بیست راهکار برای پرورش دانش آموزان موفق

اغلب پدران و مادران می‌خواهند دانش‌آموزان موفقی داشته باشند و برای دست یافتن به این هدف، از هیچ كوششی دریغ نمی‌كنند. با وجود این، ممكن است آنان از نقش فعالانه‌ی خود در رسیدن به این هدف، كمتر آگاه باشند و پرورش دانش‌آموز موفق را وظیفه‌ی انحصاری نظام آموزشی و آموزگاران بدانند. اما پژوهش‌ها نشان می‌دهند دانش‌آموزانی در مدرسه موفق‌اند كه والدینشان آنان را برای مدرسه و یادگیری آماده می‌سازند و خود اهل خواندن، نوشتن، بحث و گفت و گو، تجربه كردن و آموختن هستند.
برای پرورش دانش‌آموز موفق، علاوه بر مدرسه، فضای خانواده نیز باید مساعد باشد و ارتباط موثری بین مدرسه و خانواده برقرار شود. در این یادداشت، بیست راهكار ساده و كارآمد معرفی می‌شود كه به شما كمك می‌كنند در پرورش دانش‌آموزان موفق به فرزندان خود و مدرسه یاری رسانید.
۱) درباره تجربه‌های مثبت خود در مدرسه و خاطره‌های خوش آن دوران صحبت كنید. حتی اگر خاطره‌های شما از دوران مدرسه همواره خوشایند نبوده اند، با تأكید كردن بر فرصت‌های مثبتی كه مدرسه برای فرزندتان فراهم می‌سازد، به او كمك كنید. به جای این كه بگویید «تو امروز باید به مدرسه بروی» می‌توانید بگویید «شما از امروز رفتن به مدرسه را آغاز می كنید.»
۲) از آموزگاران، آموختن و تكلیف منزل به نیكی یاد كنید. نگرش مثبت شما به آموزگاران و مدرسه و برخورد مثبت با تكالیف منزل باعث نگرش مثبت فرزند شما به مدرسه و فعالیت‌های مرتبط با آن می‌شود.
۳) آموختن را ادامه دهید و دانش‌آموز بمانید. كودكان در بسیاری از موارد، والدین خود را الگوی خود قرار می‌دهند. اگر شما با مطالعه یا شركت در دوره‌های آموزشی به وسعت بخشیدن به دانسته‌های خود ادامه دهید، فرزندتان می‌بیند كه شما به آموختن برای شما ارزشمند است.
۴) به چیزهایی كه فرزندتان می‌آموزد علاقه نشان دهید. با پرسیدن و فراهم كردن زمینه برای مشاركت كودك در یك گفت و گوی صمیمانه می‌توانید اهمیت یادگیری را به او نشان دهید. البته باز هم نگرش مثبت داشته باشید. به جای آن كه بپرسید «امروز در مدرسه چه كار كردی؟» بهتر است بپرسید «امروز چه كارهایی كردی كه خیلی دوست داشتی؟»، «چه چیزهایی باعث شد احساس خوبی پیدا كنی؟»، «دوست داری درباره‌ی چه چیزی بیشتر بدانی؟» یا «چه چیزهایی خواندی؟».
۵) اجازه دهید فرزندتان به شما بیاموزد. درس دادن، دوباره آموختن است. برای این كه یادگیری فرزندتان را تقویت كنید، به او اجازه دهید مفاهیم جدید را به شما بیاموزد. لازم نیست به او ثابت كنید همه چیز را می‌دانید یا بهتر از او می‌دانید، بلكه بهتر است بگویید «چه جالب! ممكن است بیشتر توضیح دهی؟»
۶) به فرزندتان كمك كنید تا راه‌های بهره‌گیری از آموخته‌هایش را در زندگی روزمره پیدا كند. به نظر می‌رسد هر چه اطلاعات كاربردی‌تر باشند، فرزند شما را به كسب اطلاعات جدید بیشتر تحریك می‌كنند.
۷) در تله نمره گرفتار نشوید. هر چند نمره‌ها برای ارزیابی میزان یادگیری فرزندتان سودمندند، اما هدف اصلی، یادگیری است نه نمره. شرایطی را فراهم نكنید كه به رقابت شدید برای كسب نمره منجر شود. به كودكتان بیاموزید كه راحت و آسوده باشد و بدون فشار رقابت، از یادگیری لذت ببرد.
