دوشنبه, ۲۹ اردیبهشت, ۱۴۰۴ / 19 May, 2025
مجله ویستا

خوشه هایی در قلب راه شیری


خوشه هایی در قلب راه شیری
همانطور كه این عكس را مشاهده می كنید در واقع به قلب راه شیری در طیف اشعه ایكس می نگرید. در نقطه ای اسرارآمیز از كهكشان ما، سه خوشه ستاره ای بسیار پرجرم وجود دارد كه به دور سیاهچاله ابر پرجرم در مركز راه شیری در گردشند. این خوشه ها به نوبه خود از تعداد زیادی ستاره تشكیل شده اند كه در طول موج ایكس پرتوافشانی می كنند. این عكس توسط تلسكوپ اشعه ایكس چاندرا ( متعلق به سازمان فضایی ناسا) طی یك میلیون ثانیه تصویربرداری، تهیه شده است. مركز كهكشان ما همواره پرتلاطم است. طبق آخرین داده های ارسالی از تلسكوپ فضایی چاندرا در این محدوده تعداد بسیار زیادی ستاره و همچنین سیاهچاله وجود دارد كه با جرم بسیار زیادشان، همواره بر یكدیگر تاثیر می گذارند. خوشه ستاره ای «آرچ» به صورت قوس دار در قسمت بالایی تصویر مشخص است. خوشه ستاره ای «پنج تایی» (پنج قلو) در بالا سمت راست ثبت شده و در نهایت خوشه «جی.سی استار»در پایین تصویر، نزدیك به سیاهچاله ابر پرجرم راه شیری نمایان است. ستارگان این خوشه ها به خودی خود بسیار درخشانند و انرژی قابل توجهی در طیف اشعه ایكس و...
( به ویژه وقتی كه بادهای كیهانی در سطح آنها می وزد) از خود گسیل می كنند. زمانی كه عمر این ستارگان به پایان می رسد طی یك انفجار ابرنواختری مقدار بسیار زیادی ماده و انرژی از خود به فضای بین ستاره ای پرتاب می كنند. بسیاری از اجرامی كه در اطراف مركز كهكشان وجود دارند، پس از مرگ نیز در قالب ستاره نوترونی، سیاهچاله و یا سیستم های دوتایی از خود اشعه ایكس ساطع می كنند. در حالی كه ستاره های یك خوشه بر یكدیگر اثر می گذارند، خوشه های ستاره ای نیز به صورت متقابل بر یكدیگر تاثیرگذارند. برای نمونه خوشه های ستاره ای، در حال تصادم با ابرهایی سرد و بسیار چگال از گاز هستند. شدت این برخورد چنان زیاد است كه علاوه بر گسیل اشعه ایكس، باعث شكل گیری ستارگانی بسیار پرجرم می شود، جرم ستارگانی كه در این ناحیه وجود دارند، نسبت به سایر نقاط در كهكشان كه محیطی آرام دارند، به مراتب بیشتر خواهد بود. طی سال های گذشته تلسكوپ فضایی چاندرا، بیش از دو میلیون ثانیه از وقت خود را به بررسی مركز كهكشان راه شیری و همچنین فرآیندهایی كه در آن صورت می پذیرد، اختصاص داده است. آخرین عكسی كه در این طیف توسط چاندرا ثبت شده است، منطقه ای به وسعت صد و شصت و هشت در صد و سی سال نوری از كهكشان را دربر می گیرد.

ParsSky.com
اسماعیل مروجی
منبع : روزنامه شرق