شوک

هرگونه اختلال در نظام گردش خون یک فرد که منجر به اختلال در عملکرد ارگان های حیاتی بدن می گردد را شوک می نامیم. شوک می تواند ناشی از:
۱) کاهش حجم خون و مایعات بدن به علت خونریزی، اسهال و استفراغ شدید، سوختگی شدید، تعریق فراوان.
۲) اختلال در توزیع خون به علت استرس شدید و ناگهانی روانی و عصبی، عفونت شدید و منتشر بدن و حساسیت (آنافیلاکسی) به دارو، گزش حشرات و حیوانات و ...
۳) اختلال در عملکرد قلب به علت سکته قلبی و انسداد گردش خون باشد.
▪ علائم و نشانه های عمومی شوک شامل موارد زیر است:
بی قراری، افت سطح هشیاری، اضطراب، تهوع و استفراغ، احساس تشنگی مفرط، تنفس تند، کم عمق و مشکل، رنگ پریدگی پوست و سردی و رطوبت پوست، ضعف شدید، افت فشارخون و گشادی مردمک های چشم مصدوم.
در شوک های ناشی از علل خاص علائم و نشانه های خاصی نیز وجود دارد مثلاً در شوک ناشی از خونریزی علائم خونریزی داخلی یا خارجی، در شوک ناشی از سوختگی علائم سوختگی، در شوک حساسیتی؛ کهیر، گرفتگی صدا، تورم دور چشم، تندی ضربان قلب، خارش بدن و ... علاوه بر علائم عمومی شوک بروز می نماید.
▪ اقدامات اولیه در شوک
مصدوم را به پشت خوابانده، پای وی را بالاتر از سطح بدن قرار دهید، وضع تنفس و قلب و گردش خون را کنترل کرده، راه های هوایی مصدوم را باز و در صورت نیاز عملیات احیای قلبی- ریوی را شروع کنید. اگر مصدوم دچار خونریزی است خونریزی را کنترل کنید، در صورت امکان به بیمار اکسیژن برسانید. بیمار را از نظر روانی آرام کنید و هر چه سریع تر مصدوم را به مرکز درمانی منتقل کنید.
▪ پیشگیری
در صورت وجود سابقه حساسیت شدید به یک ماده باید از مصرف آن جدا خودداری نمود.

منبع : تبیان