عدل موعود از منظر آیین یهود و مسیحیت

تقریباً همهٔ كسانی كه در این زمینه مطالعه دارند متّفقند كه: تمام اقوام جهان در انتظار یك رهبر بزرگ انقلابی به سر می‌برند، كه هر كدام او را به نامی می‌نامند، ولی همگی در اوصاف كلّی و اصول برنامه‌های انقلابی او اتفاق دارند. بنابراین مسألهٔ ایمان به ظهور یك نجات‌بخش بزرگ یك اعتقاد عمومی و قدیمی، در میان همهٔ اقوام و مذاهب شرق و غرب است... و این خود دلیل و گواه دیگری بر فطری بودن این موضوع است.
گویاترین و جامع‏ترین تعریف عدالت كه پارسی آن دادگری است، فرموده حضرت علی(ع) است: ((‏العدل یضع الامور مواضعها)).
عدالت فطری است و دو نشانه بر فطری بودن آن ذكر شده است:
۱) عشق به صلح و عدالت
۲) انتظار عمومی برای رهاننده‏ای بزرگ
عدالت گستری از اصول مهم برنامه رهبران الهی است. از این رو در تورات نیز آمده است:
((‏روح خداوندی بر من استوار است؛ زیرا خداوند مرا مسح كرده است و به من رسالت داده است بینوایان را بشارت دهم كه به بند افتادگان را اعلام رهایی و نابینایان را آزاد كنم و خوش سالی خداوند را بشارت دهم)).
یهود و مسیحیت نیز منتظر موعودند و اصلی‏ترین انتظاری كه از موعودشان دارند عدالت گستری اوست. علاوه بر این كه عقل حكم می‏كند، كسی رهاننده بزرگ و ناجی بشریت است كه ظلم ستیز و عدل گستر باشد و این همه انتظار زیبنده‏ی چنین موعودی است، آیه‏های بسیاری از عهد عتیق و عهد جدید بر آن دلالت می‏كند، و حتی در گنجینه‏ای از تلمود آمده است كه تامین سعادت بشر به واسطه موعود قسمتی از نقشه خداوند در آغاز آفرینش جهان بوده است.
گستره عدالت گستری موعود گسترده‏تر از جامعه بشری است از این رو موجودات دیگر نیز از حكومت عدل محور او بهره‏مند می‏شوند.
عدالت كه لغت پارسی آن دادگری است، در قاموس كتاب مقدس به معنی دو نیم كردن[۱] و در مفردات به معنای مساوات آمده است[۲]، ولی از آن‏جا كه دو نیم كردن و مساوی پخش كردن همیشه عادلانه نیست و گاهی عین بی‏عدالتی است، به نظر می‏رسد گویاترین و كوتاه‌ترین و جامع‏ترین تعریف عدالت، فرمودهٔ حضرت علی۷ است: ((‏العدل یضع الامور مواضعها؛ عدالت هر چیزی را به جای خودش می‏گذارد)).[۳]
در این سخن، دو نیم كردن و تساوی كه در قالب عدالت بگنجد، وجود دارد و تقسیمِ برابری كه به شوره زار ظلم ختم شود، طرد شده است. بنابراین، عدالت آن است كه هر چیزی به ((‏جای)) واقعی خود بنشیند و به بیانی دیگر، هر چیز به حق خود برسد یا حق هر كس و هر چیز به وی داده شود.
● فطری بودن عدالت
هر مسئله‏ای از دو راه قابل بحث و بررسی است: از طریق ((‏عقل و خرد)) و از طریق ((‏عاطفه و فطرت)).
فطرت همان الهام و درك درونی است كه نیاز به دلیل ندارد؛ یعنی بدون استدلال و برهان انسان آن را پذیرا می‏شود و به آن ایمان دارد.
این گونه الهامات باطنی گاهی امواجش از داوری‏های خرد نیرومندتر و اصالتش بیش‌تر است؛ كه این‏ها ادراكات ذاتی است و آن‏ها معلومات اكتسابی...