۸) نمره‌ها فرزندتان را با دیگران مقایسه نكنید. چنین مقایسه‌هایی در اغلب موارد نتیجه معكوس دارند. بهتر است نمره‌ها فرزندتان را با نمره‌هایی كه پیش تر كسب كرده، مقایسه كنید. «فكر می‌كنی چه قدر پیشرفت كرده‌ای؟»، «دوست داری بیشتر پیشرفت كنی؟». «چگونه می‌توانی این كار را انجام دهی؟» و «من چگونه می‌توانم به شما كمك كنم؟»
۹) توقعات خود را از فرزندتان واقعی سازید. كودكتان را تشویق كنید تا بهترین كاری را در مدرسه انجام دهد كه می‌تواند. به خاطر داشته باشید كه به طور طبیعی كودكان در برخی زمینه‌ها بهتر عمل می‌كنند. به علاوه، به خاطر داشته باشید كه كودك شما به خاطر آن چه كه هست و نه به خاطر آن چه كه انجام می‌دهد، یك مورد خاص است.
۱۰) زمان و مكان مناسب و آرام بخشی را برای انجام تكالیف منزل در نظر بگیرید. بیشتر كودكان در زمان‌های معین و منظم بهتر مطالعه می‌كنند. در این مورد با فرزندتان به توافق برسید. مكان ویژه‌ای برای تكالیف منزل داشته باشید. این مكان می‌تواند یك میز مناسب در گوشه‌ای از اتاق خودتان یا میز آشپزخانه باشد. در این مورد، برنامه‌ی روزانه مشخصی داشته باشید و محیط مساعدی را برای انجام تكالیف فراهم سازید. بدون شك این كار مهم جلوی تلویزیون به انجام نمی‌رسد. البته، بچه‌ها را از برنامه‌های مورد علاقه‌شان محروم نكنید.
۱۱) هنگام انجام تكالیف منزل، فرزندتان را همراهی كنید. تكالیف و برگه‌هایی را كه فرزندتان به خانه می‌آورد، مرور كنید و توجه خود را به آن چه كه او در حال انجام دادن آن است، نشان دهید. این كار به شما فرصت می‌دهد تا برای انجام كار او را تشویق كنید و با مشكلاتی كه ممكن است در این راه با آن‌ها رو به رو شود، آشنا شوید. به علاوه، به او نشان می‌دهید كه كارهای مدرسه برای شما ارزشمند است.
۱۲) در انجام تكالیف منزل، نقش مشاور را ایفا كنید و معلم خصوصی نباشید. تكالیف منزل، كار فرزند شماست، نه وظیفه شما. پیشنهاد می‌كنیم آن قدر كنار كودكتان ننشینید كه از درستی پاسخ همه‌ی تكالیف مطمئن شوید. اشتباهات تكالیف، راهی است كه به معلم فرزند شما می‌آموزد كه چه مفاهیمی را باید بیشتر توضیح دهد. در عوض، نقش مشاور را داشته باشید و هر وقت فرزندتان تقاضای كمك كرد، به او كمك كنید.
۱۳) فرزندتان را به مطالعه در منزل ترغیب كنید. خواندن، سنگ بنای یادگیری بیشتر است. هر چه فرزند شما این مهارت اساسی را بیشتر تمرین كند، فعالیت‌های مرتبط با یادگیری را بهتر انجام می‌دهد. برای این كه او را به خواندن ترغیب كنید و خواندن را فعالیتی لذت‌بخش بسازید، اجازه دهید آن چه را كه دوست دارد، مطالعه كند. كتاب‌های ساده، مجله‌ها و كتاب‌های طنزآمیز را در اختیارش قرار دهید.
البته، بهتر است به جای آن كه برایش كتاب بخرید، او را به كتاب‌فروشی یا كتابخانه ببرید تا خودش كتاب‌های مورد علاقه‌اش را انتخاب كند. در این راه فقط او را راهنمایی كنید و حق انتخاب را به خودش واگذارید. از كتابداران كتابخانه‌ها نیز می‌توانید كمك بگیرید.
