آیا می‌شود با بچه‌ها مشورت کرد؟

وقتی صحبت از مشورت می‌شود، اولین چیزی كه به نظر می‌رسد این است كه كسی مشكل‌ یا مسله‌ای دارد و درباره‌ی آن با كسی كه بیشتر می ‌داند صحبت می‌كند تا مشكلش حل شود.
مشورت را به معنی صلاح اندیشی و كنكاش درباره‌ی یك موضوع هم می ‌دانند و مشاوره به معنی با هم مشورت كردن به كار می‌رود.
بطور كلی مشاوره یا Counselling = Conseling در فرهنگ‌های علوم رفتاری به این ترتیب تعریف شده‌است:
«بحث و بررسی عمیق مشكلاتی كه فرد با آن‌ها مواجه می‌ باشد. معمولاً فرد پس از گفتگو درباره‌ی مشكلاتش با مشاور، به كشف راه‌حلی برای مشكلاتش موفق می ‌گردد.»۱
مشكل فرد نیز ممكن است در زمینه‌های مختلف باشد.
حالا برمی‌گردیم به سوال اول كه آیا می شود با فرزند هم مشورت كرد.
نكته‌ای كه ممكن است قبل از پاسخ به ذهن برسد این است كه مگر فرزند می‌تواند در مقام مشاور قرارگیرد؟ یا مگر فرزند می‌ تواند كمك كند تا مشكل ما حل شود؟
اصلاً ببینم مشكل یا مساله یعنی چه و بعد درباره‌ی این پرسش‌ها گفتگو كنیم.
«مشكل یا مساله( Problem )به هر وضع پیچیده‌ی حقیقی یا ساختگی می گویند كه حل آن مستلزم فعالیت فكری است.»
بنابراین حالا می توانیم به این پرسش كه «آیا می شود با فرزند مشورت كرد؟» بهتر پاسخ بگوییم.
ما به عنوان والدین معمولاً در برابر مشكلاتی قرار می گیریم كه بطور حقیقی و واقعی یا به صورت ساختگی و بنا به مصلحت می تواند با مشورت با فرزند حل شود و این مشورت علاوه بر حل مشكل فایده‌های دیگری نیز در بردارد.
والدین، مربیان و همه‌ی كسانی كه به نوعی با كودك و نوجوان سروكار دارند، برای كار و زندگی و رابطه با كودك یا نوجوان به اموری برمی خورند كه نیاز به تصمیم گیری دارد. طبیعی است كه بزرگترها اگر به نقش و اهمیت مشورت با كوچكترها پی نبرده باشند، می توانند براحتی برای آن‌ها تصمیم بگیرند . اما آیا همیشه این تصمیم‌گیر‌ی ها بهترین و درست‌ترین تصمیم‌‌هاست؟
وحتی اگر چنین باشد، آیا این حركت اعتماد به نفس و رشد شخصیت فرزند را دچار اختلال نمی كند؟
یعی آیا فرزند به جایی نمی رسد كه احساس كند هیچ نقشی در زندگی خود ندارد و دیگران برای او تصمیم می گیرند؟
پس به والدین و بزرگ‌ترها سفارش می ‌كنیم مشورت با فرزند را جدی بگیرند و آن را عامل مهمی در رشد شخصیت فرزند بدانند. فقط در مشورت به نكات زیر توجه كنید:
▪ مشورت باید با توجه به سن فرزند و میزان تجربه و اطلاعات او صورت گیرد. یعنی اموری كه مربوط به او نیست و یا او اطلاعات لازم را برای اظهار نظر درباره‌اش ندارد، با او در میان نگذارید.
▪ دراصولی كه به آن باور دارید و نمی توانید تغییری در عقیده‌ی خود بدهید مشورت نكنید.
▪ خود را آماده‌ی پذیرش نظر فرزندتان بكنید. پس به جای نظرخواهی بطور مطلق، او را در برابر دو امر مساوی قرار دهید تا یكی را انتخاب كند.
مثلاً نپرسید «به نظر تو در تعطیلات چه كار كنیم؟» بلكه دو كار را كه می توانید در تعطیلات انجام دهید مطرح كنید و از او بخواهید یكی را انتخاب كند.
▪ در مشورت با فرزند به او كمك كنید تا یاد بگیرد جوانب مختلف یك موضوع را بسنجد بعد تصمیم بگیرد.
▪ به فرزند كمك كنید تا درك كند كه نظر مشورتی دادن به منزله‌ی نظر نهایی نیست.

۱ منابع : فرهنگ توصیفی علوم تربیتی محسن فرمهینی فراهانی و فرهنگ علوم رفتاری علی‌اكبر شعاری نژاد
مریم احمدی
مدیر برنامه‌ریزی و امور اجرایی موسسه مادران امروز (مام)

منبع : موسسه مادران امروز