آیا در مسأله مورد بحث، یعنی پایان گرفتن جهان با جنگ و خون‌ریزی و ظلم و بیدادگری، یا حكومت صلح و عدالت و امنیت، الهامهای فطری می‌تواند به ما كمكی كند یا نه؟
پاسخ این سؤال مثبت است. زیرا دو نشانه قابل ملاحظه وجود دارد كه می‌تواند ما را به حقیقت رهنمون گرداند:
۱) عشق به صلح و عدالت
عشق به صلح و عدالت در درون جان هر كسی هست؛ همه از صلح و عدل لذّت می‌برند؛ و با تمام وجود خودخواهان جهانی مملو از این دو هستند.با تمام اختلاف‌هایی كه در میان ملّت‌ها و امّت‌ها در طرز تفكّر، آداب و رسوم، عشق‌ها و علاقه‌ها، خواست‌ها و مكتب‌ها وجود دارد، همه بدون استثنا سخت به این دو علاقه‌مندند و گمان‌ می‌كنم دلیلی بیش از این بر فطری بودن آن‌ها لزوم ندارد؛ چه این‌كه همه جا عمومیّت خواسته‌ها، دلیل بر فطری بودن آن‌هاست. آیا این یك عطش كاذب است؟ یا نیاز واقعی كه در زمینهٔ آن، الهام درونی به كمك خرد شتافته؛ تا تأكید بیش‌تری روی ضرورت آن كند؟ (دقّت كنید)
آیا همیشه تشنگی ما دلیل بر این نیست كه آبی در طبیعت وجود دارد؟! و اگر آب وجود خارجی نداشته باشد، آیا ممكن است عطش و عشق و علاقه به آن در درون وجود ما باشد؟ ما می‌خروشیم، فریاد می‌زنیم، فغان می‌كنیم، و عدالت و صلح می‌طلبیم؛ و این نشانه آن است كه سرانجام این خواسته‌ها تحقق می‌پذیرد و در جهان پیاده می‌شود. اصولاً فطرت كاذب مفهومی ندارد؛ زیرا می‌دانیم آفرینش و جهان طبیعت یك واحد به هم پیوسته است، و هرگز مركّب از یك سلسله موجودات از هم گسسته و از هم جدا نیست... به هر حال، فطرت و نهاد آدمی به وضوح صدا می‌زند كه سرانجام، صلح و عدالت جهان را فرا خواهد گرفت و بساط ستم برچیده می‌شود؛ چرا كه این خواست عمومی انسان‌ها است.[۴]
۲) انتظار عمومی برای یك مصلح بزرگ
تقریباً همهٔ كسانی كه در این زمینه مطالعه دارند متّفقند كه: تمام اقوام جهان در انتظار یك رهبر بزرگ انقلابی به سر می‌برند، كه هر كدام او را به نامی می‌نامند، ولی همگی در اوصاف كلّی و اصول برنامه‌های انقلابی او اتفاق دارند. بنابراین... مسألهٔ ایمان به ظهور یك نجات‌بخش بزرگ... یك اعتقاد عمومی و قدیمی، در میان همهٔ اقوام و مذاهب شرق و غرب است... و این خود دلیل و گواه دیگری بر فطری بودن این موضوع است.[۵]
۳) عدالت‏گستری از اصول مهم برنامه رهبران الهی
ایجاد عدالت، اقوام اصلی و سرلوحهٔ همهٔ‌ برنامه‌های امام منجی حضرت مهدی۴ است، چنان كه این اصل از نخستین هدف‌ها و اصلی‌ترین برنامه‌های همهٔ پیامبران بوده است كه در گذشته تاریخ، اجتماعات و مردم را بدان فرا خواندند و در راه تحقق آن فداكاری‌های فراوان كردند. می‌توان گفت بیش‌ترین درگیری و مبارزهٔ پیامبران بر سر اجرای عدالت بوده است، و اصول شرایع آنان از آن جهت دچار موانع می‌گشته و با كار شكنی‌های فراوانی روبرو شده است كه ماهیتی ظلم ستیز و دادگرایانه داشته است. وگرنه صرف اعتقاد به اصول و مبانی دینی، بی‌آنكه در حركت اجتماعی دخالت داشته باشد و با بیداد و ستم درگیر شود و برنامه‌های اقتصادی و مالی را كنترل كند و ... درگیری و ستیزی را در پی نخواهد داشت.[۶]
در تورات نیز همدردی خداوند با بی‏نوایان، هسته رسالت مسیح را تشكیل می‏دهد. مسیح عشق ویژه خداوندی به بینوایان است. با استناد به آیه ۶۱ یسایا آمده است:
روح خداوندی بر من استوار است؛ زیرا خداوند مرا مسح كرده است و به من رسالت داده است، بینوایان را بشارت‏ دهم كه به بند افتادگان را اعلام رهایی و نابینایان را مژده به نور دیده می‏دهد. آمده‏ام پایمال شدگان را آزاد كنم و خوش سالی خداوند را بشارت دهم.[۷]حال كه عدالت‏گستری، اصلی از اصول مهم برنامه همه رهبران الهی است، و از طرفی، این اصل محوری به علت موانع عدیده‏ای كه وجود داشته است به صورت همه جانبه و گسترده به اجرا در نیامده است، عطش فطری جامعه جهانی برای اجرا و گسترش همه جانبهٔ عدالت محفوظ مانده است. از این رو، همگان در انتظار منجی بزرگ و عدالت گستر به سر می‏برند. به ویژه اگر شاهد ظلم و زور ظالمان باشند كه در این زمان، بر اساس فطرت ذاتی خویش از خواب گران بیدار می‏شوند و همه كس و در همه جا در چنین موقعیت‏هایی بیش از پیش تشنه موعود و عدالت جهانی او می‏شوند.
