رقیب یا رفیق؟

گرایش بیماران به استفاده از روش های جدید برای رهایی از آلام و عوارض بیماری و درمان، بازار بالقوه‌ای را برای طب مکمل ایجاد نموده است. ابهام در نتیجه مداخلات غیرکلاسیک و نبود قوانین روشن و واضح و ورود غیر پزشکان به این عرصه، آشفته بازاری ساخته که در آن پزشک و بیمار صدمه می‌بینند. این شماره به عنوان فتح باب نظرات متفاوت همکاران را در این خصوص جویا شده‌ایم.
● اکتفا کردن به طب سنتی کار درستی نیست / دکتر جمشید نژاد
دکتر ندا جمشید نژاد، متخصص زنان است. وی در خصوص بحث طب مکمل می‌گوید: «به شخصه به طب مکمل اعتقاد چندانی ندارم. به نظر من درمان بیماری با کمک داروها نتایج به مراتب بهتری را به دنبال خواهد داشت.»
وی اضافه کرد: «البته در بعضی مواقع بیمارانی که به من مراجعه می‌کنند در مورد طب‌هایی از قبیل طب سنتی، طب سوزنی و هیپنوتیزم سوال می‌کنند و مشاوره می‌خواهند که‌این نشان دهنده میل و رغبت آنها به استفاده کردن از این نوع درمان‌ها است. مردم اغلب دوست دارند طب‌های دیگر را برای درمان بیماری‌های خود امتحان کنند.»
وی ادامه داد: «البته آثار بعضی از این طب‌های مکمل ثابت شده و می‌تواند در کنار درمان‌های دارویی فرد را برای رهایی از بیماری کمک کند، اما اکتفا کردن به‌این درمان‌ها به تنهایی کار درستی به نظر نمی‌رسد.»
● روش های درمانی طب مکمل کم‌عوارض تر و بی‌خطرتر است / دکتر عبادی
دکتر عبدالله عبادی، متخصص گوش، حلق و بینی است. وی معتقد است که طب‌های مکمل از قدیم‌الایام مرسوم بوده و سال‌ها قبل حکمای بزرگی مانند ابن‌سینا با استفاده از گیاهان دارویی و روش‌های درمانی سنتی بیماران را از مرگ نجات می‌دادند.
وی در این باره می‌گوید: «هنوز هم کتاب قانون ابوعلی‌سینا که به درمان‌هایی با طب مکمل پرداخته از ارزش بسیار بالایی برخوردار بوده و در کشورهای مختلف جهان گزیده ‌این کتاب‌ها را در مدارج بالای تحصیلی به دانشجویان پزشکی خود ارایه می‌کنند. حتی امروزه پزشکان با وجود دستیابی به علوم مختلف و یافتن روش‌های درمانی با داروهای شیمیایی به این نتیجه رسیده‌اند که بیشتر درمان‌های سنتی کم عوارض‌تر و بی‌خطر‌تر است.
وی ادامه داد: «با طب مکمل موافق هستم و به بیمارانی که خواهان استفاده از این نوع طب باشند در حد توان مشاوره خواهم داد.»
این متخصص گوش حلق و بینی اظهار کرد: «امروزه کمتر بیماری به سراغ طب‌های مکمل می‌رود اما گهگاه بیمارانم در مورد طب گالینی و استفاده از گیاهان دارویی سوال می‌کنند و من سعی می‌کنم آنها را به پزشکی که در این مورد اطلاعات کافی داشته باشد معرفی کنم، چون در این مورد معتقدم نباید به گفته‌های افرادی که دانشی در این زمینه ندارند اعتماد کرد.»
● باید با نحوه کار شاخه های مختلف طب مکمل آشنا شد / دکتریارمحمدی
دکتر ملیحه یارمحمدی، متخصص بیماری‌های کودکان از روش‌های درمانی با طب مکمل ابراز بی‌اطلاعی می‌کند و می‌گوید: «به خوبی با نحوه کار و مکانیزم اثر طب‌های مکمل آشنا نیستم.»
وی ادامه می‌دهد: «امروزه چیزی که بین مردم متداول، است استفاده کردن از قرص‌ها و کپسول‌ها است. مردم کمتر سراغ شاخه‌های مختلف طب‌های مکمل می‌روند. البته با توجه به ‌اینکه بیشتر بیماران من کم سن و سال هستند و قدرت تصمیم‌گیری در مورد انتخاب پزشک و روش درمانی ندارند. این پدر‌ها و مادرها هستند که ترجیح می‌دهند فرزند خود را نزد یک پزشک ببرند تا یک عطار یا حتی پزشکی که در زمینه طب‌های مکمل فعالیت می‌کند.»
