پایانی بر ۴ دهه دشمنی دو جراح بزرگ قلب

چند ماه پیش در یکی از پست‌های این وبلاگ در مورد دکتر دوبیکی -جراح برجسته قلب- و داستان حیرت‌انگیز ابتلای او به آنوریسم آئورت و بهبودش بعد از جراحی را نوشتم. ۲ روز پیش نیویورک تایمز یک مقاله جالب دیگر در مورد دکتر دوبیکی و داستان اختلافش با یک جراح برجسته قلب دیگر نوشته بود.
به ترجمه خلاصه‌شده‌ای از این مقاله توجه کنید:
در تاریخ پزشکی نمونه‌های بسیاری از اختلاف و دشمنی بین پزشکان همکار را می‌توان یافت. برای مثال دکتر رابرت گالو Robert C. Gallo از انستیتوی ملی سرطان در بتسدا و دکتر لوک مونتاگنیر Luc Montagnier از انستیتو پاستور پاریس بر سر عنوان کاشف ویروس ایدز با هم اخلاف پیدا کردند و مدت‌ها بر سر این عنوان هم با هم مناقشه داشتند.
چندی پیش با آشتی دکتر دوبیکی و دکتر کولی، یکی از طولانی‌مدت‌ترین اختلافات جهان پزشکی پایان گرفت.
دکتر مایکل دوبیکی ۹۹ ساله و دکتر دنتون کولی ۸۷ ساله، مشهورترین جراحان قلب دنیا محسوب می‌شوند. آنها در سال‌های دهه ۵۰ به عنوان دوهمکار، پیشگام جراحی قلب در کالج پزشکی بایلر Baylor و بیمارستان متدیست Methodist بودند.
اما این دو جراح برجسته برای مدتی نزدیک به ۴ دهه روابط خوبی با هم نداشتند و تقریبا با هم قهر بودند، طوری که اگر تصادفا در اتاقی حضور می‌یافتند، کلمه‌ای با هم رد و بدل نمی‌کردند.
اختلاف این دو در سال ۱۹۶۰ شروع شد که منجر به رفتن دکتر کولی از بیمارستان متدیست به بیمارستان دیگری در همان نزدیکی به نام بیمارستان سنت لوک St. Luke شد. دکتر کولی در سنت لوک، انستیتوی قلب تگزاس را تأسیس کرد.
در سال‌های دهه ۶۰ جراحی قلب دوره نوزادی خود را طی می‌کرد. در سال ۶۶ دکتر دوبیکی نخستین عمل جراحی موفق پیوند ناقص قلب مصنوعی را انجام داد. او ابزاری برای تقویت بطن چپ قلب، در سینه یک بیمار قرار داد.
در سال ۱۹۷۶ بعد از نخستین پیوند کامل قلب یک انسان به انسان دیگر در آفریقای جنوبی ، نیاز به پیوند کامل قلب مصنوعی بیشتر احساس می‌شد، وسیله‌ای که کار پمپاژ هر دو بطن قلب را انجام دهد.
با کمک مالی انستیتوی ملی قلب در آزمایشگاه قلب بایلر، زیر نظر دکتر دوبیکی قلب مصنوعی ساخته شد. نخستین قلب مصنوعی کمی بیشتر از ۲۰۰ گرم وزن داشت و از پلاستیک و داکرون ساخته شده بود و به وسیله یک لوله پلاستیکی به ابزارهای کنترلی در کنارتخت بیمار متصل می‌شد.
اختلاف میان دوبیکی و کولی، در سال ۱۹۶۹ به یک دشمنی تمام‌عیار تبدیل شد: در سال ۱۹۶۹ دکتر کولی بدون اجازه دکتر دوبیکی از قلب مصنوعی مؤسسه بایلر استفاده کرد و آن را در سینه بیماری در بیمارستان سنت لوک قرار داد. در سال ۱۹۶۹ دکتر کولی بدون اجازه دکتر دوبیکی از قلب مصنوعی مؤسسه بایلر استفاده کرد و آن را در سینه بیماری در بیمارستان سنت لوک قرار داد.