ناگفته نماند در دوران ظهور موعود، موانع گوناگونی كه برای رهبران گذشته الهی بوده است، وجود نخواهند داشت و زمین و زمان و همه مردم، زمینه پذیرش عدالت‏گستری را پیدا خواهند كرد و این را می‏توان یكی از امتیازهای دوران موعود دانست.اینك این پرسش مطرح است كه آیا یهود و مسیحیان نیز در انتظار موعود منجی هستند؟ و در صورتی كه چنین انتظاری را داشته باشند، آیا آن منجی موعود، عدالت گستر هم هست؟ و در فرضی كه عدالت‏گستر باشد آیا گستره عدالت او به گستردگی جامعه بشری است یا بركت عدالت او همگانی است و حتی شعاع عدالت‏گستری او موجودات دیگر را هم در بر می‏گیرد؟
۴) انتظار موعود در آیین یهود و مسیحیان
پیش از آن كه به بحث انتظار بپردازم، تذكر این نكته ضروری است كه پرداختن به مقوله انتظار در محدوده محدودی كه بیان شده است از دو جهت اهمیت دارد: نخست این كه در لابه‌لای همین فرازهایی كه در باب انتظار آمده، نكته‏هایی نیز در باب دادگستری موعود وجود دارد و از این زاویه مربوط به بحث و موضوع مورد نظر است.
از سوی دیگر، اگر آفتابی شود كه اهل كتاب نیز چون دیگر ملل در دایره انتظارند (علاوه بر نقل و بشارت‏های عهدین) از عقل نیز یاری می‏گیریم كه اگر قومی در حوزه انتظار داخل شدند و از چشم به راهی موعودشان گفتند، بی‏درنگ اصلی‏ترین انتظاری كه از موعودشان دارند ظلم ستیزی و عدالت گستری او است و عقل می‏گوید: هر آن كس كه منتظر آمدن موعود است، منجی بودن و ظلم سوزی او را نیز لحاظ كرده است و هرگز نمی‏توان گفت منتظر موعودی هستند كه پس از ظهورش در اندیشه عدالت‏گستری نیست یا برای عدالت‌پروری برنامه‏ای ندارد.از سویی، اگر آن موعود جهانی ظهور كند و پس از آمدنش دست روی دست بگذارد و نظاره كننده تبعیض‏ها و ستم ستمكاران به توده‏ی ضعیف و بی‏پناه باشد، هرگز نمی‏توان او را ناجی بشر خواند در حالی كه اهل كتاب به ویژه یهود، همه سختی‏ها را به امید آینده‏ای تحمل می‏كنند كه با برگشت موعودشان، آرمان شهری از عدالت بنا نهاده شود و به همین سبب این عبارت كتاب مقدس میان یهودیان رایج بود: ((‏اگر چه ابتدایت صغیر بود عاقبت تو بسیار رفیع می‏گردد)).
در دایرهٔ المعارف كتاب مقدس آمده است: به آمدن ثانوی مسیح برای سلطنت در قسمت‏های زیادی از عهد عتیق و عهد جدید اشاره شده است. تثنیه ۳۰:۳؛ مرموز ۲؛ اشعیا ۶۳:۱ و... ویژگی‌های روزهای پیش از آمدن ثانوی مسیح را بیان می‏كند و خود واقعه به شكل زیبایی در متن (۲۴:۲۷ـ۳۰) ترسیم گردیده است. آمدن ثانوی مسیح یك واقعه مخفی نخواهد بود، بلكه هر چشمی آن را خواهد دید. بنابر متی: (۲۵: ۳۱ـ۴۶.) مسیح پس از ظهور ثانوی خود تخت پادشاهی خود را برقرار خواهد نمود و امت‏ها را داوری می‏نماید.
كتاب مكاشفه، از بسیاری جنبه‌ها مهم‌ترین بخش درباره آموزه ظهور ثانوی مسیح است. حقیقت بالا در مكاشفه (۱:۷) چنین بیان شده است:
((‏اینك با ابرها می‏آید و هر چشمی او را خواهد دید و آنانی كه او را نیزه زدند و تمامی امت‏های جهان برای وی خواهند نالید...))
حضرت مسیح در حالی تصویر گردیده است كه سوار بر اسب سفید و همراه با لشكریان آسمان می‏آید تا به عنوان شاه شاهان و رب‏الارباب، زمینی را كه مملو از شرارت است داوری نماید و سلطنت هزارساله خود را به همراه مقدسین آغاز نماید. در این مدت، هزارسال شیطان بسته شده و به چاه‏ هاویه افكنده می‏گردد تا در سرتاسر این مدت از فعالیت او جلوگیری شود.[۸]
سپس می‏نویسد: باید توجه داشت كه ربوده شدن كلیسا و ظهور ثانوی مسیح بر زمین دو واقعه مختلف هستند، اگر چه در هر دو واقعه ((‏خداوند)) می‏آید ولی در واقعه ربوده شدن، او تنها به جو زمین می‏آید تا مقدسین را به آسمان ببرد در حالی كه در ظهور ثانوی مسیح، به روی زمین می‏آید و سلطنت هزارساله را بر روی زمین برقرار می‏سازد.[۹]
