چهره‌ها و سرطان‌ها

یکی از قدیمی‌ترین موارد سرطان پستان در جهان به کشور ما مربوط می‌شود. می‌گویند آتوسا دختر کوروش کبیر، همسر داریوش اول و مادر خشایار یکی از نخستین زنانی است که در سن ۷۵ سالگی و به دلیل عوارض مربوط به این سرطان ۴۷۵ سال قبل از میلاد مسیح فوت کرده است. می‌گویند اولین سرطان پستان در کشور مصر و حدود ۱۶۰۰ سال قبل از میلاد مسیح اتفاق افتاده است. پاپیروس‌های به‌دست‌آمده از آن موقع در مورد یک بیماری مربوط به پستان در ۸ نفر که دارای غده یا زخم در پستان بوده‌اند نشان می‌دهد که هیچ درمانی برای آن وجود نداشته است. پژوهشگران از اطلاعات به‌دست‌آمده از این پاپیروس‌ها این‌طور نتیجه‌گیری کرده‌اند که حداقل یک نفر از این ۸ نفر به سرطان پستان مبتلا بوده‌اند. سرطان پستان در طول تاریخ، بسیاری از مردم و همچنین خیلی از مشاهیر را مبتلا کرده: آن دیتریش (مادر لویی چهاردهم و ملکه قدرتمند فرانسه)، کلارا هیتلر (مادر آدولف هیتلر)، مدونا لوئیس‌سیکونه (مادر خواننده معروف، مدونا) و اینگرید برگمن جزء مشهورترین افرادی هستند که در اثر عوارض مربوط به سرطان پستان جان خود را از دست داده‌اند. این سرطان شایع‌ترین نوع سرطان در خانم‌ها به حساب می‌آید و یک نفر از هر ۹ زن را درگیر می‌کند. به همین خاطر، بسیاری از چهره‌های سرشناس جهان که در حال حاضر با این بیماری دست و پنجه نرم می‌کنند اقداماتی در جهت افزایش آگاهی عمومی‌ و تحقیق در این زمینه انجام داده‌اند. بتی فورد و نانسی ریگان که اولی همسر جرالد فورد و دومی همسر رونالد ریگان (رئیس‌جمهورهای آمریکا) بوده‌اند، جزء چهره‌های سرشناسی هستند که درگیر این بیماری شده‌اند. این دو نفر پس از ابتلا به سرطان پستان اقدامات زیادی جهت افزایش آگاهی عمومی نسبت به این بیماری و لزوم غربالگری و تشخیص به موقع آن را انجام داده‌اند. به گفته دکتر بارون لرفو از دانشگاه کلمبیای آمریکا، تلاش‌های خانم فورد موجب شد میزان مراجعه خانم‌ها برای انجام بررسی‌های تشخیصی و غربالگری به منظور شناسایی سریع‌تر این سرطان افزایش پیدا کند و بسیاری از موارد پنهان سرطان پستان کشف شوند. در سال‌های بعد، فعالیت‌های خانم ریگان و اقدامات سایر چهره‌های سرشناس از جمله کارول مارتینو بالدوین (مادر الک بالدوین، هنرپیشه معروف) در احداث مرکز مراقبت‌های سینه‌ای بالدوین یک مرکز پزشکی بیمارستانی دانشگاهی و سخنرانی‌های متعدد نیکول کیدمن که مادرش به این سرطان مبتلا است، از جمله مواردی بوده‌اند که نقش مهمی ‌در افزایش آگاهی خانم‌ها در مورد لزوم پیشگیری و ارزیابی مرتب وضعیت پستان برای پیشگیری و تشخیص زودرس این بیماری داشته‌اند. سرطان در گوشه و کنار دنیا با توجه به آمار مؤسسه ملی سرطان آمریکا، فقط در سال ۲۰۰۶، حدود ۲۱۲ هزار و ۹۲۰ مورد جدید سرطان پستان در آمریکا گزارش شده و حدود ۴۰ هزار و ۹۷۰ نفر جان خود را در اثر این بیماری از دست داده‌اند. این آمار در کشور انگلستان چیزی در حدود ۴۲ هزار مورد جدید در سال است.
