بلوغ در فضای مجازی

شکل جدید گوشه های خیابان، گذرگاه ها و پیاده روهایی که به عنوان پاتوق جوانان استفاده می شود را می توان امروزه درون دیوارهای خانه ها پیدا کرد. آنها مدل های آزمایشی الکترونیک از امور واقعی هستند که به راحتی به وسیله کامپیوتر مجهز به مودم خانوادگی قابل دسترس هستند.
برای بسیاری از نوجوانان، این پاتوق های فضای مجازی همانند چیزهای واقعی ارزشمند و واقعی محسوب می شوند. اما چه چیزی نوجوانان را به دنیای اینترنت می کشاند؟ مزایا و مخاطرات کاوش این حوزه جدید برای آنها چیست که می تواند سنگ بنای یک هزاره جدید باشد که آنها در آن به عنوان بزرگسالان رشد می کنند. برای پاسخ به این سئوالات، ابتدا باید برخی از نیازها و انگیزه های اساسی و به هم پیوسته جوانان را در نظر بگیریم. هیچکدام از این نیازها و انگیزه ها اطلاعات جدید و یا تکان دهنده ای نیستند. به هر صورت، این اصول اولیه و مشابه می تواند ابزارهای آرامش بخشی برای درک این موضوع باشد که جوانان در این سرزمین به ظاهر ناآشنا و غریب که فضای مجازی نامیده می شود چه کاری انجام می دهند.
صمیمیت و احساس تعلق: طی بلوغ، انسان ها شور و هیجانی در روابط صمیمی جدید خصوصاً با جنس مخالف تجربه می کنند آنها به دنبال دوستان و گروه های جدید می گردند که در آن احساس تعلق کنند. تمام این روابط تبدیل به یک بخش مهم از کاوش فرد برای هویت فردی خودش است. در اینترنت، افراد می توانند به راحتی با گروه های مختلفی از افراد با تمایلات و شخصیت های مختلف ارتباط برقرار کنند.
جدایی از خانواده: نوجوانان در جست وجوی هویت و روابط با گروه های خاص خود درصدد جدایی از والدین هستند. آنها می خواهند مستقل باشند و به راه خودشان بروند. این یک روند هیجان انگیز است و اینترنت مکانی جذاب برای تحقق این شور و شوق ماجراجویانه و تهور آمیز است. از طرف دیگر، نوجوانان تا حدی از جدایی و تنها شدن وحشت دارند و از همه مهمتر وابستگی به مادر و پدر و خانه قدیمی دارای برخی مزایا است. موضوع جذاب در مورد اینترنت و شاید یکی از دلایلی که اینترنت تا این حد برای برخی نوجوانان وسوسه آمیز به شمار می آید این است که اینترنت دقیقاً این تضاد را برطرف می سازد. می خواهید افراد جدیدی ملاقات کنید؟ کارهای هیجان انگیز انجام دهید؟ دنیا را سیاحت کنید؟ ولی دلتان می خواهد در خانه بمانید؟ خوب شما می توانید هر دو کار را به طور همزمان در اینترنت انجام دهید.
تخلیه ناکامی ها: یک نظریه قدیمی در مورد بلوغ مدعی است که نوجوانی دوره «توفان و فشار» است. این نظریه شاید مقداری احساساتی باشد اما دوران نوجوانی مطمئناً دوره ناکامی و مشکلات در زندگی است. شما با تمام این ناکامی ها و خصوصاً مسائل جنسی و پرخاشگری که هجوم هورمون های جوانی آن را به اوج خود می رسانند چه کار می کنید؟ شما نیاز دارید که این مسائل و مشکلات را در جایی خالی کنید. اینجاست که اینترنت به کمک شما می آید و باید گفت شما به دنیای سهل الوصول فضای مجازی خوش آمدید. اما به راستی پاتوق نوجوانان کجا است، در این رابطه می توان گفت دنیای پیچیده فضای مجازی تقریباً به چهار مقوله تقسیم می شود.
۱) صفحات وب: مجموعه ای از اسناد را شامل می شود که نوجوانان می توانند آنها را مطالعه کنند. صفحات وب می توانند شامل تصاویر، کلیپ های تصویری، صدا و موسیقی باشند. صفحات وب اساساً یک کتابخانه روی خط چندرسانه ای هستند که تقریباً هر موضوعی را که شما تصورش را می کنید در خود جای داده اند.
