صنایع دستی ایران

صنایع دستی ایران، به عنوان صنعتی مستقل و بومی، شاخص‌ترین هنر كاربردی ایران و یكی از سه قطب برتر صنایع دستی جهان، ریشه‌های عمیق و استوار در فرهنگ غنی و بارور ایران اسلامی داشته است. صنعت‌گران دستی ایران در واقع پاسداران راستین مردمی‌ترین هنر شناخته شده تمامی قرون و اعصار هستند كه با خلق آثار برجسته و شاهكارهایی از انواع صنایع دستی كه هم اكنون زینت‌بخش گنجینه‌های بزرگ و مراكز هنری جهان است، پیوسته توجه و تحسین بازدیدكنندگان و ناقدان آثار فرهنگی را برانگیخته‌اند. هنر صنایع دستی در ایران که هزاران سال پیش آغاز شده در دوره های مختلف تاریخی با فراز و فرود های بسیاری همراه بوده است ولی هیچ گاه در ایران به کلی از بین نرفته و همواره سهم عمده ای در اشتغال و تولید داشته است. صنایع‌ دستی ایران از لحاظ تنوع و گوناگونی در رأس همه كشورهای جهان قرار دارد و تنوع آن به ۱۵۰ رشته می رسد.
صنایع دستی به مجموعه‌ای از «هنر – صنعت»‌ها اطلاق می شود كه بیش تربا استفاده از مواد اولیه بومی و انجام قسمتی از مراحل اساسی تولید، به كمك دست و ابزار دستی موجب تهیه و ساخت محصولاتی می‌شود كه در هر واحد آن، ذوق هنری و خلاقیت فكری صنعت‌گر سازنده به نحوی تجلی یافته و همین عامل وجه تمایز اصلی این گونه محصولات از مصنوعات مشابه ماشینی و كارخانه‌ای است.
● صنایع دستی ایران را می‌توان از جهات گوناگون طبقه‌بندی كرد.
▪ انواع بافته های داری (شامل قالی بافی، گلیم بافی، جاجیم بافی، گبه بافی، ورنی بافی و ...)
▪ صنایع چوبی (شامل خاتم سازی، منبت کاری ، مشبک کاری ، خراطی، نازک کاری چوب و ساخت مصنوعات چوبی)
▪ صنایع فلزی (شامل نقره سازی، معرق کاری روی فلز، طلاکوبی روی فولاد، چاقوسازی، قفل سازی ، قلم زنی روی فلزات )
رودوزی ها ( شامل سوزن دوزی، گلابتون دوزی، ترمه دوزی و... ) صنایع کوره ای ( شامل سفال سازی، کاشی سازی، آجر سازی و... )
▪ صنایع شیشه ای ( شامل مرصع کاری روی شیشه، ساخت انواع شیشه های تزیینی و کاربردی و ...)
▪ بافته های حصیری (شامل زنبیل بافی، حصیر بافی، بامبو بافی و ... )
▪ صنایع رنگ رزی و چاپ های سنتی ( شامل باتیک و قلم کار سازی و....)
▪ صنایع نساجی سنتی ( شامل پارچه بافی، ابریشم بافی، حریر بافی، زربافی، دارایی بافی، مخمل بافی و...)
▪ صنایع بافتنی ( شامل بافت انواع لباس، عبابافی، حوله بافی، قلاب بافی، بافت اشیاء تزیینی و... )
▪ صنایع حکاکی ( شامل سنگ تراشی، حکاکی روی سنگ و....)
▪ صنایع نگارگری و طراحی سنتی ( مینییاتور، تذهیب، نقاشی روی چرم و ....)
▪ صنایع کاغذ سازی ( شامل صحافی، پاپیه ماشه ، قلمدان سازی و ....)
ز صنایع چرم سازی ( فرآورده های پوستی و چرم، کیف سازی، کفش دوزی و ... ) در تمام نقاط ایران از گذشته های دور تا کنون رواج داشته و دارند

منبع : مرکز گردشگری علمی فرهنگی دانشجویان ایران