وقتی کنسروها خطرناک می‌شوند

‌با پیشرفت صنایع غذایی، طیف گسترده‌ای از غذاهای کنسروی ظهور کرد و راهی آسان برای استفاده از موادغذایی گوناگون به ارمغان آورد. این روزها مصرف کنسرو به دلیل در دسترس بودن و استفاده آسان روز به روز افزایش یافته و این در حالی است که بتازگی شاهد نسل جدیدی از این کنسروها که حاوی غذاهای سنتی ایرانی هستند نیز هستیم، اما باید در نظر داشت با وجود تمام این مزایا در صورت عدم رعایت اصول بهداشتی در تهیه، این گونه محصولات می‌توانند فوق‌العاده خطرناک باشند.
میکروب کلستریدیوم بوتولینوم یا همان بوتولیسم در شرایطی که اکسیژن وجود نداشته باشد مانند داخل قوطی کنسروهای موادغذایی چون سبزیجات، گوشت و غذاهای دریایی می‌تواند سمی کشنده ترشح کند که مقدار کمتر از ۲/۰ میکروگرم آن قادر به از بین بردن یک فرد بالغ است.
علائم مسمومیت که ممکن است بعد از ۱۲ تا ۳۶ ساعت بعد از خوردن سم ظاهر شوند، شامل سستی، خستگی، سردرد، گیجی، اشکال در بلع و تکلم، اختلال بینایی (دوبینی)‌ و یبوست هستند که نهایتا به مرگ بر اثر فلج شدن عضلات دستگاه تنفسی منجر خواهند شد و چنانچه بیمار با تشخیص بموقع مورد درمان قرار گیرد، بهبود به کندی اتفاق خواهد افتاد.
مهم‌ترین مشکل، تشخیص وجود این میکروب و سم آن در کنسرو است زیرا وجود آن هیچ تغییری در طعم، مزه و شکل ظاهری ماده غذایی کنسرو شده ایجاد نمی‌کند. بنابراین، دقت در هنگام خرید کنسرو و رعایت اصول بهداشتی بعد از خرید می‌تواند از بروز این مسمومیت جلوگیری کند.
● چه باید کرد؟
- این میکروب و سم آن با جوشاندن کنسرو به مدت ۱۵ تا ۲۰ دقیقه از بین می‌رود. قوطی کنسرو را در ظرف محتوی آب قرار دهید؛ به طوری که آب کاملا قوطی را احاطه کند. (باید توجه داشت که زمان ۲۰ دقیقه از شروع جوشیدن آب محاسبه می‌شود.)
- هرگز قوطی را مستقیم روی شعله اجاق گاز قرار ندهید؛ زیرا میکروب به طور کامل از بین نمی‌رود و حرارت مستقیم منجر به ترکیدن آن می‌شود.
- قبل از جوشاندن قوطی کنسرو، در آن نباید متورم باشد. تورم نشان‌دهنده وجود میکروب است. (البته قوطی بعد از جوشاندن متورم می‌شود.)
- قوطی کنسرو باید کاملا سالم و فاقد هرگونه نشتی بوده و از مصرف کنسروهایی که لعاب داخلی قوطی آن خورده شده، خودداری کنید.
- از نگهداری قوطی کنسرو در یخچال‌ و محیط‌های مشابه اجتناب کنید؛ چراکه رطوبت موجود در یخچال می‌تواند منجر به زنگ‌زدگی و ایجاد آلودگی میکروبی و فساد باکتریایی در کنسرو گردد. همچنین باقیمانده محتوی کنسرو را در ظروف شیشه‌ای و در یخچال نگهداری کنید.
- از مصرف کنسروهایی که تغییر رنگ، طعم و بو داده‌اند، خودداری کنید و از خرید کنسروهایی که فاقد تاریخ و شماره پروانه بهداشتی هستند، اجتناب کنید.
- اگر در مسافرت یا ماموریت‌های کاری، قصد استفاده از محصولات کنسروی را دارید، قبل از عزیمت به تعداد مورد نیاز آنها را خریداری کرده و بجوشانید تا در مسافرت با مشکل جوشاندن مواجه نشوید.
▪ نکته: برخی افراد به تصور آن که این سم تنها در کنسرو ماهی وجود دارد، از جوشاندن کنسروهای دیگر خودداری می‌کنند. قابل ذکر است این سم در کنسرو سبزیجات، گوشت، خاویار، غذاهای مختلف دریایی و... وجود دارد. تنها میوه‌جات که به صورت شربت کنسرو می‌شوند، جزو این دسته نیستند. ناگفته نماند این سم بسیار خطرناک بوده و بسیاری از افراد در نتیجه مزه کردن غذاهای آلوده و فاسد جان سپرده‌اند.

منبع : روزنامه جام جم