وی اضافه می‌کند: «با توجه به‌اینکه در زمینه طب‌های مکمل اطلاعات کافی ندارم هیچ مشاوره‌ای به بیمارانم نمی‌دهم، اما به نظر من باید با روش‌های درمانی طب مکمل آشنا شد.»
● درمان دارویی بهتر از طب مکمل است / دکتر دستگیر
دکتر نیما دستگیر، متخصص اختلالات خواب است. وی می‌گوید: «بیمارانی داشته‌ام که در مراجعات خود در مورد اثر طب سوزنی بر اختلالات خواب خود صحبت کرده و اظهار می‌کنند که استفاده از این روش برای آنها بسیار موثر بوده است.»
وی ادامه می‌دهد: «شخصا تاکنون از روش‌های درمانی طب مکمل برای خود یا خانواده‌ام بهره نبرده‌ام و معتقدم که درمان دارویی در هر شرایطی بهتر از طب مکمل است اما چیزی که از بیماران شنیده‌ام، درمان‌های رضایت‌بخشی است.»
دکتر دستگیر ادامه می‌دهد: «اختلال خواب اختلالی نیست که فقط با دارو درمان شود. برای درمان این بیماری به آرامش نیاز بوده و داشتن تحرک نیز می‌تواند تاثیرگذار باشد. بیشتر بیمارانی که طب سوزنی را برای درمان این نوع بیماری خود انتخاب کرده‌اند معتقدند که‌این طب آنها را برای رسیدن به آرامش روحی مناسب یاری بخشیده و در کل در بخشی از درمان موثر بوده است.»
وی در خاتمه گفت: «بسیار علاقه‌مند هستم که در مورد این نوع طب اطلاعات کسب کنم و اما این نوع طب را به عنوان روش درمانی، آن هم به تنهایی قبول ندارم.»
● طب مکمل به نوعی تلقین است / دکتر ملکوتی
دکتر ملکوتی، متخصص گوارش و کبد است. وی در مورد طب مکمل اظهار می‌کند: «بیشتر شاخه‌های طب مکمل به نوعی تلقین هستند و نباید به‌این درمان‌ها اکتفا کرد.»
وی ادامه می‌دهد: «طب مکمل تاثیر چندانی بر بیماری‌های داخلی ندارد. بعضی از افرادی که در این زمینه فعالیت می‌کنند پزشک نیستند و اطلاعات کافی در مورد علایم بیماری‌های مختلف ندارند و ممکن است بیماری‌ها را با یکدیگر اشتباه بگیرند و نتوانند شخص را درمان کنند.»
وی ادامه می‌دهد: «با رشد علم پزشکی و به روز شدن اطلاعات پزشکان، همچنین کشف راه‌های جدید شناسایی بیماری‌ها و ساخت دستگاه‌های مدرن برای پی بردن به دلایل یک بیماری و درمان آن، واقعا نیاز به طب مکمل احساس نمی‌شود. به اعتقاد من، مخاطبان این طب به‌طور معمول افراد سن و سال‌ داری هستند که به استفاده کردن از روش‌های سنتی در بحث درمان تمایل دارند و امروزه تعداد جوانانی که سراغ این طب می‌روند بسیار کم است.»
● می توان به طب مکمل اعتماد کرد / دکترمحتسبی
سید محمد تقی محتسبی، دکتر داروساز است. وی اعتقاد دارد که با وجود مدرن شدن روش‌های درمانی هنوز هم می‌توان به طب مکمل اعتماد کرد.
وی در این خصوص می‌گوید: «بیشتر داروهای گیاهی مکانیزم اثری مشابه با داروهای شیمیایی دارند؛ با این تفاوت که از عوارض کمتری برخوردار هستند. حتی امروزه در ساخت داروهای شیمایی نیز بعضا از بعضی گیاهان دارویی استفاده می‌شود. بی‌شک در صورتی که پزشکان مطلع و توانایی در این خصوص فعالیت کنند می‌توان از روش درمانی گیاهی به جای استفاده از روش‌های مرسوم درمانی بهره برد. البته درمان‌های گیاهی در بعضی بیماری‌های سخت تاثیر چندانی ندارند.»
