الک ؛ صافی اینترنت خانگی

طیف وسیعی از کاربران اینترنت را در منازل کودکان و نوجوانان تشکیل می‌دهند. این گروه‌ها از یک سو به واسطه کنجکاوی و علاقه وافری که به کشف ناشناخته‌ها دارند و از سوی دیگر به دلیل کم‌تجربگی، در معرض آسیب‌های جدیِ فراوانی قرار دارند. حساسیت این موضوع با توجه به این که شخصیت کودکان، پایه‌های فکری بینش آنها، مفاهیم و ارزش‌های تربیتی و فرهنگی و انسانی در آنها در همان سنین کودکی شکل می‌گیرد، اهمیت و شدت بیشتری پیدا می‌کند.
متأسفانه هنوز بسیاری از خانواده‌هایی که امکان دسترسی به اینترنت را برای فرزندانشان فراهم می‌کنند، تصور صحیحی از خطرات این موضوع ندارند. علت این امر ناآگاهی خانواده‌های ما از تهدیدات بالقوه اینترنت است. تهدیدی که از طریق وب متوجه وضعیت فرهنگی خانواده‌هاست، هنوز چنان که باید شناخته شده نیست. خانواده‌هایی که از شدت این خطر آگاه هستند و راه‌حل مناسبی برای آن پیدا نمی‌کنند، امکان استفاده از اینترنت را برای فرزندانشان فراهم نمی‌کنند.
در این بخش تعدادی از این خطرات را مختصراً معرفی می‌کنیم.
کودکان ممکن است با دادن اطلاعات شخصی از قبیل تلفن، آدرس، حتی نام و نام خانوادگی به افراد ناشناس، خود و اطرافیانشان را با مزاحمت‌های بسیاری مواجه کنند. ارسال ویروس‌ها و نامه‌های نامناسب برای دیگران و فاش کردن اطلاعات شخصی خود و دیگران، نمونه‌هایی از بزهکاری‌های الکترونیکی هستند. در اینترنت مسائل بسیاری وجود دارد که خاص بزرگسالان می‌باشد، اما کنترل سن افرادی که به این مطالب دسترسی دارند عملی نیست. برخورد و آشنایی پیش از هنگام کودکان و نوجوانان با این مسائل، در سنینی که توانایی درک آنها پایین است، می‌تواند آتار روانی ناگواری در آنها به جا بگذارد. کم‌تجربگی و زودباوری کودکان و نوجوانان باعث می‌شود که خیلی ساده به افرادی که هیچ شناختی از آنها ندارند اعتماد کنند و تمام سخنان آنها را بپذیرند. این دوستی‌ها می‌تواند به سهولت به قرارهای ملاقات با افراد ناشناس، میهمانی‌های مشکوک، اخاذی و فساد منجر شود.
● چه باید کرد؟
برای آن‌ که اولیای مدارس، والدین و سایر مسئولین امکان محدود کردن دسترسی کاربران به سایت‌های نامناسب را داشته باشند، دو رده راه‌حل شبکه‌ای و راه‌حل‌ خانگی وجود دارد. در روش‌های مبتنی بر شبکه، یک نرم‌افزار یا ترکیبی از چند نرم‌افزار و یا ترکیبی از نرم‌افزار و سخت‌افزار خاص بر روی دروازه‌های شبکه قرار می‌گیرد و تمامی اتصالات کاربران را کنترل می‌کند. در روش‌های خانگی که فقط بر روی یک کامپیوتر قابل استفاده هستند، یک نرم‌افزار خاص بر روی دستگاه نصب می‌شود و اتصال به سایت‌های غیر مجاز را فقط برای کاربران همان کامپیوتر مسدود می‌کند. هر یک از این روش‌ها مزایا، معایب، و کاربرد خاص خود را دارند. برای مثال بسیاری از کاربران منازل، امکان دسترسی به ISP‌ هایی که اینترنتِ تصفیه شده را در اختیار آنها قرار دهند، ندارند. این کاربران به ناچار باید از راه‌حل‌های خانگی استفاده کنند. علاوه بر آن، سطح این تصفیه برای رده‌های سنی مختلف باید متفاوت باشد.
