استولتنبرگ و دغدغه حل معمای اسلو

کشورنروژ به لحاظ سیاسی ظاهری آرام و بدون تنش دارد.تعریف سبد های خانوار،بیمه و امکانات رفاهی در این کشورها حکم چرخه‌های تضمین کننده حیات دولتهای وقت را دارند.درآمد حاصل از نفت و منابع طبیعی نیز این چرخه ها را به صورت مستقیم تقویت می کند.بر این اساس افرادی مانند “کینگ هارالد”پادشاه نروژ اوضاع کشور خود را بر اساس معیارها و فاکتورهایی عینی مورد تجزیه و تحلیل قرارمی دهند.اخیرا شاهد به وجود آمدن دغدغه هایی در سیاست داخلی و خارجی نروژ هستیم.این دغدغه ها به خودی خود سبب خارج شدن اسلو از چهره بی تنش قبلی شده است.البته نمی توان این دغدغه‌های را به عنوان “بحران”مورد تجزیه و تحلیل قرار داد:
شکست اخیر حزب چپ‌گرای سوسیالیست‌ در انتخابات میاندوره ای محلی نروژ دغدغه‌های زیادی را در اسلو ایجاد نموده است.این حزب به عنوان شریک ائتلافی حزب کاگر در معادلات سیاسی نروژ حضور دارد . «جنس استولتنبرگ»، نخست وزیر از حزب کارگر ۲۹/۷درصد آرا را در انتخابات روز دوشنبه به دست آورد که تنها ۲/۲ درصد از انتخابات محلی پیشین سال ۲۰۰۳ بیشتر است.
اما حزب چپ‌گرای سوسیالیست‌ها که شریک ائتلافی حزب کارگر است تنها ۶/۱ درصد آرا را به دست آورد و حمایت از این حزب به نصف رسید. حمایت از حزب میانه‌رو که سومین شریک ائتلاف محسوب می‌شود با هشت درصد همچنان ثابت ماند.
حمایت ضعیف از سوسیالیست‌های حزب چپ تقاضاهای مردمی مبنی بر ترمیم کابینه را به نقطه اوج خود رسانده است. بر این اساس درخواست‌هایی از داخل حزب سوسیالیست برای استعفای «هلن جورنی»، وزیر محیط زیست و «اویشتین جوپدال»، وزیر تحقیقات و آموزش بالا گرفته است. هر دوی این افراد به شکست در مبارزه با تغییر آب و هوا و قصور در امور آموزشی متهم هستند. البته باید اذعان نمود که نظام آموزشی نروژ به صورت ماهوی پیچیده و دغدغه زاست.بر این مبنا شهروندی که در شهر تروندهایم یا برگن زندگی می کند،به همان اندازه شهروندی دیگر که‌در مرکز شهر اسلو و در محله “گرونلند”یا”اسلو سیتی”زندگی می کند نیاز و مطالبه آموزشی دارد .شهروندان نروژی نسبت به مسئله آموزش و کیفیت ابزارهای آموزشی همواره حساس بوده اند.این حساسیتها مسئولیت دولت نروژ را در این زمینه بیشتر می کند.در زمان نخست‌وزیری “شل ماگنه بوندویک”نیز شاهد اعتراضهای پراکنده ای بودیم که در مسئله آموزش صورت پذیرفت.البته این اعتراضات همانند دوره فعلی فراگیر نبودند.از این رو مسئله آموزش در اسلو می تواند به پاشنه آشیل احزاب حاکم و ائتلافی تبدیل شود.
مسئله “محیط زیست”نیز با توجه به بافت زیست محیطی نروژ و موقعیت طبیعی آن از اهمیت بسیاری برخوردار است.از این رو جو به وجود آمده علیه “هلن جورنی” چندان دور از تصور نبوده است. البته عملکرد وزیر محیط زیست نروژ باید به صورتی واقع بینانه از سوی “استورتینگت” مجلس این کشور مورد بررسی قرار بگیرد.
در این میان انتشار خبری دیگر مبنی بر استعفای “اد راجر انوکسن” وزیر نفت نروژ موجب تشدید ابهامات موجود در خصوص جهت گیری دولت “استولتنبرگ”شده است.درحالی‌که دفتر نخست‌وزیر نروژ اخیرا اعلام کرد که وزیر نفت و انرژی نروژ استعفا کرد، گمانه‌زنی‌های درخصوص دلایل این استعفا و جانشین احتمالی وزیر نفت ادامه دارد.
پیش از این شبکه‌ نروژی NRK گزارش داده بود که “اد راجر انوکسن” وزیر نفت و انرژی نروژ پست خود را برای “آسلاگ هاگا” رهبر حزب مرکزی نروژ کنار گذاشته است تا وی در این پست رده بالا قرار گیرد. دولت نروژ از دلایل استعفای انوکسن چیزی نگفته، اما در این مورد گفته شده که این تصمیم خود انوکسن است.پست وزیر نفت یکی از مهمترین پست‌های موجود در کابینه کشور نروژ است. این کشور یکی از پنج کشور بزرگ صادر کننده نفت خام جهان و همچنین بزرگترین صادر کننده گاز طبیعی در اروپای غربی است.