البته این آمار بالا با توجه به این‌که سرطان پستان شایع‌ترین نوع سرطان در خانم‌ها است، طبیعی به نظر می‌رسد. ولی خطر این‌جا است که سرطان پستان پس از سرطان ریه، دومین سرطان کشنده در خانم‌ها است. قدیم‌ترها پزشکان مواردی از این بیماری را طی بررسی‌هایشان پیدا می‌کردند بدون این‌که بتوانند کاری برای آن‌ها بکنند؛ تا این‌که در قرن هجدهم، یک جراح فرانسوی به نام ژان‌لویی ‌پتی و یک جراح اسکاتلندی به نام بنجامین بل، نخستین جراحی‌های سرطان پستان را انجام دادند.
اقدامات آن‌ها در سال ۱۸۸۲ توسط دکتر ویلیام استوارت ‌هالستد که بنیان‌گذار روش انجام ماستکتومی رادیکال (برداشتن بافت پستان) بود، تکمیل شد. متدهای جراحی دکتر هاستد تا حدود ۱۹۷۰ میلادی محبوب باقی ماند اما کم‌کم روش‌های جدیدتر و کم‌خطرتری ابداع شدند. چرا سرطان می‌گیریم؟ دلایل متعددی در ابتلا به سرطان پستان دخالت دارند که زن بودن، یکی از مهم‌ترین دلایل آن است. مردان از این جهت بسیار خوش‌شانس هستند، زیرا طبق آمارهای موجود، میزان موارد سرطان پستان در مردان چیزی بسیار اندک است. خطر ابتلا به سرطان پستان با بالا رفتن سن، افزایش می‌یابد. بررسی‌های دانشمندان نشان می‌دهد که احتمال ابتلا به سرطان پستان در خانمی ‌که تا ۹۰ سالگی زندگی می‌کند چیزی حدود ۳/۱۴ درصد (یک نفر از هر هفت نفر) است. این خطر در مردان ۱/۰ درصد (یک در هزار) است. همچنین شروع زودرس قاعدگی (۱۲ سالگی یا کمتر)، شروع دیررس یائسگی (۵۵ سالگی) و اولین حاملگی دیرهنگام (پس از ۳۰ سالگی) نیز احتمال ابتلا به سرطان پستان را بالا می‌برند.
با توجه به اثر استروژن در افزایش خطر سرطان پستان، برخی دانشمندان معتقدند که موارد فوق می‌توانند مواجهه با استروژن ساخته‌شده توسط بدن را طولانی‌تر کنند و خطر ابتلا به سرطان پستان را افزایش دهند. علاوه بر این، مواردی نظیر الکل، چاقی، سیگار، مواجهه با اشعه یونیزه‌کننده، مواجهه با برخی مواد شیمیایی نظیر آفت‌کش‌ها، سابقه خانوادگی این بیماری، مصرف طولانی‌مدت استروژن خارجی و بسیاری موارد ناشناخته از جمله عواملی هستند که خطر ابتلا به سرطان پستان را بالا می‌برند. جالب این‌جا است که تحقیقات نشان داده‌اند که انسان‌ها تنها پستاندارانی نیستند که دچار سرطان پستان می‌شوند؛ دانشمندان متوجه شده‌اند که برخی از گونه‌های موش‌ خانگی هم مستعد ابتلا به این سرطان هستند. آن‌ها عفونت با یک ویروس به‌خصوص، موسوم به MMTV را یکی از دلایل این موضوع می‌دانند.
البته وجود یک ویروس مشابه در انسان مورد تأیید قرار نگرفته است. سرطان از کدام در وارد می‌شود؟ سرطان پستان در بسیاری از موارد در مراحل اولیه‌اش دردناک نیست و هیچ علامتی ندارد. معمولاً این سرطان قبل از بروز هرگونه علامتی، توسط ماموگرافی غربالگری یا احساس یک توده در سینه توسط خود فرد کشف می‌شود. علاوه بر این، ممکن است یک توده کوچک در زیر بغل یا بالای استخوان ترقوه وجود داشته باشد یا سایر علامت‌های ساده نظیر ترشح از پستان، تورفتگی نوک پستان و تغییراتی در پوست پوشاننده پستان نیز موجب شک به وجود این بیماری شوند. با توجه به شیوع بالای سرطان پستان و ساده بودن علایم اولیه این سرطان در مراحل ابتدایی، روش‌های غربالگری به‌طور مرتب در بسیاری از کشورها توصیه می‌شوند. مهم‌ترین روش‌های غربالگری توصیه‌شده عبارتند از بررسی سینه از نظر وجود توده توسط خود فرد و انجام ماموگرافی. مؤسسه ملی سرطان آمریکا به خانم‌ها توصیه می‌کند در سن ۳۵ سالگی یک ماموگرافی پایه انجام دهند.