۲) پست الکترونیک: ساده ترین ابزار مورد استفاده، انعطاف پذیر و قدرتمند برای ارتباطات است. پست الکترونیک چیزی بیش از یک نامه الکترونیک است که از طریق اینترنت ارسال می شود. تبادلات سریع پست الکترونیک بیشتر شبیه به گفت وگو است. پست الکترونیک خودش تبدیل به یک فضای روانی شده است که در آن نوجوانان با یکدیگر زندگی می کنند. پست الکترونیک می تواند رابطه بسیار احساسی و صمیمی به وجود آورد. افراد به صورت گروهی می توانند با یکدیگر از طریق فهرست های پستی که به نام «لیست سروز» نامیده می شوند ارتباط برقرار کنند. برای برخی افراد، ویژگی جذاب ارتباطات پست الکترونیک در این است که شما نمی توانید فرد دیگر را مشاهده کرده و یا صدای او را بشنوید. این امر می تواند موجب شود که رابطه به نحوی مبهم تلقی شود.
۳) اتاق های گپ زنی: ارسال پیام فوری در اتاق های گپ زنی باعث می شود که نوجوانان با یکدیگر در زمان واقعی ارتباط برقرار کنند. به عبارت دیگر هر کسی در گروه در کنار کامپیوتر خود به طور همزمان نشسته است و پیام هایی برای یکدیگر ارسال می کنند که بر روی صفحه کامپیوتر ظاهر می شود. هنگامی که افراد با دوست خودشان و یا گروهی از دوستان گفت وگو می کنند هر کسی می تواند پیام ها را بخواند. البته این امکان وجود دارد که به فرد دیگر یک پیام خصوصی ارسال کند به نحوی که افراد دیگر قادر به مشاهده آن نباشند. در محیط های گپ زنی چندرسانه ای مثل بازی های رایانه ای، مکالمات متنی در یک اتاق بصری رخ می دهد و مشارکت کنندگان از شمایل های کوچک تصویری به نام «شکلک» برای معرفی خودشان استفاده می کنند. همانند پست الکترونیک که فرد قادر به مشاهده و یا شنیدن صدای فرد دیگر نیست، در اتاق های گپ زنی نیز یک شیوه ارتباطی گمنام و مبهم وجود دارد، خصوصاً اینکه افراد دیگر شاید حتی نام واقعی شما را هم ندانند و تنها یک شناسه کاربری وجود دارد که آن هم شاید یک نام خیالی باشد که شما انتخاب کرده اید.
۴) تابلوهای اعلانات: گاهی اوقات به تابلوهای اعلانات نام های دیگری از قبیل تالار، گروه های مباحثه و یا گروه های خبری اطلاق می شود. افراد به یک پایگاه خاص در اینترنت متصل می شوند و پیام هایی به یکدیگر ارسال می کنند. بی شباهت به گپ زنی، این یک گفت وگوی همزمان نیست چرا که هر زمان که شما مایل باشید می توانید به پایگاه رفته و پیام هایی که دیگران نوشته اند را مطالعه کنید. هر گروه خبری معمولاً به یک موضوع خاص برای گفت وگو تعلق دارد. یوزنت، خانه اصلی گروه خبری است که حاوی هزاران گروهی است که به هر مقوله ای که فکرش را کنید اختصاص دارند. کنفرانس تصویری ویژگی جدیدتر فضای مجازی است که با استفاده از دوربین ویدیویی و میکروفن افراد می توانند به هنگام گفت وگو یکدیگر را مشاهده کرده و صدای هم را بشنوند. به هر صورت، گرانی و مشکلات فنی مربوط به کیفیت بالای کنفرانس تصویری برای ارتباطات در بین نوجوانان کمتر رواج دارد. احتمالاً استفاده از دوربین و میکروفن برای نوجوانان به جذابیت پاتوق کردن به شیوه های ناشناس و شاید خیالپردازانه در دنیای مجازی نیست. به هر حال نکته مهمی که باید در مورد فضای مجازی به خاطر داشت این است که قدرت فضای مجازی در ضعف آن است. به عبارتی همانند بسیاری از مسائل زندگی واقعی خوب و بد همیشه با هم می آیند. کامپیوترها قسمتی از زندگی جدید محسوب می شوند مسئله ای که خواه ما آن را پذیرفته باشیم یا نه، اما باید قبول کنیم که امروزه همه به کامپیوتر نیاز دارند و تمام نوجوانان باید احساس راحتی با آن داشته باشند تا در هزاره جدید به حیات خود ادامه دهند. نوجوانان معمولاً می خواهند بیشتر و بیشتر اکتشاف کنند، آنها مایل نیستند که فقط گپ بزنند بلکه آنها می خواهند فیلمنامه را خودشان بنویسند، خودشان صفحات وب خلق نمایند، تصاویر را اسکن کنند و آنها را برای دوستان خود ارسال کنند. این کارها باعث می شود آنها نسبت به خودشان احساس خوبی داشته باشند. این کار موجب می شود که آنها بتوانند دوستانشان را تحت تاثیر قرار داده و جایگاه خوبی در بین هم سالان خود کسب کنند. برای بالا رفتن از نردبان اجتماعی جوانان نیاز دارند که هر چه بیشتر در مورد کامپیوترها بیاموزند کسب مهارت از خود کامپیوتر فراتر می رود، برای مثال طراحی یک صفحه وب نیازمند داشتن مهارت در گرافیک، صفحه آرایی و نوشتن است و همانطور که یک کاری فنی محسوب می شود در عین حال خلاقانه نیز به شمار می آید.
