عنبران آمیزه ای از شگفتی های خلاق هستی

عنبران، سرزمینی که درآن جلوه هایی از قدرت خلاق هستی با هنرنمایی انسان های با صفا درهم آمیخته و مجموعه ای از شگفتی های دیدنی را در این دیار از استان اردبیل به تماشا گذاشته است. به گزارش ایرنا، شیب تند جاده ای از شهر نمین همراه با نسیم ملایمی که از کرانه های جنوبی دریای خزر برخاسته و از پیچ و خم های گردنه حیران گذر کرده است رهسپاران را به سرزمین پیکره های سنگی، رودخانه های خروشان، شکوفه های رنگارنگ درختان و نقش و نگارهای سحرانگیز گلیم ها و مسندهای بافته شده به دست هنرمندان مهربان عنبران راهنمایی می کند. زمین هایی سرسبز که درختانی با شکوفه های رنگارنگ جلوه های آن را زیباتر کرده اند از فاصله ای دور به چشم می خورد که همان سرزمین گیاه عنبر یا شهر عنبران با مردمی خونگرم و میهمانپذیر می باشد.
عنبران شامل سه منطقه عنبران علیا و سفلی و امین جان است و عنبران علیا روستایی است که در منتهی الیه مرز ایران و جمهوری آذربایجان قرار گرفته که به لحاظ شکل و شمایل بافت خانه ها و واقع شدن منازل روستا روی کوهپایه به ماسوله استان اردبیل شهرت دارد. منطقه عنبران به لحاظ ویژگی های تاریخی و مذهبی خود دارای زیارتگاه های متعددی است که از آن جمله می توان به سید بابا خرم، حاج سکوتی و شیخ شفیقی عنبرانی اشاره کرد و مردم خونگرم این منطقه دارای مذهب تسنن شاخه شافعی می باشند. ساکنان مهربان منطقه عنبران به زبان تالشی صحبت می کنند که با زبان مردم شهرستان تالش در استان گیلان متفاوت است.
گلیم ها و مسندهایی که روی درب مغازه ها در بازار صنایع دستی شهر عنبران واقع در آن سوی رودخانه کوچکی که از وسط شهر می گذرد آویزان شده اند از هنر دستی با اهمیت این دیار که نسل کنونی آن را از نیاکان خویش به یادگار دارند، حکایت می کند. هنرمندان این دیار از کودکی خلق نقش و نگارهای زیبا روی مسند و گلیم ها را از بزرگان خویش می آموزند که از مهمترین نقشه های آن می توان به قزل گول، بوته، شعله، گلدانی، نازنازی، قره باغی، قاپاق، و گانگال سه پایه اشاره کرد. استفاده از رنگ های گیاهی در بافت مسند این منطقه بر مرغوبیت و زیبایی آن افزوده است. کوهستانی بودن منطقه و کمبود زمین های کشاورزی موجب شده است که حدود ۹۰ درصد از جمعیت سه هزار خانواری دهستان عنبران به بافت گلیم و مسند مشغول باشند و این هنر دستی علاوه بر ایران در سطح بازارهای دنیا هم شهرت دارد.
هنر دستی عنبران فقط به بافت مسند و گلیم محدود نمی شود و از آن جمله می توان به معرق، منبت کاری، خراطی، صنایع چوب، سفالگری، شال بافی، جاجیم، خورجین، جوراب پشمی و قالی اشاره کرد که به دست هنرمندان این منطقه ساخته می شود. تماشای خانه هایی با شکل و شمایل قدیمی که پنجره های چوبی کوچک آن ها روی دیوارهای کاه گلی از لا به لای درختان تنومند جلوه می کند آرامش عجیبی از دوران قدیم به انسان دست می دهد. هنوز کرسی های قدیمی گرمابخش این خانه های کوچک اما با صفا در عنبران در روزهای بسیار سرد منطقه است. خانبلاغی از دیگر مکان های دیدنی منطقه عنبران است که آواز پرندگان خوش الحان در بلندی های اطراف آن طنین انداز می شود. بلندی هایی هم در آن سوی بازار خودنمایی می کند که مردم محل به آن کوه سرخ می گویند و از فراز آن عنبران با همه زیبایی هایش به خوبی مشاهده می شود.
کوه هایی با صخره های کوچک و بزرگ و غارهای طبیعی که دست هنرمند طبیعت در اثر سال ها فرسایش باد و باران آن ها را به شکل های گوناگون از حیوانات و یا انسان در آورده است، در منطقه عنبران مشاهده می شوند که معروفترین آن ها پیکره های باباداود، عقاب تالش و قورخو ده ده می باشند. این پیکره ها و کوه ها اغلب دارای منشا آتشفشانی می باشند و سال ها محل چله نشینی، عبادت و نیایش درویشان بوده است. پیکره قورخو ده ده از کف دره تا بالاترین نقطه آن حدود ۱۵۰متر ارتفاع دارد و ارتفاع خود پیکره که به شکل انسان های ماقبل تاریخ است حدود ۳۵ متر می باشد. در سینه این پیکره تخته سنگ های بزرگی روی هم قرار گرفته و دو دهنه غار ایجاد کرده است. پیکره سنگی بابا داود هم که در ۴۰کیلومتری شهر اردبیل قرار دارد با ۲۰ متر ارتفاع و شش متر پهنا به شکل تندیس انسان در بالای تپه ای به ارتفاع تقریبی یکصد متر واقع است. به گفته افراد محلی در اطراف این پیکره زیارتگاهی وجود داشته که به مرور زمان از بین رفته است. همچنین یک شکاف غار مانند سنگی موسوم به چله خانه بابا داود در پایین دست پیکره سنگی دیده می شود.
این پیکره دارای برجستگی هایی شبیه چشم، دهان و چانه انسان است و وجود آن طبیعی به نظر می رسد که در اثر فرسایش به این شکل در آمده است ولی نقش انسان در حالت دادن به پیکره را نیز نمی توان نادیده گرفت. این پیکره سنگی که در کنار رودخانه روستای عنبران واقع شده است شباهت زیادی به پیکره ابوالهول در مصر دارد. کوه هستل باند، تفرجگاه ایران رود و آب معدنی خان جونی نیز از دیگر نقاط گردشگری منطقه عنبران هستند. شهرستان نمین با ۵۰هزارنفر جمعیت در ۳۰کیلومتری شرق اردبیل و در حاشیه بزرگراهی که اردبیل را به جاده پرپیچ و خم گردنه حیران و در نهایت به شهرستان آستارا در کنارسواحل جنوبی دریای خزر متصل می کند واقع شده است.

منبع : روزنامه ابرار