دکتر محتسبی در خاتمه تصریح کرد: «با استفاده کردن از طب‌های مکمل به‌خصوص گیاهان دارویی موافقم و امیدوارم روزی فرا برسد که با رسیدن به علم کافی، گیاهان دارویی جایگزین داروهایی شیمیایی شود.»
● امروزه نیازی به طب مکمل نیست / دکترسمایی
دکتر کاظم سمایی، متخصص بیهوشی است. وی طب مکمل را رد می‌کند و می‌گوید: «وقتی علم آن‌قدر پیشرفت کرده که متخصصان روی بافت‌های مختلف بدن، سلول‌های بنیادین، DNA و ژن‌های مختلف، شبیه‌سازی موجودات و مواردی از این قبیل تحقیق می‌کنند و به فناوری‌های مختلف دست می‌یابند چه نیازی به استفاده کردن از طب‌های مکمل است».
وی می‌گوید: «این روش‌ها بیشتر در زمان‌های گذشته متداول بوده و متعلق به زمانی است که اطبا به صورت تجربی درمان‌ها را فرا می‌گرفتند نه زمانی که پزشکان باید بیش از ۲۰ سال تحصیل کنند. در علم پزشکی دلیل بیماری، راه‌های انتقال آن، نحوه درمان و مواردی از این دست به خوبی مشخص شده است و به اعتقاد من بیماران نباید با مراجعه به طب‌های مکمل وقت خود را تلف کرده و اجازه رشد و شیوع بیماری را به خود بدهند».
● برای طب مکمل سراغ افراد آگاه بروید / دکترعالی
دکتر حسین‌علی عالی، پزشک عمومی‌است. وی در خصوص بحث طب مکمل می‌گوید: «می‌توان از طب مکمل به عنوان راهکاری در کنار روش‌های درمانی مدرن استفاده کرد.»
وی ادامه داد: «بعضی از بیمارانی که به من مراجعه می‌کنند علاقه‌مند هستند که از طب‌های مکمل باخبر شوند و این روش‌های درمانی را بشناسند. البته به اعتقاد من مهم‌ترین مساله برای استفاده از این طب، شناخت متخصصان و پزشکانی است که در این زمینه فعالیت می‌کنند و بیماران نباید برای استفاده از طب‌های مکمل سراغ افرادی بروند که سررشته‌ای در این زمینه ندارند.»
این پزشک عمومی‌ادامه داد: «در صورتی که بیمار با نظر پزشک خود از طب‌های مکمل و در کنار آن از روش‌های دارویی نیز استفاده کند با مشکلات کمتری مواجه خواهد شد و زودتر به نتیجه مورد نظر خود خواهد رسید. به اعتقاد من مشورت با پزشک مجرب در مورد استفاده از این نوع درمان‌ها بسیار ضروری است اما در هر حال من موافق استفاده کردن از طب‌های مکمل هستم.»
● طب سنتی را فراموش نکنید / دکترقاسمی
دکتر مهشید قاسمی، ‌پزشک عمومی‌ است. وی اعتقاد دارد که استفاده کردن از تجربیات حکمای قدیمی‌ایرانی و هندی برای درمان بیماری‌های مختلف می‌تواند علم پزشکی امروز را برای رسیدن به درمان‌های مختلف یاری دهد.
وی در این خصوص گفت: «طب یونانی، طب سنتی ایران و طب هندی از روش‌های درمانی است که صدها سال قبل مورد استفاده قرار می‌گرفت و هنوز هم نتیجه‌بخش است. از نظر من هیچ اشکالی ندارد که امروز به سال‌ها قبل برگردیم و روش‌های حکمای قدیمی‌را مورد ارزیابی و بررسی قرار دهیم.»
وی ادامه داد: «مطلع هستم که در هندوستان شاخه تحصیلی به نام طب سنتی وجود دارد و اطبای این طب با گذراندن واحد‌های علمی، نظری و عملی در دانشگاه در این خصوص به تحصیلات عالیه دست می‌یابند. این نشان دهنده توجه ویژه هندی‌ها به روش‌های درمانی سنتی‌شان است. این در حالی است که ‌ایران نیز در این بحث بسیار غنی است و ما دانشمندان و حکمای بزرگی را در تاریخ داریم که در مورد روش‌های درمانی تحقیقات بسیاری را انجام دادند».

منبع : هفته نامه سپید