سرطان ریه

● سرطان ریه چیست؟
شش ها دو عضو اسفنج مانندی هستند که در قفسه سینه جای گرفته اند .شش سمت راست به سه قسمت که به آنها لب گفته می شود ، تقسیم شده و شش سمت چپ به دولب تقسیم شده. جون قلب در سمت چپ فضای بیشتری را اشغال کرده شش سمت چپ کوچکتر است. وقتی شما تنفس می کنید هوا از طریق نای وارد شش ها می شود . نای به شاخه های باریکتری بنام نایچه ها تقسیم می شود .
در انتهای نایچه ها ، کیسه های هوای کوچکی هستند که رگهای خونی بسیار باریکی به درون آنها راه می یابند و با استنشاق فرد در گردش خون اکسیژن جذب شده و دی اکسید کربن آزاد می گردد. در حقیقت گرفتن اکسیژن و آزاد کردن دی اکسید کربن اصلی ترین کار شش ها می باشد .پرده لغزنده ایی که شش ها را در برمیگیرد پرده جنب غشای مایع ریوی نامیده می شود، که این غشا از ششها محافظت می کند و به آنها اجازه میدهد طی عمل دم و بازدم براحتی جلو و عقب حرکت کنند.
اغلب سرطان های ریه از غشا نایچه ها آغاز می شود ، سرطان ریه در پیرامون ششها می تواند از غدد زیر غشای نایچه ، آغاز شود.
در ابتدا ممکن است در قسمت هایی از شش ها قبل از سرطانی شدن تغییراتی ایجاد می شود که این تغییرات باعث ایجاد تومور یا توده ایی نشود که بوسیله اشعه ایکس قابل رویت باشد و همچنین علایمی نیز دیده نشود. اما این تغییرات با تجزیه غشایی که هوا از آنجا عبور می کند ودود سیگار طی آن مسیر به شش ها صدمه وارد می کند ، قابل رویت اند. ناهنجاری های مولکولی در افرادی که احتمال زیادی برای مبتلا شدن به سرطان ریه دارند ، قبل از سرطاتی شدن بوجود می آید ، که اخیرا شناخته شده اند.
تغییرات پیش از سرطان گاهی منجر به ایجاد و توسعه سرطان می شود . با گسترش سرطان ، سلولهای سرطانی مواد شیمیایی ایجاد می کنند که باعث بوجود آمدن رگهای خونی جدیدی می شوند که از سلولهای سرطانی که می توانند به رشد خود ادامه دهند و باعث به وجود آمدن تومور بزرگی شوند که به راحتی با اشعه ایکس قابل رویت باشند ، تغذیه می کنند . سلولهای سرطان می توانند از تومور اصلی جدا شوند و در قسمتهای دیگر بدن پخش شوند ، که به این فرایند دگردیسی(هجوم میکرب مرض ) می گویند.سرطان ریه بیماری تهدید کننده ایی برای ادامه زندگی می باشد چون گاهی قبل از اینکه از طریق اشعه های ایکس رویت شوند در بدن پخش می شود .
● چه عواملی باعث بروز سرطان ریه می شود ؟
▪ کشیدن سیگار
▪ استنشاق دود سیگار
▪ الیاف آزبست (پنبه کوهی)
▪ گاز رادئون
▪ سابقه خانوادگی( ارثی)
▪ بیماریهای ریوی
▪ آلودگی هوا
ـ کشیدن سیگار
شیوع بیماری سرطان ریه ارتباط مستقیمی به کشیدن سیگار دارد حدود ۹۰ درصد سرطان های ریه به علت استفاده از تنباکو افزایش می یابد و احتمال سرطان ریه با مقدار و میزان سیگاری که فرد در هر زمان می کشد ، افزایش می یابد .
همچنین کشیدن پیپ و سیگاربرگ نیز باعث بروز سرطان ریه می شود ، اگرچه هیچکدام به اندازه سیگار احتمال سرطان ریه را افزایش نمی دهد.
فردی که روزانه یک جعبه سیگار می کشد ۲۵ برابر بیشتر از فردی که سیگار نمی کشند ،احتمال دارد به سرطان ریه دچار شود . و افرادی که از سیگار برگ و پیپ استفاده می کنند نسبت به افراد معمولی ۵ برابر بیشتر احتمال مبتلا شدن به سرطان ریه را دارند .دود تنباکو شامل ۴۰۰۰ ترکیبات مواد شیمیایی است که بیشتر آنها باعث بروز سرطان می شوند ،یعنی سرطان زا هستند.
ـ استنشاق دود سیگار
دستخوش دود شدن یا تنفس عمیق دود تنباکویی که دیگران استفاده می کنند در محل کار و منزل یکی از عوامل افزایش احتمال سرطان ریه می باشد. تحقیقات نشان می دهند کسانی که سیگاری نیستند ولی با افراد سیگاری نشست و برخاست دارند ۲۴ درصد بیشتر از افراد عادی به سرطان ریه مبتلا می شوند. حدود ۳۰۰۰ سرطان ریه تخمین زده شده که از نشست و برخاست با افراد سیکاری بوجود می آید .