از سویی، اندیشه مسیحا ماهیتاً یهودی است. یهودیان پس از نخستین ویرانی شهر قدس، همواره در انتظار یك رهبر الهی فاتح بوده‏‏اند كه اقتدار و شكوه قوم خدا را به عصر درخشان داوود و سلیمان برگرداند. شخصیت مورد انتظار، ماشیح (مسح شده) خوانده می‏شد... دل‏های بنی‏اسرائیل از عشق مسیحای موعود لبریز بود و در مقابل حاكمان ستمگر، همواره در كمین چنین رهبر رهایی بخشی بوده‏اند. در باب دوم انجیل متی می‏خوانیم كه: هیرودیس كبیر، پادشاه فلسطین پس از زاده شدن حضرت عیسی درصدد قتل او برآمد. اما چون وی را به فرمان الهی به مصر بردند خطر را از سر گذراند.[۱۰]مستر هاكس درباره شیوع اعتقاد به ظهور، و انتظار پیدایش یك ((‏منجی بزرگ جهانی)) در میان قوم ((‏یهود)) می‏نویسد:
عبرانیان منتظر قدوم مبارك ((‏مسیح)) نسلاً بعد نسل بودند و وعدهٔ آن وجود مبارك، مكرراً در ((‏زبور)) و كتب پیامبران علی‌الخصوص در كتاب ((‏اشعیا)) داده شده است. تا وقتی كه ((‏یحیای تعمیددهنده)) آمده، به قدوم مبارك وی بشارت داده، لیكن یهود آن نبوآت (پیش‌گویی‏ها) را نفهمیده، با خود همی‏ اندیشیدند كه ((‏مسیح)) سلطان زمان خواهد شد و ایشان را از ذلّت‏ جورپیشگان و ظالمان رهایی خواهد داد و به اعلا درجهٔ مجد و جلال ترقّی خواهد كرد.[۱۱]
● موعود و عدالت‏گستری در عهدین
حال كه بیان شد یهود و مسیحیان در صراط انتظار موعودند و آن موعود را، شاه شاهان می‏دانند، اینك به این پرسش و پاسخش می‏پردازیم كه آیا اهل كتاب، آن موعود جهانی را عدالت‏گستر هم می‏دانند؟
شور و التهاب انتظار موعود در تاریخ پر نشیب و فراز یهود و مسیحیان موج می‏زند. یهودیان در سراسر تاریخ محنت‏بار خود هرگونه خواری و شكنجه را به این امید بر خود هموار كرده‏اند كه روزی مسیحا بیاید و آنان را از گرداب ذلت و درد و رنج رهاند و فرمانروای جهان گرداند.[۱۲]مهمترین مژده مسیحایی و عدالت گستری‌اش در كتاب ((‏اشعیاء)) نبی آمده است كه تصویر روشنی از عدالت‏پروری او را به نمایش می‏گذارد.● بشارت‏های كتاب اشعیاء به عدل‏گستری موعود
در كتاب ((‏اشعیای نبی)) كه یكی از پیامبران پیرو تورات است آمده است:
نهالی از تنه یسی (پدر داوود) بیرون آمده، شاخه‏ای از ریشه‏هایش خواهد شكفت. مسكینان را به عدالت داوری خواهد كرد و به جهت مظلومان زمین به راستی حكم خواهد نمود. جهان را به عصای دهان خویش زده، شریران را به نفخه لب‏های خود خواهد كشت. كمربند كمرش عدالت خواهد بود و كمربند میانش امانت.[۱۳]
در فراز دیگری از این كتاب آمده است:موافق رؤیت چشم خود داوری نخواهد كرد و بر وفق گوش‏های خود تنبیه نخواهد نمود.[۱۴]
كیست كسی را از مشرق برانگیخت، كه عدالت او را نزد پاهای وی می‏خواند، امت‏ها را به وی تسلیم می‏كند و او را بر پادشاهان مسلط می‏گرداند و ایشان را مثل غبار به شمشیر وی و مثل كاه كه پراكنده می‏گردد و به كمال وی تسلیم خواهد شد نمود. ایشان را تعقیب نموده، به راه‏هایی كه با پاهای خود نرفته، به سلامتی خواهد گذشت.[۱۵]
از این فرازها چنین برمی‌آید كه انسانی فوق‏العاده و ممتاز ظهور می‏كند و بر همه جهان مسلط می‌شود و دنیا پر از عدل و داد می‌گردد به گونه‏ای كه كسی جرأت ظلم به دیگران را در خود نمی‏بیند؛ زیرا از آن می‏ترسد كه گزارش داده شود و در چنگال عدالت گرفتار گردد.در بخشی دیگر از همین كتاب آمده است كه آن موعود جهانی، عدالت اجتماعی را برقرار خواهد كرد و امنیت عمومی به وجود خواهد آمد. همانند همین بند:
آن گاه انصاف در بیابان ساكن خواهد شد و عدالت در بوستان مقیم خواهد گردید، و عمل عدالت، سلامتی و نتیجه عدالت، آرامی و اطمینان خاطرخواهد بود تا ابدالآباد و قوم من در مسكن سلامتی و در مساكن مطمئن و در منزل‏های آرامی ساكن خواهند شد.[۱۶]
جمیع امت‏ها به سوی او روان خواهند شد... او امت‏ها را داوری خواهد نمود و قوم‌های بسیاری را تنبیه خواهد كرد... امتی بر امتی شمشیر نخواهد كشید و بار دیگر جنگ را نخواهند آموخت.[۱۷]
● بشارت‏های كتاب زبور
