بهای یک آزمون

افرادی كه در بزرگسالی به سیگار معتادند اغلب برای اولین بار طعم تلخ سیگار را قبل از ورود به دبیرستان و یا پیش از فارغ التحصیلی از دبیرستان چشیده اند و این آغاز اعتیاد به سیگار در آنها بوده است.اعتیادی كه از آن مقطع آغاز و گاه تا آخر عمر همراه آنها است.سیگار جدا از نوع و مارك آن عاملی برای ایجاد بسیاری از بیماری ها است. ناراحتی ریه، اختلال در عملكرد ریه ها، سرفه مزمن، بی حسی، سستی و تنبلی، بیماری های تنفسی نظیر تنگی نفس، آسم، آلرژی و .... افزایش خطر ابتلا به بیماری های قلبی به خصوص سكته قلبی، سرطان ریه، مثانه، دهان و ... از بیماری های رایج ناشی از مصرف سیگار است و مهم تر این كه به هرمیزان شخص از سنین پایین تری سیگار كشیدن را آغاز كرده باشد احتمال ابتلا به این بیماری ها بیشتر می شود.از سوی دیگر اگر كشیدن سیگار از سن كم آغاز شود احتمال اعتیاد دائمی به آن بیشتر شده و ترك آن مشكل تر است و متأسفانه در اغلب موارد كشیدن سیگار سرآغاز اعتیاد به مخدرهای دیگر نظیر مشروبات الكلی، هروئین، تریاك، حشیش و ... و اخیراً قرص های روان گردان
(X-drug) است. علاوه بر این اغلب آنها عصبی، پرخاشجو و گوشه گیر بوده و در صورت اعتیاد به مخدرهای دیگر در كنار سیگار دست به اعمالی چون خودكشی، سوءقصد و آزار دیگران و رفتارهای ناشایست اجتماعی می زنند.به اذعان بسیاری از افراد معتاد به سیگار، ترك سیگار سخت و نیاز به اعتماد به نفس، ممارست و انگیزه ای قوی دارد. بسیاری از آنها بارها تصمیم به ترك سیگار گرفته اند اما تصمیم آنها پس از اندك زمانی با شكست روبرو شده و كشیدن سیگار را مجدداً آغاز كرده اند. اما بسیاری نیز به دلیل انگیزه های خاص و بسیار قوی توانسته اند سیگار را ترك كنند اما همان ها نیز به سختی ترك سیگار اذعان دارند.به عقیده بسیاری از روانشناسان، جوانان و نوجوانان اولین قربانیان مواد مخدر به خصوص سیگار و مخدرهای تازه وارد هستند.براساس آمار مركز بررسی رفتارهای خاص در جوانان آمریكا(YRBSS) تعداد نوجوانان معتاد به سیگار در سال های میانی دوره راهنمایی به شرح زیر است:
۱- در سال ،۱۹۹۹ ۱۵ درصد از دانش آموزان مقطع راهنمایی از سیگار، سیگار برگ، پیپ و ... حداقل یك بار در ماه استفاده می كردند كه اكنون این میزان در كشورهای مختلف با نوساناتی روبرو است.
۲- شایع ترین نوع اعتیاد، اعتیاد به سیگار با فراوانی ۲/۹ درصد و سیگار برگ با فراوانی ۱/۶ درصد گزارش شده است.
۳- میزان اعتیاد به سیگار در بین دختران وپسران مساوی است اما در پسرها گرایش به سیگار برگ و پیپ بیش از دختران است.
براساس آمار YRBSS تعداد دانش آموزان معتاد به سیگار در مقطع دبیرستان و سال های پایانی مقطع راهنمایی در مدارس آمریكا به شرح زیر است:
۱- بیش از یك چهارم (۵/۲۸ درصد) از دانش آموزان مقطع دبیرستان به سیگار معتاد هستند كه این میزان در سال ،۱۹۹۷ ۳۷ درصد گزارش شده است. نزدیك به یك سوم (۸/۳۳ درصد) از دانش آموزان مقطع دبیرستان به مخدرهای دیگر چون تنباكوی جویدنی، سیگار برگ، سیگار و پیپ معتاد هستند و حداقل یك بار در ماه از این مخدرها استفاده می كنند.
۲- ۱۵ درصد از دانش آموزان مقطع پایان راهنمایی از انواع مختلفی از مخدرها استفاده می كنند. هر روز بیش از ۲۲۰۰ نوجوان زیر ۱۸ سال به سیگار معتاد شده و هرروز سیگار می كشند.
۳- در سال ،۱۹۹۹ دو سوم(۴/۷۰ درصد) از دانش آموزان مقطع دبیرستان حداقل یك یا دو پك به سیگار زده اند كه این میزان در سال ۲۰۰۴ به ۹/۶۳ درصد رسیده است كه این جای بسی خوشحالی است.
۴- در سال ۱۹۹۹ نزدیك به ۱۷ درصد از دانش آموزان مقطع دبیرستان خود را پك سیگاركش قهار معرفی كرده و آن را افتخاری برای خود می دانستند كه این میزان در سال ۲۰۰۴ به ۱۴ درصد رسیده است.
۵- بدون توجه به نوع ومارك سیگار، پسران بیش از دختران دبیرستانی به مخدرهایی غیر از سیگار گرایش دارند و دراین بین پسران سفیدپوست بیش از نژادهای دیگر به مخدرهای دیگر غیر از سیگار آلوده می شوند.(۱۹ درصد)
۶- پسران دبیرستانی بیشتر به سیگار برگ گرایش دارند (۲۵ درصد) در حالی كه دختران دبیرستانی به سیگار بیش از انواع دیگر مخدرها علاقه دارند.(۱۰ درصد)به عقیده روانشناسان و پژوهشگران YRBSS مهم ترین علل گرایش جوانان و نوجوانان به سیگار و دیگر مخدرها براساس اولویت عبارتند از:
۱- تقلید از والد یا والدین
۲- مشكلات خانوادگی
۳- فرا رسیدن دوران بلوغ و نیاز جوانان و نوجوانان به مطرح شدن و قرار گرفتن در مركز توجه دیگران
۴- سیگار به عنوان نماد بزرگی و ورود به اجتماع بزرگترها
۵- تقلید از دوستان و تحریك آنها
۶- تقلید از هنرپیشه، قهرمان ورزشی و یا هر فردی كه به نوعی الگوی جوانان قرار بگیرد.
روانشناسان عقیده دارند خانواده اولین و مهم ترین نقش را در اعتیاد یا عدم اعتیاد جوانان و نوجوانان داشته و پس از آن اطرافیان و دوستان قرار دارند. به عقیده آنها ورزش، مطالعه و به طور كلی سرگرم كردن جوانان و نوجوانان با سرگرمی های مفید و سازنده بهترین و مؤثرترین راه جلوگیری از اعتیاد جوانان و نوجوانان بوده و هر گونه تنبیه چه لفظی و چه بدنی (كه البته بدنی منسوخ شده است) لجاجت و مخالفت با آنها عواملی تحریك كننده بوده و جوانان و نوجوانان را بیش از پیش به سوی مخدرها سوق می دهد.
سها دادمند

منبع : روزنامه اعتماد