دوشنبه, ۲۱ آبان, ۱۴۰۳ / 11 November, 2024
مجله ویستا


سفر به کاشان در فصل گلا بگیری


سفر به کاشان در فصل گلا بگیری
برای سفر رفتن حتما نباید منتظر تعطیلا ت طولا نی مدت بود وبه هوای این که حالا یک روز بین تعطیلی افتاده و اون هم تعطیل می شه بار و بند یلمون رو ببندیم و به مسافرت بریم، اون هم وقتی که همه تصمیم به سفر گرفتند و می خوان به مسافرت برن. خوب معلومه که این مسافرت اصلا به درد دیدن جاهای تاریخی و سیاحتی نمی خوره و جز ترافیک و شلوغی و اعصاب خردکنی پشت فرمون و بنزین مصرف کردن و همه چیزرو دو برابر قیمت پرداختن چیزی عاید ما نمی شد. همین پنجشنبه و جمعه هم می شه به سفرهای کوتاه رفت و استراحت کرد.
فصل بهار مخصوصا اردیبهشت و خرداد بهترین ماه برای سفر کردن است، چه خوبه که این مسافرت کوتاه، رفتن به کاشان باشه تا هم در وقت گلا بگیری که مخصوص این ماه است درآنجا باشیم و با مراسم زیبا و تاریخی گلا بگیری آشنا شویم یا این که شب به دیدن آسمان کویر بنشینیم و زیبایی های نهفته آن را از نزدیک ببینیم و صبح از این شهر زیبا و تاریخی دیدن کنیم. اون دیگه به تصمیم خودتون بر می گرده. پس بیایید با کاشان و آثار تاریخی آن آشنا شویم و سپس به سراغ مراسم گلا بگیری برویم. شهرستان کاشان در استان اصفهان قرارگرفته و شهر کاشان مرکز این شهرستان است و در ۲۴۰ کیلومتری جنوب تهران قرار دارد. جمعیت کاشان طبق سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۸۵ برابر با دویست و چهل وهشت هزار و هفتصد و هشتاد و نه نفر بوده است. شهر کاشان در بین دشت زیبای کویر و دامنه کوه کرکس قرار گرفته و در بیشتر باغات که پوشیده شده از گل های محمدی و رز است زیبایی وصف ناپذیری به شهر بخشیده و همه ساله تعداد بسیار زیادی گردشگر داخلی وخارجی برای بازدید از شیوه گلابگیری دراین شهرستان به کاشان می آیند تا از نزدیک شاهد این پدیده زیبا شوند. بهترین وقت برای سفر به کاشان و بازدید باغات گل و گلابگیری در آن به اوایل اردیبهشت تا اواسط خرداد بر می گردد. شهرستان کاشان را با باغات گل های محمدی و رز آن می شناسیم و برای همین موضوع است که همیشه هدف اصلی گردشگران داخلی و خارجی به ویژه درفصل بهار بوده است. این شهرستان از لحاظ جمعیت دومین شهرستان استان اصفهان بوده و دارای پنج شهر کاشان، قمصر، نیاسر، جوشقان و برزک می باشد. نژاد سکنه آنها از نژاد اصلی آریایی است. این شهرستان از جنوب به چند دهستان از اصفهان و از غرب به گلپایگان و محلات و از شمال وشمال غربی به شهرستان قم و از طرف شرق به دشت کویر و آران و بیدگل منتهی می شود.
آب و هوای شهرستان کاشان در نقاط مختلف آن متغیر است ولی در نواحی مرتفع کمی سردسیر و در نواحی پست گرم و کویری است. آب این منطقه به دلیل مجاورت به دشت کویر کمی شور است. چشمه های مختلفی ازجمله چشمه فین، چشمه نیاسر و چشمه نابر درشهرستان وجود دارد که همه این چشمه ها معروف هستند.
نظریه ها در مورد وجه تسمیه کاشان بسیار متنوع و مختلف است. برخی آن را تغییر یافته فشان و بعضی تغییر یافته کاسیان، قاسان می دانند البته در برخی از کتب تاریخی از کاشان با نام کاسان که از کاسو نام قومی به همین نام در قدیم ساکن منطقه آران گرفته شده نیز نامبرده می شود. جالب توجه است که هنوز هم مردم این دیار شهر خود را کاشون که تغییر یافته کاسو است معرفی می کنند. البته شهرت کاشان فقط به علت گلا ب و گلا بگیری در آن نیست بلکه به دلیل وجود تعداد بسیار زیادی کارخانجات فرش ماشینی، تولید ورق گالوانیزه، تولید قطعات خودرو و مونتاژ و قدمت صنایع دستی و نساجی آن از جمله مخمل بافی و زربافی و حریربافی است. از محصولا ت کشاورزی آن نیز می توان به انواع غلا ت و میوه های فصلی اشاره کرد. گویا غذای غالب در میان مردم این شهر آبگوشت بوده است. این شهرستان آثار تاریخی و دیدنی بسیار زیادی دارد و همان گونه که در قبل اشاره کردیم مردم و گردشگران داخلی و خارجی علا وه بر بازدید از مراسم زیبای گلا بگیری به دیدن مکان های تاریخی و زیبای معماری دوران گذشته به سیاحت در این نقاط می پردازند. در زیر خیلی کوتاه به مکان های گردشگری کاشان با توضیح مختصر اشاره می کنیم:
▪ خانه بروجردی ها: این خانه در ضلع جنوبی کوچه ای واقع در خیابان علوی در نزدیکی یک حمام قرار دارد. بر اساس اطلا عات درج شده بر روی کتیبه های آن در سال های ۱۲۹۲ الی ۱۳۱۰ هجری قمری ساخته شده است. بنا به روایات تاریخی این خانه را حاج سیدجعفر که از بروجرد مال التجاره وارد کاشان می کرد ساخته بود.