تورات و انجیل فعلی نیز از ناجی موعود خبر داده‏اند و قرآن كریم نیز از بشارت تورات و زبور داوود به ظهور نبی و به میراث رسیدن زمین به صالحان خبر داده است و می‏فرماید:((و لقد كتبنا فی الزبور من بعد الذكر ان الارض یرثها عبادی الصالحون))[۱۸]
((‏ما علاوه بر ذكر (تورات) در ((‏زبور)) نوشتیم كه در آینده، بندگان صالح من وارث زمین خواهند شد)).عین همین عبارت در زبور فعلی موجود است. اینك متن زبور:زیرا كه شریران منقطع می‏شوند؛ امّا متوكّلان به خداوند وارث زمین خواهند شد. (۱۰) و حال اندكست كه شریر نیست می‏شود كه هر چند مكانش را جستجو نمایی ناپیدا خواهد بود. (۱۱) اما متواضعان وارث زمین شده، از كثرت سلامتی متلذّذ خواهند شد. (۱۲) شریر به خلاف صادق، افكار مذمومه می‏نماید و دندان‏های خویش را بر او می‏فشارد. (۱۳) خداوند به او متبسم است؛ چون كه می‏بیند كه روز او می‏آید. (۱۴) شریران شمشیر را كشیدند و كمان را چلّه كردند تا آن كه مظلوم و مسكین را بیندازند. و كمانهای ایشان شكسته خواهد شد. (۱۶) كمی صدّیق از فراوانی شریران بسیار بهتر است. (۱۷) چون كه بازوهای شریران شكسته می‏شود و خداوند صدّیقان را تكیه‌گاه است. (۱۸) خداوند روزهای صالحان را می‏داند و میراث ایشان ابدی خواهد بود. (۱۹) در زمان بلا، خجل نخواهند شد و در ایام قحطی سیر خواهند بود. (۲۰) لكن شریران هلاك خواهند شد و دشمنان خداوند مثل پیه بره‏ها فانی بلكه مثل دود تلف خواهند شد. (۲۱) زیرا متبرّكان خداوند وارث زمین خواهند شد؛ اما ملعونان وی منقطع خواهند شد. (۲۹) صدّیقان وارث زمین شده، ابداً در آن ساكن خواهند شد. (۳۴) به خداوند پناه برده، راهش را نگهدار كه تو را به وراثت زمین بلند خواهند كرد و در وقت منقطع شدن شریران، این را خواهی دید. (۳۸) اما عاصیان عاقبت مستأصل، و عاقبت شریران منقطع خواهند شد.[۱۹]
در این بندها كه از كتاب زبور بیان شد، به ظهور منجی اعظم و سركوب ظالمان تصریح شده است. این متن مقدس در باب عدالت گستری روشن است و نیازی به توضیح بیش‌تر دیده نمی‏شود. به یقین، اگر صالحان وارث زمین شوند كه وعده قرآن نیز هست و چلّه كمان ظالمان شكسته شود و نسل آدم‏های شرور قطع شود، آرمان شهری از عدالت تحقق پیدا می‏كند.[۲۰]
گفتنی است نویدهای زبور فراوان است و در پیش از ۳۵ بخش از مزامیر (۱۵۰) گانه نویدظهور آن موعود منجی عالم موجود است و بر طالب تفصیل است كه به عهد عتیق مراجعه كند.[۲۱]
● بشارت انجیل مرقس
و چون او ـ عیسی ـ از هیكل بیرون می‏رفت یكی از شاگردانش به او گفت: ای استاد! ملاحظه فرما چه نوع سنگ‏ها و چه عمارت‏هاست؟ حضرت عیسی (ع) در جواب وی گفت: آیا این عمارتهای عظیمه را می‏نگری. بدان كه سنگی بر سنگی گذارده نخواهد شد مگر آن كه به زیر افكنده شود. و چون او بر زیتون مقابل هیكل نشسته بود... از وی پرسیدند: ما را خبر ده كه این امور كی واقع می‏شود؟ آن گاه عیسی در جواب ایشان گفت: زنهار! كسی شما را گمراه نكند. زیرا كه بسیاری به نام من آمده و خواهندگفت كه من هستم و بسیاری را گمراه خواهند نمود.[۲۲]
● بشارت عدل‏گستری موعود در انجیل متی
اما چون پسر انسان در جلال خود با جمیع ملائكه مقدس خویش آید، آن‏گاه بر كرسی جلال خود خواهد نشست. و جمیع امت‏ها در حضور او جمع شوند و آن‏ها را از همدیگر جدا می‏كند به گونه‏ای كه شبان میش‏ها را از بزها جدا می‏كند... آن‌گاه پادشاه به اصحاب طرف راست گوید: بیایید ای بركت یافتگان از پدر من، و ملكوتی را كه از ابتدای عالم برای شما آماده شده است به میراث گیرید.[۲۳]
از این چند بندی كه نقل شد، فهمیده می‏شود كه آن موعود جهانی پس از تشكیل حكومت، بر مسند داوری می‏نشیند و سعادت عمومی به دست توانای آن حضرت بر پا می‏شود و در ضمن همین مطالب به اقتدار آن رهبر جهانی اشاره شده است. گفتنی است مستر هاكس می‏نویسد: كلمه ((‏پسر انسان)) ۸۰ بار در انجیل و ملحقات آن در عهد جدید به كار رفته است كه فقط ۳۰ مورد آن با حضرت عیسی قابل تطبیق است و ۵۰ مورد دیگر از ((‏مصلح)) و نجات‏دهنده‏ای سخن می‏گوید كه در آخرالزمان ظهور خواهد كرد.[۲۴]
