وقتی بیمار از بیماری قوی‌تر است

آن‌قدر درگیر روزمرگی‌ها و زندگی تکراری‌مان شده‌ایم که خیلی چیزها را فراموش کرده‌ایم؛ حتی نعمت سلامت‌مان را. بی‌توجه به سلامت‌مان زندگی می‌کنیم تا این‌که ناغافل اتفاقی می‌افتد و بیمار می‌شویم و تازه یادمان می‌افتد از چه نعمت بزرگی غافل بوده‌ایم. بیماری برای همه آدم‌ها و در هر سنی ممکن است اتفاق بیفتد و کاری ندارد که تازه ازدواج کرده‌اید، تازه سرکار رفته‌اید، باردارید، دانشگاه قبول شده‌‌اید، تازه بازنشسته شده‌اید یا ... اما در این بین، آنهایی موفق‌اند که بدانند با بیماری‌شان باید چه‌طور کنار بیایند و چگونه باید خودشان را با شرایط تازه‌شان وفق بدهند. خیلی‌ها توانسته‌اند به چنین موفقیتی دست پیدا کنند؛ اما چگونه؟! ...
در شرایطی که بیماری به وجود می‌آید، اولین مرحله‌ای که فرد با آن مواجه است، تشخیص بیماری است یعنی در این حالت فرد برای اولین بار متوجه می‌شود که بیمار شده است. فعلا کاری نداریم که بیماری حاد است یا مزمن، مهلک است یا معمولی اما اولین اقدام برای موفقیت در مواجهه با آن این است که:
● اطلاعات‌تان را کامل کنید
اگرچه آدم‌ها متفاوت‌اند و بیماری و شرایط زندگی آنها متفاوت است اما تحقیقات نشان می‌دهد بعد از تشخیص بیماری، اکثر افراد واکنش‌های مشابهی از خود بروز می‌دهند و نیازهای مشابهی هم پیدا می‌کنند. بهترین اقدام شناسایی هرچه بیشتر بیماری و روش‌های درمان است. برای این منظور باید از منابع علمی معتبر کمک بگیرید. با پزشک‌تان مفصل صحبت کنید. این کار دو فایده دارد: اول اینکه او بهترین منبع اطلاعاتی برای شماست و دوم اینکه برقراری ارتباط خوب با پزشک به شما کمک می‌کند از امور درمانی و مراقبتی رضایت بیشتری کسب کنید. تحقیقات نشان می‌دهد این کار حتی روی مسایلی مثل علایم و درد هم تاثیر مثبت دارد و اعتماد به نفس شما را در ادامه راه بیشتر می‌کند. در صورتی که اطلاعات کافی داشته باشید می‌توانید در برنامه‌ درمانی بهترین را انتخاب کرده و همکاری خوبی داشته باشید.
● شتاب‌زده تصمیم نگیرید
در مورد تصمیم‌گیری‌های مهم سلامتی فورا اقدام نکنید. باید مدتی فکر کرده و مسایل را سبک و سنگین کنید. وقتی برای اولین بار تشخیص بیماری را می‌شنوید عواطف و احساساتتان دست‌خوش تغییراتی شده و این حالات ممکن است به شما دست بدهد: ترس، تنهایی، عصبانیت، اضطراب، شرمندگی، سردرگمی، افسردگی، ناامیدی، انکار، بی‌حسی، درگیری شدید فکری، حالت هراس، ناتوانی، غم و اندوه، شوک، استرس و حالت تسکین روحی که درنهایت قبول می‌کنید مشکلی به وجود آمده و باید اقدام کرد. این احساسات کاملا طبیعی و متداول است، به خصوص اگر بیماری جدی و تهدیدکننده حیات باشد.