▪ مدرسه آقابزرگ کاشان: در حال حاضر با گنبد عظیم و دومناره کاشیکاری شده از بلندترین بناهای تاریخی شهر است.
▪ باغ فین: عمارتی بسیار زیبا و باستانی و یکی از باارزش ترین بناهای تاریخی استان اصفهان بوده که در ۶ کیلومتری جنوب کاشان و در کنار چشمه سلیمانیه واقع در فین کاشان است. بنا به روایات تاریخی بنای باقیمانده عمارت در دوران صفوی بر روی بناهایی که از عهد آل بویه ساخته شده است که از لحاظ باغ آرایی و آب رسانی اهمیت ویژه ای دارد در این باغ به ترتیب شاه صفی، شاه سلیمان، شاه طهماسب، شاه عباس، کریم خان زند و فتحعلی شاه بناهایی را مرمت یا اضافه نمودند. بناهای تاریخی این باغ عبارت است از ورودی و سردر آن، باغ های زیبا، اتاق شاه نشین، حمام های کوچک و بزرگ، موزه و کتابخانه باغ. ناگفته نماند که بیشترین شهرت و معروف بودن باغ فین کاشان به دلیل به قتل رسیدن امیرکبیر صدراعظم ناصرالدین شاه در یکی از این حمام های کوچک است.
▪ آرامگاه سهراب سپهری: سهراب سپهری شاعر معاصر در سال ۱۳۰۷ هجری خورشیدی در کاشان متولد شد و در ۵۹ سالگی دارفانی را وادع گفت و در روستای اردهال کاشان به خاک سپرده شد.
▪ آرامگاه بابا افضل کاشانی: آرامگاه این فیلسوف در ۳۰ کیلومتری جنوب غربی کاشان واقع شده و به ثبت آثار ملی نیز رسیده است.
▪ روستای ابیانه: یکی از روستاهای معروف و خوش آب و هوای کاشان است که در دامنه کوه کرکس در ۲۸ متری شهر نطنز قرار گرفته است.
یونسکو روستای ابیانه را به خاطر آداب و رسوم و سنت های جالب مردم این منطقه که تصویری از ایران قدیم را نشان می دهد به عنوان یک روستای تاریخی ثبت کرده است.
▪ تپه های سیلک کاشان: در سه کیلومتری جنوب غربی کاشان در حدود ۴۵۰۰ سال قبل از میلا د اقوامی با تمدن خاص در آنجا می زیسته اند تمدن اقوام این منطقه در ۲۵۰۰سال پیش مغلوب تمدن آریایی گردید که آثار آنها در کاوش باستان شناسان از قبیل ظروف لوله دار بلند با نقش اسب، خورشید، اسلحه آهنی، شمشیر و نیزه های بلند کشف شده است.
▪ حمام مجموعه اردهال: در ۴۰ کیلومتری غرب کاشان و از دوران صفوی بازمانده است.
▪ کاروانسرای مرنجاب: در هفتاد کیلومتری شرق کاشان بوده که به منظور استفاده کاروان ها از این مکان به دلیل جاده کویری شاه عباس آن را احداث کرد. از جاذبه های طبیعی آن می توان به آب سرخ فریزهند در فاصله ۸۰ کیلومتری جنوب کاشان نام برد که چشمه ای است که گویا برای درمان بعضی از بیماری ها موثر است و غار نیاسر کاشان که از عجایب آثار باستانی بوده که در حدود ۲۰۰۰ سال پیش در دل کوه کرکس کنده شده است.
و اما گلاب و گلابگیری و مراسم خاص آن که طرفداران زیادی دارد. گلاب قمصر کاشان نامدارترین گلاب ایران است که مردم این منطقه با کاشت و پرورش گل های محمدی و رز به این کار می پردازند. این کار امروزه یکی از عادات سالانه مردم قمصر کاشان بوده و این گلاب برگرفته شده از گل محمدی ناب ایرانی مورد قبول تمامی ایرانیان و حتی خارجیان است. همانطور که همه ساله کعبه خانه خدا را با گلاب ناب محمدی ایران شست وشو می دهند. گلابگیری دراین منطقه توسط اعضای خانواده در کارگاه های خانگی صورت می گیرد. در فصل گل چینی تمامی اعضای خانواده به کمک یکدیگر شتافته و در باغ های گل به چیدن آنها می پردازند. گل های چیده شده در محلی گردآوری شده و پس از چند ساعت در دیگ های بزرگی که بر روی کوره ای قرار گرفته ریخته می شوند. حدودا برای هر سه کیلو گل چهار برابر آن آب به دیگ افزوده می شود. بر روی دیگ ها تغاری که سرپوشی از گل پخته شده است قراردارد و اطراف آن را با تفاله گل و آرد خمیر شده می بندند دیگ بخار می کند و گل می پزد و بخار گل از سوراخ های پایین تغار وارد نی هایی شده و سپس از نی ها به پارچ هایی مسی که درون آب سرد قرار گرفته ریخته می شود و اینگونه گلاب به دست می آید که بسیار خوشبو و معطر است که یکی از مرغوب ترین نوع گلاب ها به شمار می رود.
نویسنده : حسام شکوهی
منبع : روزنامه مردم سالاری