شنبه, ۱ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 20 April, 2024
مجله ویستا
روند کشف حجاب و واکنش روحانیان
با آغاز سلطنت رضاشاه، تبلیغ در مورد “آزادی زنان“ در مطبوعات ادامه یافت و به تدریج از صراحت بیشتری برخوردار شد. نویسندگان تجددمآب در ابتدا چنین وانمود میکردند که تجددمآبی مانعی در مقابل دین نیست. چنین ادعایی را بعدها، و حتی پس از رسمیت یافتن کشف حجاب، تعدادی از نشریات تکرار میکردند. این امر ناشی از بیم حکومت از پذیرش انگ ضد اسلام و نیز واکنش مردمی، به خصوص از ناحیة روحانیان، بود.
تبلیغات در مورد آزادی زنان به تدریج از صراحت بیشتری برخوردار گردید و در برخی از نشریات در این زمینه اشارههایی میشد. در سال ۱۳۰۶ در روزنامة حبلالمتین دلایلی بر وجوب رفع حجاب رفع شد. حمایت دربار از کشف حجاب موجب تشویق غربگرایان میشد.
● رسائل و کتابها
تبلیغات غربگرایان به سود بیحجابی موجب شد که برخی از علما به دفاع از حکم اسلامی حجاب بپردازند. از جمله آثاری که در سالهای اول حکومت رضاشاه نگاشته شدند، باید از رسالة وسیلهالعفایف یا طومار عفت یاد کرد که در ابتدای سال ۱۳۰۷ در رشت منتشر شد.
● ادامة روند حجابزدایی
حکومت رضاشاه هرچند که نتوانست پس از سالهای اولیه کشف حجاب را در جامعه رسمی سازد، لیکن در جهت عادیسازی بیحجابی تلاشهای گوناگونی انجام داد. در سالهای پیش از سفر رضاشاه به ترکیه موضوع حجاب زنان همچنان در راس مسائل اجتماعی بود و فشار بینالمللی نیز در این زمینه وجود داشت. به نوشتة روزنامة ملیت، چاپ اسلامبول، در تاریخ ۶ سپتامبر ۱۹۳۱ (۴ شهریور ۱۳۱۰) شاه ایران نزدیک به پانصد نفر از خانمهای ایرانی را به دربار دعوت کرد و پس از نصیحت از آنها خواست تا چادرهای خود را بردارند؛ و آنان نیز فرمان شاه را با خرسندی پذیرفتند.
● سفر ترکیه و نتایج آن
با کنار گذاشته شدن مخبرالسلطنه و آغاز نخستوزیری مجدد محمدعلی فروغی، از ۲۱ شهریور ۱۳۱۲ سیاستهای تجددمآبانه شدت یافت. نه ماه پس از آن، سفر رضاشاه به ترکیه (از ۱۲ خرداد تا ۱۴ تیر ۱۳۱۳) نقطة عطفی در قضیة کشف حجاب بود.
● تشدید عملیات
با آغاز سال ۱۳۱۴ روند فعالیت دولت برای کشف حجاب به اوج رسید. در فروردین ۱۳۱۴ (ظاهراً ۱۳ فروردین) مطابق طرح علیاصغر حکمت، در مجلس جشنی در یکی از مدارس شیراز دختران به صف ایستاده پس از خواندن دکلمه و سرود به ورزش ژیمناستیک مشغول شدند. به طوری که گفته شده دو تن از روحانیان شیراز، محمدعلی حکیم و میرزا صدرالدین محلاتی، در اعتراض به این اقدام. مجلس مذکور را ترک گفتند و پس از آن سید حسامالدین فالاسیری، از روحانیان سرشناس شیراز، در یک سخنرانی به این اقدام اعتراض نمود که به دنبال آن دستگیر و تبعید شد.
گسترش برنامههای بیحجابی، روحانیان و تودههای مردم را سخت نگران ساخت. مسلم بود که آنان در بدو امر از تمامی جریانات و برنامه های حکومت آگاهی کامل نداشتند و احتمالاً تعدادی از آنان، با توجه به تظاهرات مذهبی رضاشاه در گذشته، شخص شاه را بری از این اقدامات میدانستند.