این مؤسسه، انجام ماموگرافی را هر ۲ سال یک‌بار پس از سن ۴۰ سالگی و انجام ماموگرافی‌های سالیانه را پس از سن ۵۰ سالگی توصیه می‌کند. البته متخصصین معتقدند خانم‌هایی که یکی از بستگان درجه اول آن‌ها (مادر، خواهر و دختر) قبل از یائسگی دچار سرطان پستان شده‌اند، باید غربالگری را در سنین پایین‌تری شروع کنند و اولین بررسی را ۱۰ سال زودتر از سنی که سرطان پستان در خویشاوندانشان تشخیص داده شده، انجام دهند. رشد و توسعه سرطان سرطان پستان پس از شروع فعالیت و در صورت عدم تشخیص در بررسی‌های غربالگری می‌تواند به رشد خود ادامه دهد و از طریق عروق لنفاوی به غدد لنفاوی نزدیک پستان به ویژه آن‌ها که در زیر بغل قرار دارند گسترش پیدا کند.
این سرطان همچنین قابلیت انتشار به سایر نواحی بدن از طریق عروق خونی را هم دارد و می‌تواند به ریه، پرده جنب،‌ کبد، مغز و استخوان‌ها گسترش پیدا کند. بررسی‌ها نشان داده‌اند که سرطان پستان در صورت انتشار در حدود ۷۰ درصد از موارد، استخوان‌ها و به ویژه ستون مهره‌ها، استخوان‌های بلند بازو، ساق پا و دنده‌ها را درگیر می‌کند. انتشار سرطان به نواحی استخوانی موجب ضعف در استخوان می‌شود و ضعف در استخوان‌ نیز می‌تواند تا حدی پیشرفت کند که موجب شکسته شدن آن شود. تمامی ‌این موارد، اهمیت غربالگری زودرس بیماران را نشان می‌دهد. آداب سرطان‌یابی تشخیص قطعی سرطان پستان عمدتاً توسط بررسی‌های آسیب‌شناسانه بافت سینه انجام می‌شود که معمولاً هنگام درمان جراحی، این بافت از نسج پستان، برداشته و دقیقاً تشخیص داده می‌شود. البته روش‌های ساده‌تری نظیر آسپیراسیون به وسیله سوزن ظریف (FNA) یا نمونه‌برداری‌های موضعی نیز وجود دارند. علاوه بر این، ممکن است برخی از روش‌های تصویر‌برداری دیگر نظیر عکس قفسه سینه، اسکن استخوان، سی‌تی ‌اسکن و ام‌آرآی نیز برای بررسی میزان پیشرفت بیماری و انتشار به سایر نواحی ضرورت پیدا کنند. سرطان‌کُشی راه‌های زیادی برای مقابله با سرطان پستان وجود دارند. در صورت محدود بودن و موضعی بودن این سرطان، بسیاری از متخصصین، انجام جراحی همراه با یک درمان هورمونی، شیمی‌درمانی یا پرتودرمانی را توصیه می‌کنند.
در حقیقت نوع عمل جراحی بسته به مرحله و نوع سرطان، متفاوت است. با توجه به بررسی‌های بالینی، ممکن است جراح فقط برداشتن توده را ضروری بداند یا این‌که ترجیح دهد تمامی‌ بافت پستان را بردارد (ماستکتومی). ممکن است در حین عمل، جراح برداشتن قسمتی از عضلات سینه‌ای یا غدد لنفاوی را نیز لازم بداند. احتمال دارد برخی از متخصصین، انجام شیمی‌درمانی قبل از عمل را به بیمار توصیه کنند. در این حالت، آن‌ها بیشتر از شیمی‌درمانی به منظور کوچک کردن اندازه سرطان و محدود کردن آن قبل از انجام عمل استفاده می‌کنند. در سایر موارد، انجام شیمی‌درمانی با استفاده از رژیم‌های دارویی متفاوت پس از عمل جراحی، اثر مهمی‌ بر کاهش و جلوگیری از عود بیماری دارند.