۱۴) برنامه تربیتی منسجم و پربار و نتیجه‌بخشی را ترتیب دهید. مسئولیت‌پذیری، همكاری و اعتماد به نفس به موفقیت كودك شما در كلاس درس كمك زیادی می‌كنند و شما باید در آموزش آن‌ها به فرزندتان جدی باشید. شاید لازم باشد در این زمینه مطالعه‌ی گسترده‌تری داشته باشید. به كتاب‌هایی كه در این زمینه‌ها نوشته شده‌اند مراجعه كنید.
۱۵) از برنامه‌ی انضباطی مدرسه پشتیبانی كنید. یك مدرسه همانند یك خانواده، به برنامه‌ی انضباطی منسجمی نیاز دارد تا فرزندان ما احساس راحتی كنند و بتوانند بیاموزند. اگر فرزندتان در مدرسه دانش‌آموز منضبطی شده است، با ادامه‌ی كار مدرسه در منزل، به او كمك كنید درباره‌ی این تجربه و اهمیت آن بیش‌تر بیاموزد. اگر با برنامه‌ی انضباطی مدرسه مشكل دارید، با مدیر مدرسه تماس بگیرید و پیشنهادهای سازنده‌ی خود را مطرح كنید.
۱۶) گزارش‌های نگران كننده را بررسی كنید. معلمان، مانند والدین و دانش‌آموزان ممكن است اشتباه كنند. هیچ فردی كامل نیست. با وجود این، اگر فرزندتان درباره‌ی كاری با شما صحبت كرد كه معلمش انجام داده و برای او ناخوشایند بوده است، محترمانه به سخنانش گوش دهید اما به خاطر داشته باشید ماجرا به آن تلخی كه می‌شنوید، نبوده است. وقتی احساسات بچه‌ها جریحه‌دار می‌شود، گاهی مبالغه می‌كنند. اگر چنین وضعی شما را نگران كرد، با معلم فرزندتان تماس بگیرید و به جای اظهار ناراحتی یا خصومت، نگرانی خود را ابراز كنید. با این گونه چالش‌ها با ذهن باز برخورد كنید.
۱۷) علاوه بر طرح مسأله، راه حل نیز پیشنهاد كنید. اگر شما نگران موضوعی هستید یا با مشكلی روبه رو می‌شوید كه تصور می كنید به تصحیح نیاز دارد و آن را با معلم فرزندتان هم در میان گذاشته‌اید، برخورد مثبتی داشته باشید و برای حل آن نظر دهید. این شیوه باعث می‌شود شما با معلم نوعی ارتباط مشاركتی و مبتنی بر حل مسأله داشته باشید.
۱۸) در مورد اطلاعات نادرست و شایعه‌ها حساب شده عمل كنید. فرزند شما در مدرسه، اطلاعات سودمندی یاد می‌گیرد. اما ممكن است همراه اطلاعات نادرست و گاهی شایعه‌ها به خانه باز گردد. اگر با چنین مواردی رو به رو شدید، پیش از هر چیز با معلم فرزندتان یا مدیر مدرسه تماس بگیرید. البته، بهتر است به جای تماس تلفنی، با آنان نشست و گفت وگویی داشته باشید.
۱۹) وقتی به مدرسه دعوت می‌شوید، با كمال میل بپذیرید. نشست‌هایی كه در مدرسه برگزار می‌شوند، نه تنها اطلاعات مهمی را در اختیار شما قرار می‌دهند بلكه به فرزندتان نشان می‌دهد كه شما برای مدرسه و برای آنان ارزش زیادی در نظر دارید. اگر معلم فرزندتان از شما خواست در كلاس درس هم شركت كنید، بپذیرید.
۲۰) مدرسه را در جریان رویدادهای منزل قرار دهید. وقتی خانواده تحت تأثیر تنش‌هایی مانند بیماری یا طلاق قرار می‌گیرد، بچه‌ها بیشترین تأثیر را می‌پذیرند. به معلم فرزندتان اجازه دهید از این شرایط مطلع شود. او در اغلب موارد می‌تواند به شما كمك كند. به علاوه، وقتی او در جریان قرار می‌گیرد، با آمادگی با تغییرات رفتاری احتمالی فرزندتان روبه رو می‌شود.

منبع : سازمان آموزش و پرورش استان خراسان