● واکنش آیات
انعکاس اخبار بیحجابی و به ویژه اخبار شیراز در نشریات و یا به وسیلة طبقات مختلف مردم به مراجع بزرگ قم و مشهد، آنان را به تکاپو واداشت. در مشهد این قصه سر دراز داشت. به رغم مذهبی بودن شهر مقدس مشهد، حکومت رضاشاه سعی داشت که برنامههای ضدمذهبی خود را از همین شهر آغاز کند. سرانجام، آیتالله قمی، پس از مشورت با تعدادی از رجال و روحانیان، تصمیم گرفت که برای جلوگیری از کشف حجاب و استعمال کلاه شاپو به تهران مسافرت کند و با رضاشاه گفت وگو نماید.
واکنش دیگر در مخالفت با سیاستهای دولت در مورد کشف حجاب، که از اهمیت تاریخی خاصی برخوردار است، تلگراف آیتالله شیخ عبدالکریم حائری، زعیم و مؤسس حوزة علمیه قم بود،
● مقاومتها و مخالفتها
سرکوب قیام گوهرشاد اگرچه میزان اختناق حاکم بر جامعه را افزایش داد، لیکن هنوز هم روحانیان مهمترین گروه مخالف کشف حجاب شمرده میشدند و مانع جدی در این راه قلمداد میگردیدند.
پس از رسمیت بیحجابی دولت کوشید تا عدهأی از علمای سرشناس را وادار کند که در مجالس و جشنهای بیحجابی حضور یابند یا با تایید خود آن را مجاز بدانند، ولی اکثر آنان از این کار سرباز زدند. به طور مثال، آیتالله کاشانی در پاسخ به چنین پیشنهادی به شدت با ماموران برخورد کرد.
در این زمان، بسیاری از روحانیان و واعظان تحت تعقیب قرار گرفته. زندانی یا تبعید شدند. مطابق سندی به تاریخ ۲۶ مرداد ۱۳۱۵، سیدمحمد زارچی واعظ پس از اینکه در بالای منبر گفته بود “زنها! روبندها را پایین بیندازید“، مورد تعقیب قرار گرفت و از یزد به کرمان تبعید شد
با سقوط رضاشاه به دلیل ناتوانی حکومت و نیز برخی ملاحظات دیگر سختگیری در مورد حجاب نیز به بوته فراموشی سپرده شد و دولت جدید تحت فشار اعتراضات روحانیان و خواست عمومی، زنان را در انتخاب حجاب آزاد گذارد.
حمید بصیرتمنش
منبع : بنياد انديشه اسلامي
همچنین مشاهده کنید
نمایندگی زیمنس ایران فروش PLC S71200/300/400/1500 | درایو …
دریافت خدمات پرستاری در منزل
pameranian.com
پیچ و مهره پارس سهند
خرید میز و صندلی اداری
خرید بلیط هواپیما
گیت کنترل تردد
اسرائیل ایران اصفهان ایران و اسرائیل انفجار استان اصفهان حمله ایران به اسرائیل گشت ارشاد حجاب ارتش جمهوری اسلامی ایران وعده صادق جنگ ایران و اسرائیل
فراجا طرح نور سیل تهران زلزله هواشناسی قتل فضای مجازی قوه قضاییه سیلاب شهرداری تهران سازمان هواشناسی
بانک مرکزی قیمت خودرو قیمت طلا فرودگاه دولت بازار خودرو خودرو قیمت دلار ایران خودرو حقوق بازنشستگان قیمت سکه تورم
تلویزیون سینمای ایران احسان علیخانی کتاب دفاع مقدس موسیقی تئاتر
اینترنت
رژیم صهیونیستی فلسطین غزه آمریکا جنگ غزه سازمان ملل روسیه امیرعبداللهیان شورای امنیت حماس چین اسراییل
استقلال فوتبال شمس آذر قزوین پرسپولیس باشگاه استقلال لیگ برتر لیگ قهرمانان اروپا صنعت نفت آبادان رئال مادرید بازی بارسلونا لیگ برتر فوتبال ایران
هوش مصنوعی گوگل تلگرام ناسا فناوری سامسونگ ایلان ماسک اپل وزیر ارتباطات عیسی زارع پور
خواب گیاهان دارویی