هرگز دیر نیست

●ورزش های مختلف برای سالمندان
نرمش های كششی كمك خواهند كرد كه بدنتان را به قدر كافی انعطاف پذیر سازید. اینگونه نرمش ها، بهترین راه برای گرم شدن پیش از شروع و سرد شدن پس از خاتمه ورزش های مقاومتی به شمار می روند و درست مانند تمرینات قدرتی، هفته ای دو یا سه بار و هر بار به مدت ۲۰ دقیقه برای این كار كافی است. كلاس های یوگا بسیار مفیدند، ولی بیشتر افراد خودشان این نوع نرمش ها را یاد می گیرند.
تمرینات تعادلی نیز بروز برخی از آثار و عوارض شایع پیری را به تعویق می اندازند. اینگونه تمرینات، به داشتن حركات موزون و جلوگیری از آسیب به مفاصل و استخوان ها در نتیجه زمین خوردن -كه دردسر و گرفتاری بزرگی برای افراد سالخورده به شمار می رود- كمك می كنند.
یك برنامه ورزشی مناسب به ویژه اگر با اقدامات پیشگیرانه دیگری همراه باشد، كمك خواهد كرد كه بسیاری از تغییرات ناشی از پیر شدن به تاخیر افتند. به علاوه خطر بسیاری از بیماری های مزمن را كه سال های طلایی زندگی مان را تیره و كدر می كنند، از ما دور خواهد كرد.
بیماری قلبی، قاتل درجه یك مردان است. از آنجا كه ورزش به بهبود بسیاری از عوامل خطر ابتلا به بیماری های قلبی (كلسترول، فشار خون، بیماری قند، چاقی و فشارهای روحی) كمك می كند، نقش بسیار مهمی در محافظت از قلب در برابر حملات قلبی دارد. دانشمندان پیش از این دریافته بودند كسانی كه به طور مرتب ورزش می كنند، ۳۹ درصد كمتر از دیگران دچار حملات قلبی می شوند؛ این نكته بسیار مهمی است كه در مطالعات بعدی نیز بارها مورد تایید قرار گرفت.
سكته های مغزی، یكی از علل مهم مرگ و میر در جهان است، درست مثل سكته های قلبی. بسیاری از این سكته ها ناشی از تصلب شریان ها است كه خود دلیل مشترك بودن بسیاری از عوامل خطر ابتلا به این دو عارضه است. پس جای تعجب نیست كه ورزش می تواند از خطر بروز سكته های مغزی بكاهد. اكنون ۲۴ سال پس از نخستین پژوهش پیرامون آثار بهداشتی ورزش بر بیماری های قلبی، بار دیگر تحقیقات نشان می دهند كه ورزش سبك تا ۲۴ درصد از خطر سكته های مغزی نیز می كاهد، ورزش های متوسط تا سنگین حتی از این بهترند و تا ۴۶ درصد از این خطر خواهند كاست.
موضوع سرطان چیز دیگری است، ولی ورزش می تواند در مبارزه با این دومین قاتل انسان ها نیز سودمند باشد. سرطان روده بزرگ روشن ترین مثال است. پژوهشگران دریافته اند مردانی كه بسیار فعالند تا ۴۷ درصد كمتر از هم سن و سالان كم فعالیت خویش دچار این بیماری می شوند. گرچه شواهد در این موارد چندان قطعی نیستند، ولی به جرات می توان گفت كه ورزش منظم حتی می تواند مانع پیشرفت سرطان پروستات نیز شود.
كمك به جلوگیری از بروز بیماری های قلبی، سرطان، سكته های مغزی، پس ورزش ارزش امتحان كردنش را دارد. فعالیت بدنی می تواند به كاستن از خطر بروز بسیاری از بیماری های مزمن كه با گذشت زمان و بالا رفتن سن موجب فشارهای روحی و ناتوانی بسیار می شوند، كمك كند. بیماری هایی چون فشار خون بالا، بیماری قند، پوكی استخوان ها و بیماری آلزایمر را نیز باید به این فهرست افزود. برخی از بیماری های جزئی تر، مثل حملات دردناك كیسه صفرا و علائم آزاردهنده بزرگی پروستات نیز در این فهرست جای می گیرند و اگر همه اینها هیچ انگیزه ای برای ورزش كردن به شما نمی دهد، این را هم اضافه كنیم كه براساس مطالعات، ورزش منظم تا ۳۰ درصد از خطر بروز ناتوانی جنسی می كاهد.