در گنجینه‏ای از تلمود آمده است:
اعتقاد عموم بر این است كه ظهور ماشیح و فعالیت‏های او در راه بهبود وضع جهان و تامین سعادت بشر، قسمتی از نقشه خداوند در آغاز آفرینش جهان بوده است. از این رو در این‏باره آمده است: ((‏پیش از آن كه عالم هستی به وجود آید، هفت چیز آفریده شد: تورات، توبه، باغ عدن، جهنم، اورنگ جلال الهی، بیت همیقداش و نام ماشیح)).[۲۵]
سپس می‏نویسد: دانشمندان یهود این نكته را به مردم یادآوری می‏كردند كه پیش از ظهور ماشیح، آشفتگی و فساد در جهان به حد اعلی خواهد رسید و مشكلات و سختی‏های زندگی تقریبا غیر قابل تحمل خواهند شد. و در نهایت، اثری كه دوران ماشیح بر وضع دنیای آینده خواهد گذشت متذكر می‏شود و آن آثار را در اثرهای ذیل خلاصه می‏كند:
او خود جهان را به نور خویش روشن خواهد كرد چنان كه مكتوب است. بار دیگر آفتاب در روزِ نورِ تو نخواهد بود و ماه با درخشندگی برای تو نخواهد تابید. زیرا كه یهوه، نور جاودانی تو و خدایت، زیبایی تو خواهد بود.[۲۶]
تمام شهرهای ویران شده را از نو آباد خواهند كرد و در جهان جایی ویرانه یافت نخواهد شد. حتی شهرهای سدوم و عمورا نیز در زمان ماشیح آباد خواهند شد. و خواهرانت شهر سدوم و دخترانش (دهات اطرافش) به حالت نخستین خود باز خواهند گشت.[۲۷]
صلح جاویدان در سراسر طبیعت حكمفرما خواهد شد:
گرگ با بره سكونت خواهد داشت و پلنگ با بزغاله خواهد خوابید و گوساله و شیر پرواری با هم. طفل كوچك آنها را خواهد راند. گاو با خرس خواهد چرید و بچه‏های آن‏ها با هم خواهند خوابید و شیر مثل گاو كاه خواهد خورد. و طفل شیرخوار بر سوراخ مار بازی خواهد كرد و طفل از شیر بازداشته شده، دست خود را بر خانه افعی خواهد گذاشت. و در تمامی كوه مقدس من ضرری و فسادی نخواهند كرد. زیرا كه جهان از معرفت خداوند پر خواهد بود مثل آب‌ها كه دریا را می‏پوشاند.[۲۸]
خداوند، تمام حیوانات و خزندگان را فراخوانده و با آن‏ها و با تمام اسرائیل عهد خواهد بست، چنان كه گفته شده است: در آن روز جهت ایشان با پرندگان و حیوانات صحرا و خزندگان زمین عهد بسته و كمان و شمشیر و جنگ را از زمین خواهم شكست و ایشان را به امنیت خواهم خوابانید.[۲۹]
گریه و شیون و زاری در جهان نخواهد بود و آواز و گریه و فغان و صدای ناله و فریاد دیگر در آن شنیده نخواهد شد.[۳۰]
دیگر نه آه و ناله به گوش خواهد رسید و نه فریاد و فغانی؛ نه غم و اندوهی وجود خواهد داشت و نه حزن و ماتمی؛ بلكه همه شادمان و خوشحال خواهند بود، چنان كه آمده است: و فدیه شدگان خداوند بازگشته و با ترنم به صهیون خواهند آمد، و خوشی جاودانی بر سر ایشان خواهد بود و شادمانی و خوشی را خواهند یافت و غم و ناله فرار خواهد كرد.[۳۱]
در جهان امروزی هنگام شنیدن خبرهای خوش چنین می‏گوید: متبارك است خدایی كه نیك است و نیكی می‏كند و هنگام استماع خبرهای بد باید بگوید ((‏متبارك است داور حقیقی)) و در جهان آینده فقط این را خواهند شنید ((‏متبارك است خدایی كه نیك است و نیكی می‏كند)).[۳۲]
گفتنی است كه بر این نكته تأكید شده است كه ماشیح، دورانی از صلح پایدار و بی‏زوال و شادمانی و خرسندی را در سراسر جهان پدید خواهد آورد.
ناگفته نماند یهود عقیده دارند:
بیش از همه ملت‏ها، ملت اسرائیل با ظهور ماشیح خوشبخت خواهد شد. ظلم و جوری كه از جهانیان تحمل كرده است، پایان خواهد یافت و به مقام عالی كه خداوند برایش مقدر كرده است خواهد رسید. دگرگونی بخت ملت اسرائیل از بدی به خوبی، و ترقی و سعادت ایشان به حدی قابل توجه و شگفت‏انگیز خواهد بود كه بسیاری از غیر یهودیان كوشش خواهند كرد تا به جامعه ایشان بپیوندند، ولی چون محرك اصلی آنان سهم بردن از سعادت اسرائیل است و نه گرویدن به دین آنان، از این جهت آنان را در جامعه یهود نخواهند پذیرفت... زیرا دانشمندان گفته‏اند: در دوران ماشیح اگر كسی بخواهد به دین یهود درآید او را نمی‏پذیرند.