● همه شما را می شناسند
بیش از هر چیز دیگر، جوانان به این دلیل به سمت فضای مجازی کشیده می شوند که در آنجا می توانند دوست پیدا کنند. آنها گروه های جدیدی پیدا می کنند تا به آنها ملحق شوند یا به عبارتی آنها مکانی را پیدا می کنند که در آن احساس تعلق کنند و هر کسی نام آنها را می داند. خطر متداولی که در دوستی ها و باندهای اینترنتی وجود دارد این است که آنها به نحوی مصنوعی، سطحی و زودگذر است. فضای مجازی به حدی فراواقعی و بسیار شبیه رویاپردازی در ذهن شما به نظر می رسد که برخی افراد حتی اگر تعهدات و احساسات قوی در آن وجود داشته باشد آن را جدی نمی گیرند. فضای مجازی شبیه یک برنامه تلویزیونی به شدت تعاملی است که واقعاً شما را از لحاظ احساسی درگیر می سازد. اما این فقط یک برنامه تلویزیونی است. برای نوجوانی که به شدت نیاز به گروهی از دوستان خوب دارد، این امر می تواند غم انگیز باشد که این دوستان اینترنتی به طور غیرمنتظره و بدون توضیح، رفتار خود را عوض کرده، توجه خود را به جای دیگر معطوف نموده و یا کاملاً ناپدید می شوند. تنها با یک ضربه به صفحه کلید شما ناپدید شده اید و تقریباً هیچ گونه اثری پشت سر خود باقی نگذاشته اید. خیلی راحت می توان خداحافظی کرد حتی شما می توانید بدون خداحافظی نیز از آنجا خارج شوید.
● اینترنت و اعتیاد
به این دلیل که اینترنت می تواند بسیاری از نیازهای نوجوانان را ارضا کند در عین حال این امکان را نیز به وجود می آورد که نوجوان به این فضای مجازی اعتیاد پیدا کند، برخی نوجوانان همیشه کاربران اتفاقی هستند، برخی دیگر تنها در برخی موارد از اینترنت استفاده زیاد می کنند. فردی که گرفتار اینترنت می شود احتمالاً در زندگی واقعی خود دچار مشکلاتی است. فضای مجازی تبدیل به یک گریزگاه و مکانی برای تخلیه مشکلات و یا حتی تقاضای کمک است. همانگونه که دکتر کیمبرلی یونگ، روانشناسی که به مطالعه اعتیاد به اینترنت می پردازد، در کتاب خود به نام «گیر افتادن در شبکه» « Cough in the Net» اشاره می کند. نوجوانانی که وسواس به اینترنت دارند شاید تبدیل به «بیمار شناخته شده» در خانواده شوند. انگشت ها به سمت آنها و به شیاطین اینترنتی اشاره می کند در حالی که مشکلات واقعی احتمالاً در خانواده نادیده گرفته شده است. اما علائم خطر استفاده افراطی از اینترنت شامل چه مواردی است. دکتر یونگ در کتاب خود آورده است که این علائم عبارتند از:
- انکار و دروغ گفتن در مورد میزان زمان گذرانده شده در کنار کامپیوتر و یا اینکه در حال انجام چه کاری با کامپیوتر هستند.
- خستگی مفرط و تغییر در عادات خواب مثل برخاستن از خواب در صبح زود و تا دیر وقت بیدار ماندن. (به منظور گذراندن زمان بیشتری روی خط)
- مشکلات تحصیلی، معمولاً کاهش نمرات درسی. گاهی اوقات والدین متوجه این تغییرات نمی شوند که کامپیوتر علت این امر است، چرا که آنها فکر می کنند که فرزندان آنها در کنار صفحه کلید در حال انجام تکالیف درسی خود هستند.
- کناره گیری از دوستان و کاهش تمایل به تفریح و سرگرمی (دوستان و فعالیت های روی خط جایگزین دنیای واقعی می شوند)

منبع : اخبار فن‌آوری اطلاعات ایتنا