دکتر مایکل دوبیکی Michael E. DeBakey (چپ) و دکتر دنتون کولی (راست) به هماره نمونه ابتدایی قلب مصنوعی که به دشمنی طولانی‌مدت این دو منجر شد (وسط)
هنوز روشن نیست که چگونه دکتر کولی آن قلب مصنوعی را به چنگ آورد. ولی چیزی که مسلم است این است که در تاریخ ۴ آوریل سال ۱۹۶۹ ، دکتر کولی یک قلب مصنوعی کامل را به بیمار ۴۷ ساله‌ای به نام هاسکل کارپ Haskell Karp اهال اسکولی پیوند زد. دکتر دومنیگو لیوتا Domingo Liotta ، تکنیسین دکتر دوبیکی در این کار به دکتر کولی کمک کرد.
این قلب مصنوعی توانست آقای کارپ را به مدت ۳ روز زنده نگاه دارد، که به مراتب از طول زمانی که قلب مصنوعی در آزمایش روی حیوانات دوام می‌آورد، بیشتر بود. بعد از ۳ روز دکتر کولی، عمل پیوند قلب طبیعی به این بیمار انجام داد، کارپ ۳۶ ساعت بعد از عمل زنده ماند.
دکتر دوبیکی هرگز اجازه استفاده از این قلب مصنوعی را نداده بود، چون شواهد آزمایشگاهی که کارا بودن این وسیله را در انسان و حتی در بدن گوساله‌های آزمایشگاهی ثابت کند، وجود نداشت.
دکتر دوبیکی در نشستی در انستیتوی ملی قلب از زبان همکارانش از عمل دکتر کولی مطلع شد. بعد از شنیدن خبر دکتر دوبیکی شوک‌زده و آشفته شد، به هوستون پرواز کرد و تحقیقاتی را در این زمینه شروع کرد. دکتر دوبیکی که در ان زمان رئیس دانشکده پزشکی بود، معتقد بود که کار دکتر کولی قوانین فدرال را نقض کرده است و کمک‌های مالی به بالیر را با خطر مواجه می‌کند.
اما دکتر دوبیکی نمی‌خواست یک دعوی قضایی راه بیندازد. او نمی خواست که رقیبش گناهکار شناخته شود. در مصاحبه‌ای که مارس گذشته با دکتر دبیگی انجام شد او گفت:
«از کاری که او انجام داد، متأسفم. فکر نمی‌کردم انتقام مشکلی را حل کند. او می‌خواست بگوید که نخسیتن کسی است که قلب مصنوعی را به یک بیمار پیوند زده است. هیچگاه نتوانستم کار او را درک کنم و فقط می‌توانم بگویم او نتوانست جاه‌طلبی‌اش را کنترل کند. منظورم این است که او نتوانست جلوی جاه‌طلبی‌اش که او را به مشکل انداخت بگیرد.»
دشمنی بین این دو جراح برجسته حتی به جلد مجلات هم کشیده شد:
سال‌ها، دکتر دوبیکی نخستین پیوند قلب مصنوعی را یک دزدی و خیانت غیراخلاقی و یک عمل بچه‌گانه می‌دانست، در حالی که دکتر کولی در مقام دفاع از اقدامش آن را عملی از سر ناچاری برای نجات دادن جان یک انسان می‌دانست.
دکتر کولی در مصاحبه‌ای که در همین ماه انجام داد، خود را برای انجام آن عمل تاریخی محق می‌داند. او در این مصاحبه گفته است که در سال ۱۹۶۹ او از دکتر دوبیکی و یا هر جراح دیگر اعمال جراحی قلب بیشتری انجام می‌داد و شایسته‌ترین شخص برای پیوند قلب مصنوعی بوده است.
دکتر کولی در پاسخ به پرسش یک وکیل زمانی با بی‌پروایی گفته بود که خود را بهترین جراح قلب دنیا می‌داند. در عین حال دکتر کولی برای توجیه کار خود احساسات میهن‌پرستانه خود را. او می‌گوید که :
«کاری که انجام دادم خودخواهانه به نظر می‌رسد ولی نمی خواستم روس‌ها مثل قضیه اسپوتنیک از ما پیشی بگیرند.» (اسپوتنیک نخستین ماهواره قرار داده شده در مدار زمین بود) دکتر کولی: «کاری که انجام دادم خودخواهانه به نظر می‌رسد ولی نمی خواستم روس‌ها مثل قضیه اسپوتنیک از ما پیشی بگیرند.»