انوکسن در حال نظارت بر ادغام فعالیت‌های نفت و گاز شرکت “نورسک هیدرو” با رقیب بزرگترش یعنی شرکت “استات‌اویل” در اواخر ماه سپتامبر است که این امر با هدف ایجاد یک گروه انرژی قدرتمند نروژی برای رقابت با خارج است. حزب مرکزی نروژ که در عرصه سیاست این کشور بسیار تاثیرگذار است، معمولا وزارت نفت را در اختیار خود دارد.
به راستی “استولتنبرگ”چگونه و از چه مجرایی می خواهد ترکیب و توازن کابینه خود را به سود حزب کارگر حفظ نماید؟آنچه مسلم است اینکه حزب سوسیالیست نیز در پی شکست اخیر در انتخابات سعی دارد نقاط ضعف خود را ترمیم نماید و از سوی دیگر، نقاط ضعف احزاب دیگر به گونه ای مستقیم یا غیر مستقیم پررنگ تر نماید.در این میان روزنامه هایی مانند “آربیدر بلادت”،”داگس آویسن”،”ورتلند” و “آفتن پستن”تقابل سیاسی خود را در قالب رسانه های خود ادامه خواهند داد.با توجه به نفوذ رسانه ها در نروژ ،تحلیلهای هریک از روزنامه های فوق الذکر در خصوص اوضاع فعلی کابینه ائتلافی “استولتنبرگ” می تواند جذابیتها و البته حساسیتهای مخصوص به خود را ایجاد نماید.
از این رو “استولتنبرگ” و دیگر اعضای حزب کارگر باید در جهت تقویت موقعیت حزبی خود و حفظ پیروزی به دست آمده خود در انتخابات این تحولات را به گونه ای کارآمد و عامه پسند هدایت نمایند.از سوی دیگر،سوسیالیستهای نیز جهت گذار از شرایط فعلی باید تغییراتی عمده را در زیر ساختهای حزبی خود به وجود آورند.
زمانی که دغدغه های داخلی با واقعیات خارجی گره می خورد اوضاع کمی پیچیده می شود!تحولات داخلی اسلو در حالی رخ داده اند که فعالیتهای روسیه در قطب شمال مقامات نروژی را به واکنش واداشته است. روسیه طی ماه‌های گذشته در طول سواحل نروژ به برپایی مانورهای نظامی بیشتری نسبت به گذشته اقدام کرده است.
در پنج ماهه گذشته در ۱۸ مورد هواپیماهای تجسسی نروژی به نزدیکی مرزهای این کشور با روسیه فرستاده شده‌اند تا بمب‌افکن‌های روسی را در نزدیکی مرز نروژ ردگیری و شناسایی کنند. سرپرست نیروهای نظامی نروژ به عنوان یکی از کشورهای عضو ناتو شک دارد که در کشمکش با کشور همسایه خود، روسیه، از حمایت ناتو بهره‌مند شود.
در گزارشی که اخیرا از سوی “اسور دایسن”، سر فرمانده نیروهای نظامی نروژ منتشر شده آمده است:”در صورت بروز هر گونه نزاع و درگیری در شمال اروپا تنها باید روی کمک خود حساب کنیم، چرا که تمام قوای ناتو در در کشورهایی مانند افغانستان متمرکز شده است.”
علاوه بر آن وی اظهار داشته است که تهاجم گسترده روسیه به شمال نروژ امری غیر واقعی به نظر می‌رسد. با این وجود دایسن به طراحی سناریویی پرداخت که در آن نبرد بر سر منابع نفت و گاز در شمال نروژ می‌تواند به چالشی بزرگ برای نروژ در برابر قدرت بزرگ نظامی یعنی روسیه تبدیل شود. از سویی دیگر این امر قاعده‌ای قانونی است که دولت نروژ انتظار افزایش همکاری با روسیه در جهت بهره‌برداری بیشتر از منابع قطب شمال را داشته باشد. شبکه‌ تلویزیونی NRK نروژ نیز به نقل قول از یکی از اعضای انستیتوی سیاست خارجی نروژ که از تحلیل‌های سرفرمانده‌ نیروهای نروژ، دایسن حمایت کرده، پرداخته است.
این شبکه‌ تلویزیونی به نقل از این عضو گفته است، باید وضعیتی را متصور شد که در آن منافع نروژ نادیده گرفته‌شود چرا که روسیه بسیار قوی تر از نروژ است.
این در حالی است که در پایان ماه اوت نیز سرفرمانده نیروهای نروژ و یکی از سرفرماندهان سوئدی در یک نوشتار مشترک خواستار همکاری نظامی مشترک بیشتر شده‌اند.
سرفرمانده نروژی گفته است که هر دو کشور سوئد و نروژ به دنبال تصمیمات مهمی درباره ترکیب نیروهای نظامی کشور خود هستند. افزایش قدرت نظامی روسیه در فنلاند هم بحث و جدل‌هایی را درخصوص عضویت احتمالی این کشور در ناتو به وجود آورده است.
در نهایت اینکه ایجاد توازن سازنده میان سیاست داخلی و خارجی اسلو به اصلی ترین دغدغه فکری استولتنبرگ و دیگر سران نروژی تبدیل شده است.آیا این دغدغه کمرنگ تر خواهد شد؟پاسخ این سوال را باید در آینده ای نزدیک جستجو نمود.

منبع : روزنامه رسالت