ورزش منظم به ما كمك می كند كه دیرتر پیر شویم و سالم تر و شاداب تر زندگی كنیم. به علاوه عمر ما را نیز افزایش می دهد. محاسبات نشان می دهند كسانی كه به طور منظم ورزش می كنند، در ازای هر ساعت ورزش می توانند دو ساعت بیشتر امید به زندگی داشته باشند و این دو ساعت ها، در تمام طول عمر یك انسان، به دو سال عمر بیشتر بالغ می شود. برای آنكه بیشترین بهره را از این اتفاق خوشایند ببریم، باید سال ها به طور منظم ورزش كنیم، ولی این اصلا بدین معنا نیست كه لازم است ورزشكار حرفه ای شویم. درواقع روزانه ۳۰ دقیقه پیاده روی سریع بیشترین كمك را به سلامتی مان خواهد كرد.
محاسبات یك چیزند و مشاهدات چیز دیگر. دانشمندان به مطالعه در بسیاری نقاط جهان پرداخته و با وجود تفاوت های زیاد بین مردم، همه جا به این پیام روشن رسیده اند كه ورزش منظم طول عمر را افزایش می دهد و از بار بیماری ها و ناتوانی ها در سنین سالخوردگی می كاهد. در مجموع چنین به نظر می رسد كه فعالیت منظم بدنی از بیشتر از یك چهارم موارد مرگ و میر می كاهد و بیش از دو سال بر امید به زندگی می افزاید.
یكی از جالب ترین نكاتی كه پژوهشگران در پژوهش های خویش بدان رسیدند، این بود كه بدن انسان در ۵۰ سالگی به فعالیت های ورزشی به همان خوبی ۲۰ سالگی جواب می دهد. درواقع در هر سنی می توان از مواهب ورزش بهره برد، هرچند كه احتمالا افراد سالخورده نیاز به اقدامات پیشگیرانه دیگری نیز خواهند داشت. حتی در آسایشگاه های بیماری های مزمن نشان داده شده كه ورزش وزنه برداری موجب تغییرات مثبت توجهی در افراد ۸۷ تا ۹۰ ساله می شود. مطالعات نشان داده اند كه مردان فعال ۴۵ ساله، ۲۴ درصد كمتر از همسالان غیرفعال خویش می میرند. بیشترین نفع اینگونه فعالیت ها زمانی حاصل خواهد شد كه معادل روزانه ۴۵ دقیقه با سرعت طی هر كیلومتر مسافت تقریبا در ۱۲ دقیقه پیاده روی كنیم. به طور متوسط افرادی كه زندگی ثابت و غیرفعالی داشتند، با فعال شدن در سال های دورتر زندگی توانستند ۶/۱ سال به امید به زندگی خویش بیفزایند.تمام مطالعات این نكته را تایید می كنند كه ورزش در سال های دور زندگی نیز بسیار سودمند است و این موافق سخن شاعر مشهور رومی سیسروست كه هیچ كس آنقدر پیر نیست كه فكر كند سالی دیگر زنده نخواهد ماند .
●ضربه های ساعت
پیری را گریزی نیست، ولی وحشت از آن واقعا بی مورد است. هیچ كس نمی تواند ضربه های ساعت را متوقف سازد ولی بسیاری می توانند حركت آن را كند سازند و از دوران سالخوردگی خویش لذت ببرند. به قول جانان سویفت، همه دوست دارند زیاد زندگی كنند، ولی پیر نشوند. ورزش منظم همراه با رژیم غذایی مناسب، مراقبت های بهداشتی مناسب، ژن های مناسب و اندكی شانس، همه آن چیزی است كه نیاز داریم.

منبع : روزنامه همشهری