داروهای مورد استفاده در افسردگی

از نظر پاتوفیزیولوژی، کاهش نوروترانسمیتر های (پیام رسان های شیمیایی بدن) خاصی،نظیر سروتونین، نوراپی نفرین و احتمالاً دوپامین، باعث ایجاد افکار افسردگی می شود و همه ی داروهای ضد افسردگی تایید شده، فعالیت حداقل یکی از این پیام رسان های شیمیایی را افزایش می دهند.
همه ی داروهای رایج ضد افسردگی در افراد مبتلا به افسردگی معمولی به یک اندازه موثر هستند، ۶۰ تا ۷۰ درصد از بیماران به آن ها پاسخ می دهند و به طور معمول علائم بیماری در ۲ هفته اول درمان بهبود می یابد و برای رسیدن به بهترین پاسخ به درمان حداقل ۴ هفته زمان لازم است.
مهار کنندگان اختصاصی بازجذب سروتونین (SSRIs) به دلیل کم خطر بودن هنگام مصرف دوز بیش از اندازه، عوارض جانبی کم و سهولت در تجویز(روزی یک عدد با کمترین تیتراسیون لازم)، رایج ترین داروهای انتخابی برای درمان افسردگی هستند. این داروها (SSRIs) در درمان و کنترل اختلالات اضطرابی _که از مشکلات رایج همراه با افسردگی است_نیز موثرند.
SSRI ها در کل به عنوان «داروهای ضد افسردگی فعال کننده» شناخته می شوند که کمتر از ضد افسردگی های سه حلقه ای یا ترازودون باعث القای خواب آلودگی و گیجی می شوند. بسیاری از بیماران هنگامی که برای اولین بار شروع به مصرف SSRI ها می کنند،عوارضی نظیر حالت تهوع خفیف و اندکی خواب آلودگی را تجربه می کنند؛ اما، این عوارض جانبی معمولاً پس از چند روز و در ادامه درمان کاهش می یابند.
اختلال عملکرد جنسی افراد اغلب به صورت سختی در رسیدن به اوج لذت جنسی ظاهر می شود که بسیار دشوار است و به کرات منجر به عدم ادامه فعالیت می شود، به خصوص اگر بیمار در زمینه بحث و صحبت درباره این موضوع با همسر یا پزشک خود احساس ناراحتی کند. عرق کردن هم یکی از پدیده های رایج و وابسته به دوز است.گاهی نیز دندان قروچه رخ می دهد.
قدرت SSRI ها در مهار عمل کرد آنزیم های کبدی که باعث ایجاد تداخلات دارویی هم می شود،به خوبی آشکار است؛ اما، تفاوت های زیادی هم در این زمینه میان SSRI ها وجود دارد.
پاروکستین و فلوکستین تمایل زیادی به ایزوزیم D۶ ۲ سیتوکروم P۴۵۰ دارند که با مهار این آنزیم، باعث بالا رفتن غلظت پلاسمایی داروهایی مانند ضد درد های مخدر و بتا بلوکر ها می شود، زیرا این دارو ها توسط این ایزو آنزیم در بدن متابولیزه می شوند.
فلوواکسامین و نورفلوکستین (متابولیت اصلی فلوکستین)، تمایل زیادی به ایزوزیم A۴۳ سیتوکروم P۴۵۰ دارند که مسئول متابولیسم داروهای مسدودکننده کانال های کلسیم، داروهای ضد قارچ و بنزودیازپین های خاصی ( مانند آلپرازولام و تریازولام ) و استروژن است.
گرچه سرترالین و سیتالوپرام در مقایسه با سایرSRRI ها، تداخلات دارویی کمتری دارند، این تداخلات گاهی غیر قابل پیش بینی هستند و زمانی که همراه با SRRI ها داروی دیگری هم مصرف می شود، باید احتیاط های لازم صورت گیرد.
از آن جا که ۲۵ درصد از بیماران به علت عوارض جانبی این دارو ها، مصرف آن ها را متوقف می کنند و به علاوه ۳۰ تا ۴۰ درصد پاسخ های درمانی مورد انتظار را نمی گیرند، سایر داروهای ضد افسردگی انتخاب های مهمی هستند. ونلافاکسین یک ضد افسردگی با عملکرد دوگانه است که در دوز های کم، میزان فعالیت سروتونین و در دوزهای بالاتر، فعالیت نوراپی نفرین را بالا می برد.
مدارک اولیه در این زمینه پیشنهاد می کند که این عملکرد چندگانه دارو بر نوروترانسمیتر ها، ممکن است باعث برتری در درمان افسردگی های شدید، نسبت به سایر SRRI ها شود. اما خطر HTN در دوزهای بالای ونلافاکسین نباید نادیده گرفته شود.
بوپروپیون(Bupropion) هم یکی دیگر از ترکیبات دوگانه است، به خصوص برای بیمارانی که به علت آثار منفی SRRI ها بر فعالیت جنسی در مصرف آن ها احتیاط می کنند، زیرا به نظر می رسد که این دارو با مکانیسمی کاملا" متفاوت از SRRI ها (بالا بردن نوراپی نفرین یا دوپامین) افسردگی را تسکین می دهد. این دارو اغلب برای بیمارانی که به SRRI ها جواب نداده اند یا تا حدی پاسخ داده اند، تجویز می شود.رایج ترین عوارض ناخواسته بوپروپیون، بی خوابی، دلهره و حالت تهوع است. بوپروپیون در بیمارانی که سابقه صرع یا مشکلات تغذیه ای دارند، منع مصرف دارد.
میرتازپام هم یک ضد افسردگی دیگر با یک مکانیسم عمل منحصر به فرد است، این مکانیسم بالا بردن سروتونین و نوراپی نفرین با روشی کاملاً پیچیده و مجزا از ونلافاکسین یا ضدافسردگی های سه حلقه ای است.
ممکن است این دارو هم در درمان افسردگی های شدید یا مقاوم به درمان موثر باشد.گر چه به علت عارضه افزایش وزن و ایجاد حالت خواب آلودگی در بیماران، مصرف وسیعی ندارد.به همین شکل، میزان مصرف ترازودون و نفازودون هم به علت قدرت خواب آوری بالای این داروها محدود شده است.به علاوه نفازودون باعث ایجاد نارسایی کبدی شده، مهار کننده قوی ایزوآنزیم A۴۳ سیتوکروم P۴۵۰ است.

مترجم: دکتر غزال غضنفری

منبع : محیا نیوز