کالج آمریکایی جراحان، دکتر کولی را به خاطر کارش سرزنش کرد و انستیتوی ملی سلامت که هزینه ساخت و طراحی قلب مصنوعی را پرداخته بود خواستار تحقیقات در این زمینه شد.
گزارش بایلر در این زمینه هیچگاه به صورت عمومی منتشر نشد و یافته‌های تحقیقات دولتی هم هرگز پیدا نشدند. سرانجام، این اختلافات منجر به استعفای دکتر کولی از بایلر شد.
اما نخستین قلب مصنوعی طراحی‌شده برای استفاده دائمی در سال ۱۹۸۲ در دانشگاه یوتا، ساخته شد و گیرنده‌اش ۱۱۲ روز زنده ماند. سازمان غذا و داروی آمریکا و همچنین کمیته اخلاق دانشگاه، با درس گرفتن از آنچه بر سر نخستین قلب مصنوعی ساخته شده در بایلر امد، برای تأیید به کارگیری وسیله وسواس ویژه‌ای به خرج دادند.
آشتی دکتر دوبیکی و دکتر کولی چند روز بعد از اهدای عالی‌ترین نشان شهروندی از سوی کنگره آمریکا به دکتر دوبیکی اتفاق افتاد. این نشان به خاطر تلاش‌ها و اقدامات سخت‌کوشانه دکتر دوبیکی، ابداع اعمال جراحی مبتکرانه و کمک به ایجاد بیمارستان‌های جراحی ارتشی متحرک به وی اهدا شد.
● دوبیکی در مراسم اهدای نشان ملی
مراسم آشتی دکتر دوبیکی و دکتر کولی در ۲۷ اکتبر طی مراسم ویژه‌ای در بیمارستان سنت لوک برگزار شد و این دو در این مراسم به گرمی دست هم را فشردند. در این مراسم جایزه ویژه‌ای به پاس یک عمر تلاش‌های دکتر دوبیکی از سوی «انجمن جراحی قلب و عروق دکتر کولی» به دوبیکی داده شد.
در ویدئوی این مراسم که خوشبختانه در آن صحبتی از قلب مصنوعی به میان نیامد، دیده می‌شود که دکتر کولی از جایگاه مراسم پایین می‌آید و در مقابل اسکوتر دکتر دوبیکی زانو می‌زند (دکتر دوبیکی به خاطر کهولت سن و همچنین یک عمل جراحی قلب دشوار از اسکوتر برای حرکت استفاده می‌کند.)
دکتر کولی بعد از اهدای جایزه به دکتر دوبیکی گفت که تقدیر از کنگره با مدال طلا و همچنین عضویت در انجمن کولی در طی تنها یک هفته بایستی بسیار دشوار باشد.
مدت‌ها بود که پزشکان در صدد بودند مراسم آشتی‌کنان بین این دو جراح برگزار کنند، اما هر بار در آخرین دقیقه دکتر دوبیکی مراسم را لغو می‌کرد. این بار برای اینکه یک بار دیگر خبرنگاران دست خالی از مراسم برنگردند به هیچ خبرنگاری در مورد این مراسم اطلاع داده نشد.
دکتر کولی هم سال‌ها بود که منتظر آشتی‌کنان بود ، او در مصاحبه‌ای در ماه مارس از خبرنگار روزنامه نیویورک تایمز خواست که چنین مراسمی برگزار شود. اما دکتر دوبیکی این درخواست را «افسانه‌بافی ژورنالیستی» دانست. اما مدتی بعد او گفته‌اش را پس گرفت و برگزاری آشتی‌کنان را اقدامی برای جاودانه کردن افسانه دانست.
دکتر دوبیکی به خاطر سخت‌گیری بر همکارانی که از استانداردهای وی پیروی نمی‌کنند، شهرت دارد، اما در سالهای اخیر انعطاف‌پذیر شده است. او درخواست دکتر کولی را برای آشتی کاری مهربانانه می‌داند.

سینا پسران افشاریان