ـ الیاف آزبست ( پنبه کوهی )
الیف آزبست که الیاف سیلیکاتی هستند در احتمال ابتلا به سرطان ریه و خطر انداختن زندگی انسان می تواند نقش عمده ایی داشته باشد.
در گذشته از آزبست برای عایق حرارتی و صوتی استفاده می شد اما در حال حاضر در برخی جوامع استفاده از آن ممنوع شده است. در معرض آزبست قرار گرفتن خطر ابتلا به سرطان ریه و سرطانی که مربوط به غشاء مایع ریوی می باشد را افزایش می دهد. افراد سیگاری به طور جدی در خطر ابتلا به سرطان ریه هستند. افرادی که سیگاری نیستند ولی کارشان در ارتباط با ازبست است ۵ برابر بیشتر از سایر افراد عادی جامعه به سرطان ریه دچار می شوند . افراد سیگاری که در معرض آزبست هستند ۵۰ الی ۹۰ درصد بیشتر از سایر افراد به این سرطان دچار می شوند.
ـ گاز رادئون
گاز رادئون گاز خنثی شیمیایی طبیعی است که از نابودی و فساد اورانیوم بوجود می آید . خرابی آن موجب بوجود آمدن فرآورده ای می شود که انواعی از اشعه های یونیزه را تولید می کند. گاز رادئون یکی از دلایل ناشناخته سرطان ریه می باشد حدود ۱۲ درصد از سرطان های ریه ایی که منجربه مرگ می شوند توسط گاز رادئون است. حدود ۱۵۰۰۰الی ۲۲۰۰۰ سرطان ریه ایی که سالانه رخ می دهد با آزبست ، سیگار و گاز رادئون می باشد.
گاز رادئون می تواند به خاک رفته .و آز انجا از طریق پی ساختمان ، لوله ها و فاضلاب و دیگر شکافهای موجود به خانه ها راه یابد . حفاظت محیط زیست آمریکا اعلام کرده از هر ۱۵ خانه یک مورد به میزان بالا و خطرناکی در معرض گاز رادئون است. گاز رادئون نامرئی و بی بو است ولی با آزمایشات و وسایل و ابزار خاصی قابل شناسایی است .
ـ سابقه خانوادگی (ارثی)
درحالیکه دود تنباکو از علل مهم و عمده سرطان ریه می باشد تنها افراد سیگاری به سرطان ریه مبتلا نمی شوند علل دیگری نیز در این موضوع دخیل است از جمله عوامل ژنتیکی که یکی دیگر از علل مهم احتمال ابتلا به سرطان ریه می باشد. مطالعات بیشماری نشان می دهند سرطان ریه هم در افراد سیگاری و هم در افراد غیر سیگاری که در خانواده شان سابق سرطان ریه داشتند احتمال دارد رخ دهد .تحقیقات اخیر نشان می دهد در روی کروموزوم شماره ۶ ژنی وجود دارد که با افزایش احتمال سرطان در ارتباط است.
ـ بیماریهای ریوی
وجود برخی بیماریهای ریوی مخصوصا بیماری (COPD) بیماری مزمن ریوی ، اندکی با احتمال بروز سرطان در ارتباط است ( این افراد ۴ الی ۶ برابر بیشتر از افراد عادی جامعه احتمال ابتلا به سرطان ریه را دارند.) حتی بدون درنظر گرفتن اثرات مرتبط با دود سیگار نیز این عامل باعث افزایش احتمال بروز سرطان ریه می گردد .
ـ آلودگی هوا
آلودگی هوا ناشی از وسایل نقلیه ، صنعت و ماشین های زراعتی می توانند احتمال کلی ابتلا به سرطان ریه را افزایش دهند بیش از ۱ درصد سرطان های ریه که منجربه مرگ افراد می شود ناشی از آلودگی هوا است متخصصین و کارشناسان معتقدند بیش از اندازه در معرض ]وای آلوده قرار گرفتن به همان اندازه که در کنار افراد سیگاری قرار گرفتن خطرناک است ، احتمال بروز سرطان را بالا ببرد .
● سرطان ریه چگونه درمان می شود ؟
درمان سرطان ریه شامل عمل جراحی درآوردن تومور ، پرتو افشانی و شیمی درمانی یا ترکیبی از سه مورد پیشنهاد شده ، می باشد . انتخاب درمان سرطان برای افراد مختلف ؛ بسته به محل تومور و اندازه تومور و به طور کلی وضعیت سلامت جسمانی بیمار، متفاوت است . با در نظر گرفتن شرایط و موارد ، نسخه تجویز شده ممکن است حالت درمانی داشته باشد (منجربه از بین بردن و ریشه کن کردن سرطان )یا مسکن موقتی (اقداماتی که برای درمان سرطان بکار نمی رود بلکه برای کاهش درد و رنج بیمار بکار می رود) .شاید بیش از یک نسخه تجویز شود ، که در این صورت درمانی بعدی که اضافه می شود برای مکمل کردن تجویز نخست و ممد کردن درمان بکار می رود . بطور مثال یکی از درمان های ممد ، شیمی درمانی یا پرتوافکنی بعد از عمل جراحی برداشتن تومور تجویز می شود تا مطمئن شوند که سلولهای سرطانی کاملا از بین رفته اند .