شنبه, ۱۴ مهر, ۱۴۰۳ / 5 October, 2024
مجله ویستا
جای خالی احترام به مخاطب تلویزیونی
وقتی مجموعه چارخونه به تولید ۹۰ قسمت دوم خود رسید شاید کسی به این موضوع فکر نکرد که جای خالی تحلیل و نقدهای منصفانه کار را به تکراری نازل و مخاطب را به مشاهده این تکرار محکوم کرده است.
این روزها بازار نقد و تحلیل و البته بستن پرونده های رنگین برای مجموعه های در حال پخش هم داغ است و هم پرکننده صفحات روزنامه و مجله و رنگین نامه ها. اما آنچه در این رویکرد همواره در سایه قرار می گیرد استعداد یک مجموعه برای پرداختن به آن و مهمتر از همه نگاه آسیب شناسانه است.
مجموعه چارخونه یکی از همین فرصت های خوب و البته توخالی برای نشریاتی بود که در ابتدای ماه تنها در فکر صفحات خالی مجله خود هستند و توانست برای طولانی مدت خوراکی خوب در اختیار آنها قرار دهد. طومار پرونده های رنگین در مجلات و روزنامه های مختلف به طور مرتب برای این مجموعه و عواملش بسته شد، غافل از آنکه چقدر از اینها شبیه هم و انباشته از حرف های فرمایشی و کلیشه ای هستند.
بدتر از همه اینکه بدون تزریق یک نگاه و تفکر در پشت شکل گیری این پرونده ها، همه و همه آگاهانه و ناآگاهانه بدل به تریبون خصوصی این مجموعه شدند.
می توان اینطور هم به ماجرا نگاه کرد که یک پرونده می تواند تنها انعکاس دهنده تلاش ها، نظرات و نتایج کار یک گروه برای رسیدن به محصولی مانند چارخونه باشد که البته درباره استقبال مخاطب، چرایی آن و آسیب شناسی این رویکرد می توان تحلیل های خاص کرد. اما آنچه در این میان به نظر می آید فراموش شده، داشتن دیدگاه در مطبوعات و نشریات است.
به نظر می رسد مطبوعات آشکارا به سمت حذف کردن خود از صحنه مجادلات (حداقل در این زمینه) پیش می روند و نتیجه هم می شود کارکرد ابزاری آنها و البته مطرح نشدن بسیاری از پرسش های منتقدانه که فقط چنین قشر پرسشگر می توانند آن را ارایه کنند. به عنوان مثال وقتی همین چارخونه مورد بررسی کمی و کیفی مناسب قرار نمی گیرد و تنها به آمار و ارقام ارسالی خود سازمان به میزان استقبال مخاطب از آن بسنده می شود، نتیجه !می شود بسته شدن طوماری جدید برای ادامه این مجموعه و رویکردی سوال برانگیز که متاسفانه برای کسی سوال ایجاد نکرد.
تصور ما این بود که میزان موفقیت یک مجموعه می تواند در ادامه پیدا کردن و نگاه مهربانانه مسوولان به آن موثر واقع شود. اگر این گونه است چارخونه بر اساس چه معیار تعریف شده یا نشده ای برای مسوولان و برنامه سازان شبکه سه و صدا و سیما پس از پخش بیش از ۹۰ قسمت، وارد فاز دوم تولید و پخش یعنی ۹۰ قسمت دوم تا آغاز ماه محرم شد.
آغاز کم جان این مجموعه و بازتاب آن، سازندگان را به سوی دست بردن به هر راهکار برای جذب مخاطب کشاند که البته سهل الوصول ترین آن تکیه بر محبوبیت بازیگران شناخته شده عرصه طنز و دست چین کردن عده ای بازیگر موفق در کاری بود که شاید اساس آن نیاز به چنین توجهی است.
جواد رضویان هم آمد، آواز خواند و. . . ولی مجموعه جانی را که باید از درونمایه و روابط دلچسب و جذاب خود بگیرد، نگرفت. این گونه بود که آیتمی مانند دوم که در لحظات گذری برای پرکردن فضا خاطره ای تعریف می کرد، بدل شد به یکی از کاراکترهای اصلی که بدون کوچکترین منطق در همه مکان ها و موقعیت های حضور پیدا می کند تا خاطره ای تعریف کند.
چارخونه در حال آزمون و خطا در سطحی بود که مدیوم تلویزیون عرصه مناسبی برای آن نبود. در حالی که مخاطب مجموعه های طنز تلویزیونی را در سیر تکاملی خود دنبال کرده و پا به پای سازندگان آنها تا اینجا پیش آمده، به نظر می آید تلویزیون در این میان به مخاطبان خود کم فروشی کرده است.
