی ۳۰ درصد بهتر از نوع دیزلی آن است. البته به دلیل هزینه‌های مضاعفی که ساخت این نوع خودروها دارد، کمتر خودروسازی به دنبال ساخت چنین خودروهایی است. به بیان دیگر ساخت خودروی دیزلی هزینه زیادی دارد که به همراه هزینه ساخت موتور هیبریدی که آن نیز هزینه‌های گزافی به بار می‌آورد، باعث افزایش قابل توجه قیمت خودرو می‌شود. پژو- سیتروئن قصد دارد این خودرو را تا سال ۲۰۱۰ به بازار عرضه کند، البته این موضوع با توجه به مسئله فوق الذکر هنوز قطعی نشده است.
● افسانه ها و حقایق دیزل و بیودیزل
بسیاری از امریکایی‌ها هنوز اثرات سوخت‌های دیزل بر محیط زیست را احساس نکرده‌اند. به همین دلیل هم اکنون خودروهای دیزلی تنها یک درصد از خودروهایی را که در امریکا به فروش می‌رود، را تشکیل می دهند. جالب است بدانید در اروپا که از لحاظ محیط زیست در وضع مطلوبتری است، حدود نیمی از خودروهای نو که به فروش می‌رسند دیزلی هستند. در حقیقت خودروهای دیزلی در موقعیتی بین بی­میلی امریکایی‌ها و بی تفاوتی اروپاییان قرار گرفته‌اند.
هنگامی که مسئله گسیل گازهای گلخانه‌ای و آلودگی هوا مطرح می­شود، این سوخت دیزل است که نمره بهتری می‌گیرد. یک رابطه دو سویه بین کارایی سوخت و انتشار این گازها وجود دارد. سوخت‌های دیزل از سوخت‌های معمولی کاراتر هستند زیرا گازهای گلخانه‌ای کمتری مانند دی اکسید کربن منتشر می‌کنند، البته این سوخت‌ها دو آلوده کننده دیگر به مقدار زیاد تولید می کنند:
۱) اجرام ذره‌ای:
ذرات متصاعد از سوخت دیزل هم برای سلامت انسان و هم برای آلودگی هوا و زیبایی شهرها مضر است.
۲) اکسید نیتروژن:
با آن که این گاز به سختی قابل رویت است، یکی از عناصر اصلی در تشکیل مه دود در شهرها و تشکیل باران اسیدی است.
حال سوال اینجاست که آیا این دو آلوده کننده مشکل ساز هستند؟ به گزارش هیئت منابع آب وهوایی کالیفرنیا (California Air Resources Board) جواب این سوال مثبت است. هم اکنون در پنج ایالت امریکا شامل کالیفرنیا، ماساچوست، ماین، نیویورک و ورمونت که مطابق استانداردها ایالت کالیفرنیا عمل می کنند، فروش خودروهای سواری دیزلی ممنوع شده است. درحال حاضر خودروهای سواری دیزلی موجود در امریکا به نام های لیبرتی، بیتل، گلف و جتا به خودروهای ۴۵ ایالتی معروف شده‌اند و تنها مرسدس بنز E۳۲۰ بلوتک که اواخر سال ۲۰۰۶ معرفی شد در ۵۰ ایالت امریکا مجوز فروش و تردد دارد و مدل ۲۰۰۷ این مرسدس که یک شاهکار است، هشت مرتبه انتشار اکسید نیتروژن کمتری از نوع CDI آن دارد.
● سوخت دیزل کجاست؟
با ذکر نام دیزل نباید تصور شود که برای یافتن این سوخت باید به دنبال ایستگاه‌های عرضه سوخت برای خودروهای سنگین باشید بلکه این سوخت دیزل در نزدیک ترین پمپ بنزین به شما عرضه می‌شود. در امریکا حدود نیمی از ۱۸۰هزار ایستگاه عرضه سوخت این کشور سوخت دیزل نیزعرضه می کنند.

محمدرضا شرع پسند
منبع:Yahoo Autos: provided by hybridcars.com

منبع : اندیشه گستر سایپا