معمولا این احساسات تصمیم‌گیری را در مورد درمان و کنترل بیماری سخت می‌کند پس در این شرایط اولیه اصلا تصمیم‌گیری نکنید. با مشورت پزشک مدت زمانی مناسب برای فکر کردن را انتخاب کنید تا این حالات تعدیل شوند. به این ترتیب اضطراب و استرس شما کمتر می‌شود. احتمال تشدید افسردگی برطرف شده، کمی با شرایط جدید عادت کرده، احساس می‌کنید کنترل بیشتری روی اوضاع داشته و در امر درمان نقشی کلیدی و موثر ایفا می‌کنید.
● از حمایت اطرافیانتان استقبال کنید
شاید در اوایل به دلیل ناراحتی دوست داشته باشید تنهایی فکر کنید اما بهتر است هرچه زودتر به دنبال یک سیستم حمایتی بگردید. می‌توانید از خانواده، بستگان، دوستان و افرادی که بیماری مشابهی دارند کمک بگیرید. تحقیقات نشان داده معمولا گروه همتایان مثل گروه بیماران دیابتی، مبتلا به ام.اس، تالاسمی و... در بالا بردن خلق و روحیه شما بسیار موثر بوده و در تصمیم‌گیری شما برای درمان بی‌نهایت کمک‌کننده هستند. به این موضوع خوب دقت کنید. گاهی جنبه عاطفی بیماری به اندازه و حتی بیشتر از خود بیماری اوضاع را سخت و ناراحت می‌کند. به این ترتیب اگر بدانید کسی همیشه آماده کمک به شماست همین موضوع آرامتان می‌کند.
● این ۶ نفر
بعضی آدم‌ها با مشکلاتی روبه‌رو هستند که فکرش را هم نمی‌توانید بکنید اما با وجود همین مشکلات جسمی توانسته‌اند زندگی موفقی داشته باشند؛ نمونه‌اش همین ۶ چهره سرشناسی که زندگی‌شان پیش روی شماست:
۱) چارلز وودسون و مشکل حرکتی: یکی از چهره‌های مشهور فوتبال آمریکایی، تا ۴ سالگی ناچار بود از وسایل کمک حرکتی استفاده کند اما هم تحصیلات دانشگاهی دارد و هم قراردادهای فوتبال او در حال حاضر از مرز ۵۲ میلیون دلار در سال می‌گذرد. او می‌گوید: «به ورزش فوتبال پرداختم تا به خودم و دیگران ثابت کنم حتی با این مشکل هم می‌توانم موفق باشم.»
۲) ریچارد دری‌فاس و اختلال دوقطبی: یکی از هنرپیشگان معروف آمریکایی است که جایزه آکادمیک هم دریافت کرده است. او از نوعی اختلال روانی به نام اختلال دو قطبی رنج می‌برد.
۳) بتهون و ناشنوایی مطلق: که یکی از با‌اعتماد به نفس‌ترین چهره‌های هنری تاریخ است، توانسته با وجود ناشنوایی مطلق، بهترین سمفونی‌هایش را که بعدها دیگران از آن به عنوان معجزه یاد می‌کردند، خلق کند. در سنین جوانی، پدرش او و دو برادرش را با کلی بدهی تنها گذاشت و او مسوول نگهداری از آنها شد. آرزویش همنوازی با موتزارت بود که او هم فوت کرد اما با وجود این همه مشکلات او همچنان ایستاد و از بهترین‌های موسیقی شد.
۴) نیوتن و صرع: یکی از مهم‌ترین و مطرح‌ترین دانشمندان فیزیک که به بیماری صرع مبتلا بوده است. آگاتا کریستی و چارلز دیکنز که هر دو از مطرح‌ترین نویسندگان دنیا هستند نیز صرع داشتند. جالب است بدانید خود آلفرد نوبل، شیمی‌دان، مهندس و مخترع سوئدی و بنیانگذار جایزه نوبل و میکل‌آنژ، یکی از مشهورترین مجسمه‌سازان دنیا هم از صرع رنج می‌برده‌اند.