مخاطبی که می تواند تشخیص دهد وقتی چارخونه به بن بست رسیده، در موقعیتی دست به آوردن رضویان زده که این فی نفسه اشکال ندارد. اشکال از جایی ایجاد می شود که برای ورود او و حافظه مخاطب حرمتی قائل نمی شوند و ورود، حضور، پرداخت ، عاشق شدن و. . . او کاملا قالبی از مجموعه پاورچین و کاراکتر داود برره (با بازی خود رضویان) وام که نه، بیرون آورده و به چارخونه سنجاق شده است. حالا چه فرقی می کند که شنبه به جای لهجه ناکجاآبادی برره، به افغانی حرف بزند و آواز بخواند، مهم این است که بر قابلیت های آشنای خود تکیه کرده و تا حد زیادی نویسندگان را از بی شناسنامه بودن این کاراکتر رهانیده تا هر وقت کم آوردند، برداشتی نعل به نعل از نمونه های موفق متاخر داشته باشند، البته بدون آنکه کمی خلاقیت خود را هم وارد عرصه این برداشت کنند.
در ماه رمضان که پخش مجموعه قطع شد، همه در انتظار ادامه قسمت های باقیمانده آن پس از ماه رمضان و بالاخره بسته شدن پرونده این مجموعه بودند که به نظر می آمد با گرفتاری در یک دور باطل، چیزی تازه برای عرضه در حوزه طنز تلویزیونی ندارد و ترکیبی از نقاط قوت همه مجموعه های روتین قبل در شکلی خنثی است. جمع بازیگران موفق، جمع عوامل موفق و. . . البته غیبت نویسندگان موفق این عرصه و تکیه بر حافظه ذهنی مخاطب، همه داشته های چارخونه بود.
با چنین داشته هایی مجموعه به تولید ۹۰ قسمت دیگر پس از ماه رمضان تا ماه محرم رسید. بدون آنکه به این وجه توجه شود که چارخونه در۹۰ قسمت ابتدایی چه بازدهی داشت که باید آنتن شبکه سه را ۹۰ شب دیگر در اختیار بگیرد به نظر می آید اگر همه امتیازات بالقوه این مجموعه و سرمایه گذاری روی آن را در یک کفه و بازتاب، ماحصل و پیامدش را در کفه دیگر قرار دهیم، این مخاطب است که ضرر کرده است.
مخاطبی که باید تکرارهای نابهنجار در موقعیت سازی، دیالوگ نویسی، داستان پردازی و . . . را تحمل کند و نسخه نازل مجموعه های دیگر را در آن شاهد باشد. جز این است که همین قسمت تاسیس شبکه ماهواره ای و برنامه ساختن مشابه قسمتی موفق در نقطه چین بود جز این است که همین قسمت سربازی رفتن حامد، پرداخت سهل الوصول اپیزود اجباری در شب های برره بود.
به نظر می آید عوامل و نویسندگان کار خود را آگاهانه انجام می دهند و آنچه در این سیر جای خالی پررنگی دارد، تحلیل و نقد و مطرح کردن پرسش هایی است که شاید اندکی برنامه سازان را متوجه این نکته کند که در اختیار گرفتن آنتن، مطرح شدن دیالوگ های کاراکترها بر سر زبان مردم و. . . همه رسالت یک مجموعه طنز نیست. کاش به چیزی فراتر از این معیارهای تکراری و نخ نما می اندیشیدیم و برای اندیشه مخاطب هم حرمت قایل بودیم.
منبع : روزنامه جوان
وایرال شده در شبکههای اجتماعی
ایران مسعود پزشکیان دولت چهاردهم پزشکیان مجلس شورای اسلامی محمدرضا عارف دولت مجلس کابینه دولت چهاردهم اسماعیل هنیه کابینه پزشکیان محمدجواد ظریف
پیاده روی اربعین تهران عراق پلیس تصادف هواشناسی شهرداری تهران سرقت بازنشستگان قتل آموزش و پرورش دستگیری
ایران خودرو خودرو وام قیمت طلا قیمت دلار قیمت خودرو بانک مرکزی برق بازار خودرو بورس بازار سرمایه قیمت سکه
میراث فرهنگی میدان آزادی سینما رهبر انقلاب بیتا فرهی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی سینمای ایران تلویزیون کتاب تئاتر موسیقی
وزارت علوم تحقیقات و فناوری آزمون
رژیم صهیونیستی غزه روسیه حماس آمریکا فلسطین جنگ غزه اوکراین حزب الله لبنان دونالد ترامپ طوفان الاقصی ترکیه
پرسپولیس فوتبال ذوب آهن لیگ برتر استقلال لیگ برتر ایران المپیک المپیک 2024 پاریس رئال مادرید لیگ برتر فوتبال ایران مهدی تاج باشگاه پرسپولیس
هوش مصنوعی فناوری سامسونگ ایلان ماسک گوگل تلگرام گوشی ستار هاشمی مریخ روزنامه
فشار خون آلزایمر رژیم غذایی مغز دیابت چاقی افسردگی سلامت پوست