یا این‌كه می‏نویسد:
ماشیح، جمع‏آوری و اتحاد اسرائیل را عملی خواهد كرد... و پیش از گردآمدن مجدد اسباط پراكنده اسرائیل، واقعه شگفت‏انگیز دیگری رخ خواهد داد و آن تجدید بنای شهر مقدس اورشلیم است. اگر كسی بگوید كه پراكندگان ملت اسرائیل گرد آمده‏اند و هنوز اورشلیم آباد نگشته است، سخنش را باور مكن. چرا؟ زیرا كه مكتوب است: ((‏خداوند اورشلیم را بنا می‏كند)) و سپس گفته شده: ((‏او پراكندگان اسرائیل را جمع‌آوری می‏نماید)).[۳۳
و در پایان می‏نویسد:
از آن‌جا كه دوران ماشیح چنین خوبی‏ها و چنین سعادت عظیمی را با خود خواهد آورد، پس حق آن است به نیكوكارانی كه از جهان گذشته‏اند اجازه داده شود تا در آن شركت جسته و شریران و بدكاران از آن محروم گردند. در نتیجه، اعتقاد به ظهور ماشیح با ایمان به حقیقت رستاخیز مردگان در صورتی كه شایسته چنین پاداش و موهبتی باشند، همراه است.
درباره كسانی كه زندگی ناشایسته و پر از فساد دارند چنین آمده است:
در (فصل رستاخیز مردگان) است: ((‏نزدیك ایام ماشیح، طاعون عظیمی به جهان خواهد آمد و شریران با آن نابود خواهند شد)).[۳۴]
موجودات دیگر نیز از عدالت او بهره‏مند خواهند شد. در كتاب تورات پس از آن كه از دادگری موعود سخن می‏گوید، آمده است:
كمربند كمرش عدالت خواهد بود و كمربند میانش امانت. گرگ با بره سكونت خواهد داشت و پلنگ با بزغاله خواهد خوابید و...[۳۵]
از این بندها و بندهای پیش گفته به خوبی فهمیده می‏شود كه موجودات دیگر نیز از بركت عدالت آن حضرت بهره‏مند می‏شوند و درندگان خونی، خوی وحشیانهٔ خود را از دست می‏دهند و با هم سازشی عادلانه دارند. از اینرو موجودات دیگر نیز از بركت عدالت گستری او بهره‌مند می‌گردند.
● اختلاف نظر مسیحیان و یهود در هویت رهبر موعود الهی
... یهود و مسیحیان معتقدند كه وی از ذریهٔ اسحاق، از فرزندان یعقوب و از نوادگان داوود است. مسیحیان می‌گویند: این رهبر ] موعود [ اسرائیلی، مسیح بن مریم است كه به دست یهود كشته شد. خدای متعال، وی را زنده كرد و از میان مردگان برانگیزاند و به آسمانش بُرد و در آخر دنیا، وی را می‌فرستد تا توسط وی، وعده‌اش را تحقق بخشد.
یهودیان می‌گویند: وی ] = رهبر موعود[ هنوز زاده نشده است.
آیهٔ ۲۰ صحاح ] = سوره [ ۱۷ سِفر تكوین ] = پیدایش[ به وعدهٔ خدای متعال به اسماعیل۷ اشاره دارد:
ای اسماعیل! سخنت را دربارهٔ وی ] = رهبر موعود[ شنیدم. منم آن كه مباركش می‌گردانم و رشدش می‌دهم و توانش را بسیار بسیار می‌كنم و دوازده رهبر می‌زاید و امت عظیمی قرارش می‌دهم.[۳۶]
((‏حنان ایل))؛ مفسّر یهودی در حاشیه بر این آیه می‌نویسد:
از پیش‌گویی این آیه ۲۳۳۷ سال گذشت تا عرب (سلاله اسماعیل) ] با ظهور اسلام در سال ۶۲۴ م[ امتی عظیم گردند. در این مدت، اسماعیل مشتاقانه منتظر بود وعدهٔ الهی محقق شود و عرب بر حاكم چیره گردند. ولی ما كه ذریهٔ اسحاق هستیم، تحقق وعدهٔ الهی كه به ما داده شده بود به سبب گناهانمان به تأخیر افتاد، اما حتماً وعدهٔ الهی در آینده محقق خواهد شد. پس نباید نومید شویم.[۳۷ ]

نویسنده:محمد صادق محمدی
پی نوشت ها :
[۱] قاموس كتاب مقدس، ترجمه مستر هاكس آمریكایی، طبع بیروت، ۱۹۲۸. ص ۵۹۹ .