۵) باربارا جردن و ام‌اس: زن سیاستمداری آمریکایی که چند سال عضو کنگره آمریکا بود، در ۳۷ سالگی به ام‌اس مبتلا شد و با وجود مشکل در راه رفتن که در نهایت به استفاده از صندلی چرخدار منجر شد، فعالیت سیاسی او همچنان ادامه داشت تا جایی که قرار شد مسوول دادگاه عالی آمریکا شود. جان دیدیون نویسنده، ژورنالیست و رمان‌نویس معروف آمریکایی هم به ام‌اس مبتلا بوده است.
۶) پروفسور هاوکینگ و بیماری حرکتی عصبی: که ۴۰ سال است با بیماری سخت حرکتی‌عصبی درگیر است و تمام عمر روی صندلی چرخدار بوده است. او فیزیکدان معروفی است. نمی‌تواند راه برود، حرف بزند، به راحتی نفس بکشد یا غذا بخورد و حتی در نگه‌داشتن سرش با مشکل روبه‌رو است. او ۵۱ ساله است، در حالی که در ۲۱ سالگی پزشکان حدس می‌زدند ۲ سال دیگر بیشتر زنده نمی‌ماند!
● کنار آمدن با بیماری‌ها
▪ کنار آمدن با بیماری‌های روانی
تطابق با بیماری روانی کمی فراز و نشیب دارد چون رفتار و فعالیت‌های بیمار را هم به سختی درگیر می‌کند و به همین دلیل گاهی درمان هم سخت‌تر می‌شود. علاوه بر راهکارهای روان‌ درمانگر و روان‌پزشک در مورد هر نوع خاص بیماری روانی، این نکات هم برای تطابق و غلبه بر بیماری‌های روانی موثر است:
ـ زندگی‌تان را ساده کنید. تا حد امکان اجبارات زندگی را حذف کنید و یک برنامه منطقی برای رسیدن به اهداف درمانی در نظر بگیرید.
ـ به‌طور منظم احساساتی مثل درد روحی، عصبانیت، ترس و غیره را بنویسید. این یکی از بهترین روش‌های خلاصی از عواطف منفی است.
ـ خودتان را ایزوله و منزوی نکنید. فعالیت‌های عادی و روزمره را انجام داده و ارتباط‌تان را با سایرین قطع نکنید.
ـ به گروه‌های حمایتی بپیوندید، به خصوص گروه‌هایی که بیماری روانی مشابه شما دارند بسیار کمک‌تان می‌کنند.
ـ تصمیم‌گیری‌های مهم به زمان مناسب نیاز دارند. وقتی در عمق بیماری روانی گرفتارید تصمیمات مهمی نگیرید چون ممکن است اشتباهاتتان جبران‌ناپذیر باشد.
▪ کنار آمدن با بیماری‌های مزمن
در بیماری‌های مزمن مثل دیابت، ام‌اس، بعضی بیماری‌های مفصلی و عصبی، بیماری‌ قلبی و سرطان و غیره اولین واکنشی که تمامی افراد بروز می‌دهند احساس شکست و درماندگی است چون این بیماری‌ها طولانی‌مدت بوده و گاهی تا آخر عمر با فرد همراه هستند. کنار آمدن با بیماری سخت‌تر می‌شود. در این راستا راهکارهای زیر موثر است:
ـ کمک موثر بگیرید و عصبانی نشده و خجالت نکشید. تنها در این صورت زندگی شما به حالت عادی نزدیک می‌شود و به اهدافتان می‌رسید.
ـ یاد بگیرید که چه‌طور عصبانیت خود را کنترل کنید. کمبود انرژی در بیماری مزمن از دلایل اصلی عصبانیت‌های عود کننده است که خودش انرژی را بیشتر تحلیل می‌برد.
ـ با دنیا، آدم‌ها و زندگی در تعامل باشید و به آنها انرژی مثبت بدهید. شبکه ارتباطی خود را بیشتر و قوی‌تر کنید.

فرشته آل‌علی

منبع : روزنامه سلامت