بحران هویت رفوبردار نیست

انتشار یک خبر و تکذیب آن در عرصه مطبوعات امری رایج است. اصولاً جنس کار خبر و مسائل پیرامون آن چون خودداری منابع رسمی از انتشار اخبار حساس، تناقض میان منابع خبری، سرعت در کار مطبوعات و رسانه های اینترنتی و حتی تکذیب هایی که خود از جنس «کذب» هستند و بنا به مصلحت صورت می گیرند، از جمله مواردی است که تکذیب خبر را به امر رایج تبدیل می کند و انتشار خبر کذب را مباح می سازد و صدق و کذب را برای هر خبری محتمل می کند. تکذیب خبری که در هفته گذشته از سوی «روح الله حسینیان» رخ داد، اما از این جنس نبود.
خبری که او تکذیب کرد، نه اشتباه یک خبرنگار و نه گفته یک «منبع آگاه» یا ناشناس که خبر رسمی اعلام شده از سوی «جبهه متحد اصولگرایان» و سخنگویان آن از جمله «محمدرضا باهنر» بود. این خبر بلافاصله از سوی دفتر حسینیان تکذیب شد و خود او هم در حاشیه راهپیمایی ۲۲ بهمن، تاکید کرد که «با قوت در عرصه می مانم.» و البته این نکته که «نمی دانم این خبرها برای چه منتشر شد؟»
پرسش حسینیان البته نکته اساسی در تکذیب این خبر است. چرا چهره هایی در حد و اندازه باهنر باید به اعلام خبری دست بزنند که اولاً می توانست در حالت عادی و از طریق منابع بدون نام و در سطح سایت های اینترنتی منتشر شود و به اندازه کافی هم در محافل سیاسی جریان حاکم موثر باشد و ثانیاً بی پایه و اساس بود و به سرعت تکذیب در پی خبر آمد؟
در پاسخ به این دو پرسش می توان گفت که باهنر و چهره های سنتی جریان راست و حتی مجموعه تصمیم گیرندگان فهرست انتخاباتی جناح حاکم، برایشان نفس انتشار این خبر و تردیدافکنی درباره نامزدی حسینیان واجد ارزش و اهمیت بوده و از این زاویه، با هزینه کردن از اعتبار خود و قرار گرفتن در جایگاه منبع خبری که احتمال تکذیب سریع آن بالا است، حاضر شده بر ابعاد این خبر و تردیدها درباره محتوای آن بیفزاید. اگر این فرض را بپذیریم، آنگاه به سطح بالاتر تحلیل وارد می شویم و این بار از نگاهی فراتر سوال حسینیان را تکرار می کنیم که؛ «این خبرها برای چه منتشر شد؟»
در سطح بالاتر تحلیل، می توان به انگیزه چهره هایی چون باهنر - به عنوان شاخصین راست سنتی - از تردید افکنی درباره نامزدی حسینیان پرداخت. بر این مبنا، می توان گفت که اصولاً جریان راست سنتی علاقه یی به حضور حسینیان و افرادی از جنس وی در فهرست نهایی جناح حاکم ندارند. سابقه منفی حسینیان در افکار عمومی و گره خوردن نام او با پدیده یی چون «سعید امامی»، نه تنها امتیازاتی منفی را به سبد جناح حاکم و فهرست انتخاباتی آن وارد می کند که در میان بدنه جریان راست سنتی نیز پرسش ها و مساله هایی جدی را شکل می دهد. این پرسش که «آیا برای مقابله با اصلاح طلبان و حذف آنها، ناچار به پذیرش هر گزینه و پیشنهادی از سوی حامیان دولت هستیم؟»، پرسش جدی است که به نظر می رسد باهنر و افرادی چون او، به جای پاسخ آن، راه پاک کردن صورت مساله را در پیش گرفته اند و ناچار، از انصراف حسینیان خبر داده اند؛ امری که می تواند نشانه یی از مرزبندی میان راست سنتی و حامیان دولت ـ دست کم در سطح مصادیق ـ باشد. به عبارت دقیق تر، همان طور که باهنر هفته گذشته در مصاحبه یی گفت، مانند هر ائتلاف دیگر نامزدهای معرفی شده از سوی «جبهه متحد اصولگرایان»، «ایده آل» همه طیف های حامی این فهرست نیستند و برای تحقق ائتلاف، هر جریان از مواضع خود پایین آمده است. در این میان، حضور چهره هایی چون حسینیان از یک سو و انتشار اخباری مبنی بر تمایل و حتی تلاش طیف حامی دولت برای کنار گذاشتن روحانیت سنتی و میانه رو جریان راست (که اصلی ترین نماد آن مقابله با قرار گرفتن نام «حسن روحانی» در فهرست نهایی بود و در نهایت به خودداری وی از نامزدی منجر شد) نشانه هایی از آن است که جریان حامی دولت به رغم تصور اولیه از ایده آل های خود پایین نیامده و حداکثر درباره تعداد نامزدهایش در فهرست نهایی به توافق پایبند مانده، آنچه برخی سایت های نزدیک به جناح حاکم درباره آن هم ابراز تردید می کنند و خبر از آن می دهند که جریان حامی دولت (معروف به «رایحه خوش خدمت») بیشترین سهم را از فهرست نهایی کسب کرده و مهم تر از آن، اینکه چهره های منتقد یا معترض به دولت را از فهرست ائتلافی خارج ساخته است. در این شرایط، راست سنتی که برای تداوم بقا در جمع «اصولگرایان» بسیاری از اصول خویش را کنار گذاشته و با جریانی متحد شده که با اصول هویتی این جریان چون نهادهای مستقل مالی، مدنی، سنتی و حتی حوزوی سر ستیز دارد و در عمل برای تضعیف و تخریب آنها وارد عمل شده، می خواست نشان دهد که دیگر در سطح مصادیق نامزدهای انتخابات نمی خواهد به ساز دولت برقصد.
تکذیب خبر انصراف از سوی حسینیان و سپس سکوت و انفعال طیف راست سنتی در برابر آن، نشان از آن دارد که حتی در این سطح نیز راست سنتی توان چانه زنی و اعمال خواست خود بر طیف حامی دولت را ندارد. حمایت از نامزدی چهره هایی چون حسینیان و حتی نفس ائتلاف با جریانی چون حامیان دولت احمدی نژاد، نشانه یی از دچار آمدن راست سنتی به «بحران هویت» است؛ بحرانی که حتی در سطح ویترین و نما هم توان پوشاندن آن را ندارد و لحاف دوخته دولت، رفو شدنی هم نمی نماید.

محمدجواد روح

منبع : روزنامه اعتماد