[۲]. راغب اصفهانی، مفردات، المكتبهٔ المرتضویه، ص ۳۲۵
[۳]. آه بشته ـ س ـ م، میردامادی، گفت‌وگو، عدالت در روابط بین‏الملل و بین ادیان از دیدگاه اندیشمندان مسلمان و مسیحی، انتشارات بین‌المللی المهدی، چ اول، ص ۲۸.
[۴]. ناصر مكارم شیرازی، حكومت جهانی حضرت مهدی۴، قم، انتشارات نسل جوان، چ ۱۱، ص ۵۱.
[۵]. همان.
[۶]. محمد حكیمی، عصر زندگی، قم، مؤسسه بوستان كتاب، چ ۵، ص ۲۴.
[۷]. گفت‏وگو، ص ۲۸
[۸]. بهرام محمدی، (ویراستار و مسئول گروه ترجمه)، دایرهٔ المعارف كتاب مقدس، تهران: سرخدا، ص ۵۲۱ .
[۹]. همان
[۱۰]. حسین توفیقی، آشنایی با ادیان بزرگ: سازمان مطالعه و تدوین كتب علوم انسانی دانشگاه‏ها (سمت) و مؤسسه فرهنگی طه و مركز جهانی علوم اسلامی، چاپ اول بهار ۷۹، ص ۱۰۰ـ۱۰۱.
[۱۱]. قاموس كتاب مقدس، ص ۸۰۶.
[۱۲]. آشنایی با ادیان بزرگ، ص ۱۰۱.
[۱۳]. كتاب مقدس، عهد عتیق، كتاب اشعیاء نبی، دارالسلطنه لندن، مطبوع سنه۱۹۳۲، باب ۱۱، ص ۱۰۳۱، بند ۱ـ۶
[۱۴]. همان.
[۱۵]. همان، باب ۴۱، بندهای ۲ـ۴، ص ۱۰۵۷.
[۱۶]. همان، باب ۳۲، بندهای ۱۶ـ ۱۸.
[۱۷]. همان، باب دوم، بندهای ۲ـ۶، ص ۱۰۰۹.
[۱۸]. انبیاء، ۱۰۵.
[۱۹]. كتاب عهد عتیق و جدید، مرموز، ۳۷، بندهای ۹ـ۳۸.
[۲۰]. واضح است میراث بردن زمین مژده ویژه‏ای است به صالحان كه آینده زمین از آن آنان خواهد بود و این صاحب اختیاری منحصر به منطقه‏ای یا مقطعی از زمان نخواهد بود و قابل زوال و بازگشت به عقب نیست.
[۲۱]. سید اسدالله هاشمی شهیدی، ظهور حضرت مهدی (عج) از دیدگاه اسلام و مذاهب و ملل جهان، انتشارات جمكران، ص ۳۱۰.
[۲۲]. كتاب مقدس، عهد جدید، انجیل متی، باب ۲۴، بندهای ۱ـ۸، ۲۳، ۲۸ـ۲۹، ص ۴۱
[۲۳]. همان، باب ۲۵، بند ۳۱ـ۳۴، ص ۴۴.
[۲۴]. قاموس كتاب مقدس، ص ۲۱۹.
[۲۵]. راب، دكتر، ۱، كهن، گنجینه‏ای از تلمود، ترجمه از متن انگلیسی، امیر فریدون گرگانی، تصحیح چاپ، غلامرضا ملكی به اهتمام امیرحسین صدری پور، ص ۳۵۲، (به نقل از پساحیم، ۵۴ الف.)
[۲۶]. گنجینه‏ای از تلمود (به نقل از ملاكی۴: ۲ یا ۳:۱۹).
[۲۷]. همان، (به نقل از اشعیاء، ۶۰:۱۹).
[۲۸]. گنجینه‏ای از تلمود، (به نقل از اشعیا، ۶،۷،۱۱،۱۸ و... ).
[۲۹]. همان، (به نقل از هوشع، ۲: ۲۰).
[۳۰]. همان، (به نقل از اشعیاء، ۶۵:۱۹).
[۳۱]. همان، (به نقل از اشعیاء، ۳۵ـ۱۰، شموت ربا، ۱۵ـ۲۱).
[۳۲]. همان، ص ۳۵۸ ـ۳۵۹ (به نقل از پساحیم ۱۵۰ الف).
[۳۳]. گنجینه‏ای از تلمود، ص ۳۶۰ (به نقل از مزامیر داود ۱۴۷:۲).
[۳۴]. همان، ص ۳۶۱ (شیر هشیرم ربا، مربوط به آیه سیزدهم از فصل دوم غزل غزل‏های سلیمان).
[۳۵]. كتاب مقدس، عهد عتیق، كتاب اشعیاء نبی، بندهای ۶ـ۹.
[۳۶]. انتظار، فصلنامهٔ علمی ـ تخصصی ویژه امام مهدی۴، سال اول، شماره اول، پاییز ۱۳۸۰، مقالهٔ مهدی منتظر۴ و نشانه‌های ظهور، نوشته سامی بدری، ص ۱۷۵.
[۳۷] . همان؛ به نقل از The Stone edtion, The chvmash, by R.hosson Scherman, First.
منبع:فصلنامه انتظار ، شماره ۱۵

منبع : خبرگزاری فارس