کرونا

در واقع کرونا یک تخلیه الکتریکیاست که معمولاً در اختلاف پتانسیل‌های بالا رخ می‌دهد. وقتی که یک اختلاف پتانسیل بین دو هادی برقرار گردد، در ابتدای امر هیچ واکنشی در فضای اطراف سیم‌ها رخ نخواهد داد اما به محض اینکه اختلاف پتانسیل زیاد گردید به نقطه‌ای می‌رسد که باعث به‌وجود آوردن هاله‌ای به‌رنگ بنفش متمایل به آبی در اطراف سیم‌ها می‌گردد و در همان زمان نیز صدای هیس مانندی به‌گوش خواهد رسید، به این پدیده کرونا گویند.
● عوامل مؤثر درکرونا:
هرچه فاصله بین دو هادی در مقایس با قطرشان کمتر باشدـ کرونا بهتر مشاهده می‌گردد. رطوبت محیط سهم بسزائی در ایجاد کرونا بازی می‌نماید و باعث بهتر دیده شدن پدیده کرونا میشود. همچنین یکنواختی سطح سیم‌های حامل جریان باعث یکنواختی شدت نور حاصل می‌گردد اما در جاهائی که هادی ناصاف و ناهموار باشد شدت روشنائی بیشتر شده و نور حاصل به وضوح دیده می‌شود.
● علل بروز کرونا:
می‌دانیم که هوا یک عایق نسبی است که در ۳۰kv/cm خاصیت عایقی خود را از دست می‌دهد (در شرائط متعارفی ۷۶cmHg و ۲۵۰c). این عمل باعث می‌شود که بین دو سیم حامل جریان الکتریکی یک تخلیه الکتریکی انجام شود که ما آنرا به‌صورت نوری بنفش رنگ مشاهده می‌کنیم هرچه مقدار رطوبت هوا زیادتر گردد بدیهی است که هوا زودتر خاصیت عایقی خود را از دست میدهد و کرونا می‌تواند در اختلاف سطح پائین‌تری اتفاق بیفتد.
● کرونا در جریان متناوب و مستقیم: در جریان متناوب یکنواختی پخش نور در اطراف هر سه سیم (سیستم سه فازه) به یک نسبت است ولی در جریان مستقیم هاله‌ای که در اطراف سیم مثبت تشکیل می‌گردد دارای شدت درخشندگی زیادتر و هموارتری است در صورتی که این هاله در اطراف سیم منفی دارای درخشندگی کمتر و توزیع ناهموار خواهد بود.
● اثر کرونا بر روی محیط
کرونا باعث می‌گردد که در محیط اطراف صدای هیس مانندی بگوش برسد همچنین از بوی مشخص ازون نیز می‌توان متوجه شد که تولید ازون در اثر پدیده کرونا است.
اگر اختلاف سطح از مقدار معینی بیشتر شود به‌علت شکست کامل هوا ایجاد جرقه مابین دو سیستم امری غیر عادی نخواهد بود.
● معایب کرونا
۱) کرونا باعث مصرف مقاری از توان در طول خط انتقال می‌گردد اما مشخص است که این توان تلف شده در مقایسه باکل توان خط زیاد نخواهد بود و بستگی به ولتاژ خط و فاصله هادی‌ها از هم و عوامل محیطی دیگر همچون رطوبت ـ یخبندان و... دارد که تلفات در هوای یخبندان به مراتب شدیدتر خواهد بود.
۲) جریانی که از خط عبور می‌نماید شکل سینوسی خود را تقریباً از دست می‌دهد از این جهت یک افت غیر سینوسی در خط انتقال به‌وجود می‌آورد.
۳) بدلیل ایجاد میدان‌های الکترواستاتیکی و الکترومغناطیسی در روی شبکه‌های مخابراتی اطراف تأثیر گذاشته و باعث تداخل در امواج این شبکه‌ها می‌گردد.
اینتداخل در فرکانس‌های حدود ۲/۰ تا ۴ مگاهرتز رخ می‌دهد و فرکانس ۸/۰ مگاهرتز در این بین از فرکانس‌های دیگر آسیب‌پذیرتر است. همچنین رطوبت هوا امر تداخل در حوزه فرکانس‌های رادیوئی را شدت می‌بخشد.
۴) در ولتاژهای بالاتر از ۳۵kv شدت کرونا زیادتر شده که این عمل فوق‌العاده خطرناک است چرا که باعث یونیزاسیون شدت هوا شده و قدرت عایقی هوا را پائین می‌آورد و در پست‌های انتقال باعث جرقه‌هائی در مقره‌ها و بین فازها (مخصوصاً وقتی سطوح کثیف باشند) می‌گردد.
۵) تولید ازون باعث ترکیب آن با اجزاء فلزی شده و این خود باعث کوتاهی عمر مفید آنان شده و در نتیجه عمر مفید خط را کاهش می‌دهد.
از اینرو در عمل سعی می‌گردد تا جای ممکن عوامل مؤثر در کرونا را کاهش دهند تا بتوانند تا حد ممکن کرونا را از بین ببرند [عظیم آیتی ـ ۲۱].

۲۱ ـ مجله اطلاعات علمی

منبع : مطالب ارسال شده