شرکت‌های مهمی که تولید کننده‌ی صافی‌های اینترنتی هستند، نمونه‌هایی را هم برای استفاده در منازل و هم برای تصفیه شبکه‌ها ارائه می‌کنند. تقریباً همه این محصولات از پایگاهِ آدرس‌های رده‌بندی شده، استفاده می‌کنند. این پایگاه‌های داده‌ای، فهرست تعداد بسیار زیادی از سایت‌های اینترنتی و موضوعات آن‌ها را در اختیار دارند.
نرم‌افزار اَلَک یک صافی خانگی است که برای اولین بار در ایران و توسط شرکت امن‌افزار ارائه شده است. هم‌اکنون نسخه اولیه این نرم‌افزار در اختیار علاقه‌مندان قرار گرفته است. این نسخه قابلیت تصفیه آدرس‌های استخراج شده از مرورگر Internet Explorer برای سیستم‌ عامل‌های ویندوز ۲۰۰۰، ME و XP را دارا می‌باشد. امکانات ویژه اَلَک شامل موارد زیر است:
- سهولت نصب و عدم نیاز به حافظهی زیاد
- استحکام، اجرای اتوماتیک نرم‌افزار و پنهان ماندن از دید کاربر
- تصفیه سایت‌هایمستهجن و غیراخلاقی
- نمایش آدرس سایت‌های استفاده شده کاربران برایی سرپرست سیستم به صورت سیستم به صورت لیست و نمودار
- دریافت لیستی از سایت‌هایی غیر مجاز از کاربر و مسدود کردن آنها به منظور تقویت پایگاه آدرس‌ها
- اتصال به پایگاه‌ مرکزیی آدرس‌ها در فواصل زمانی معین (روزانه، هفتگی یا ماهانه) و به روز رسانی پایگاه آدرس‌ها
نسخه خانگی اَلَک که فقط به منظور مسدود کردن سایت‌های مستهجن و غیر اخلاقی تهیه شده است، علاوه بر استفاده از پایگاه آدرس، این امکان را نیز فراهم می‌کند که کاربر بتواند تا حد امکان، فرایند تصفیه سایت‌های نامناسب را توسعه دهد. به عنوان نمونه، کاربر می‌تواند سایت‌های جدیدی که در پایگاه آدرس این صافی موجود نیستند، به صورت دستی در یک لیست وارد کند تا اَلَک از اتصال به آنها جلوگیری کند.
امکان دیگری که در اَلَک فراهم شده است، امکان تصفیه سایت‌ها با استفاده از لیست کلمات کلیدی است. سرپرست نرم‌افزار می‌تواند با تعیین لیستی از کلماتی که می‌داند وجود آنها در آدرس‌ها به معنی غیر اخلاقی بودن محتوای آنهاست، از اَلَک بخواهد که آن آدرس‌ها مسدود شوند. سرپرست در اَلَک کسی است که رمز عبور را برای پیکربندی و تنظیم در اختیار دارد. کلمه عبور هنگام نصب نرم‌افزار تعیین می‌شود.
از قابلیت‌های مهم این نرم‌افزار امکان نظارت بر آدرس‌هایی است که کاربران به آنها متصل شده‌اند. تمامی این آدرس‌ها در اختیار سرپرست قرار می‌گیرد و به این ترتیب وی می‌تواند تصور صحیحی از نوع سایت‌هایی که کاربران به آنها وصل می‌شوند به دست آورد. شرکت امن‌افزار گستر شریف امیدوار است این محصول، گام کوچکی برای خدمت به جامعه، خانواده، و خصوصاً نسل جوان، نوجوان و کودکان باشد.

محسن رضوانی

منبع : اخبار فن‌آوری اطلاعات ایتنا