● چهره‌های زنده مبتلا به سرطان پستان
۱) الیزابت آغاسی، مادر آندره آغاسی‌، تنیسورمعروف
۲) تمی‌ آغاسی، نویسنده و خواهر آندره آغاسی
۳) کارول مارتینو بالدوین، مادر هنرپیشه معروف، الک بالدوین
۴) بتی فورد، همسر جرالد فورد رئیس‌جمهور اسبق آمریکا
۵) جنیفر جونز، هنرپیشه معروف و برنده جایزه اسکار
۶) سوزان رایان جوردن، مادر مک رایان، بازیگر معروف‌ هالیوود
۷) ژانل کیدمن، مادر نیکول کیدمن
۸) نانسی ریگان، همسر رونالد ریگان رئیس‌جمهور اسبق‌آمریکا
۹) گلوریا استوارت، هنرپیشه معروف‌ هالیوود
● چهره‌هایی‌که به دلیل سرطان پستان، جان خود را از دست داده‌اند
۱) آتوسا، ملکه ایران، دختر کورش کبیر، همسر داریوش اول و مادر خشایارشا در سن ۷۵ سالگی و در سال ۴۷۵ قبل از میلاد مسیح درگذشت.
۲) آن دیتریش، مادر لویی چهاردهم که در سن ۶۶ سالگی درگذشت.
۳) اینگرید برگمن، بازیگر شهیر تاریخ سینما و برنده جایزه اسکار در سن ۶۷ سالگی و در اثر عوارض مربوط به این بیماری جان خود را از دست داد.
۴) مدونا لوئیس سیکونه، مادر خواننده معروف (مدونا)، در سن ۳۰ سالگی و در زمانی که مدونا تنها ۶ سال داشت، از دنیا رفت.
۵) بت دیویس، بازیگر معروف و برنده جایزه اسکار، در ۸۱ سالگی درگذشت.
۶) اوریانا فالاچی، نویسنده و روزنامه‌نگار شهیر ایتالیایی، در ۷۷ سالگی از دنیا رفت.
۷) کلارا هیتلر، مادر آدولف هیتلر، در ۴۷ سالگی درگذشت.
۸) دنیس مک‌آلیستر، همسر کاپیتان سابق تیم ملی اسکاتلند؛ گری مک‌آلیستر در ۳۹ سالگی درگذشت.
● چهره‌هایی که به سرطان پستان مبتلا بوده‌اند ولی به دلیل دیگری جان خود را از دست داده‌اند
۱) گرتا گاربو، هنرپیشه معروف‌هالیوود: عمل جراحی روی هر دو سینه‌اش انجام شد ولی بعدها به دلیل ذات‌الریه و نارسایی کلیه در سن ۸۴ سالگی (در سال ۱۹۹۰) درگذشت.
۲) هنی ‌وان آنول‌شیپر: او مسن‌ترین زن تاریخ هلند بود. سرطان پستان این خانم هنگامی‌ که وی ۱۰۰ ساله بود با موفقیت درمان شد، اما او در سال ۲۰۰۵ و در سن ۱۱۵ سالگی به دلیل ابتلا به سرطان معده درگذشت.
۳) میرنا لوی: این هنرپیشه معروف‌ هالیوود نیز عمل جراحی روی هر دو سینه‌اش انجام داد و از سرطان پستان نجات پیدا کرد، ولی به دلیل یک عمل جراحی دیگر (که علت آن معلوم نشده است) در سن ۸۸ سالگی درگذشت.
۴) آلما رویل: هنرپیشه و همسر آلفرد هیچکاک، به دلایل طبیعی در سن ۸۲ سالگی درگذشت. ۵) رالی وایلد: جامعه‌شناس معروف که خواهرزاده اسکار وایلد بود، به دلیل نامعلومی در سن ۴۵ سالگی درگذشت.

منبع : پیک تندرستی