لنز شما روشن!

لنزهای تماسی یک ابزار پزشکی هستند که باید توسط چشم‌پزشک تجویز شوند. چشم‌پزشک چشم شما را معاینه کرده و مطمئن می‌شود برای استفاده از لنز تماسی مشکلی ندارید و سپس لنز را برای شما نسخه می‌کند...
لنزهای تماسی از انواع مختلف پلاستیک ساخته شده‌اند که به دو گروه اصلی نرم و سخت تقسیم می‌شوند. لنزهای نرم ۲۵ تا ۷۹ درصد آب دارند، کاملاً راحت هستند و استفاده کننده خیلی سریع به آنها عادت می‌کند. لنزها بر حسب جنس، فاصله زمانی که قابل استفاده‌اند و قابلیت خوابیدن با لنز در شب تقسیم‌بندی می‌شوند.
● انواع جدید لنزهای تماسی
لنزهایی که به‌طور مداوم به مدت ۳۰ روز استفاده می‌شوند یک نوع جدید از لنزهای نرم هستند که میزان زیادی اکسیژن را به چشم رسانده و بسیار راحت و ایمن هستند.
● لنزهای شارژی
لنزهایی هستند که شکل قرنیه را تغییر داده و دید شما را بدون استفاده از لنز یا جراحی کامل می‌کنند که به نام اورتوکراتولوژی یا CRT خوانده می‌شوند. این لنزها در طول شب استفاده می‌شوند و در این مدت شکل قرنیه را تغییر داده و در طول روز با اینکه از لنز تماسی استفاده نمی‌کنید دیدتان بهتر می‌شود.
● لنزهای تماسی قابل تعویض
لنزهای قابل تعویض برای مدت زمان مشخصی قابل استفاده‌اند و سپس دور ریخته می‌شوند و یک جفت لنز جدید جایگزین آنها می‌شود. این لنزها در سال ۱۹۸۷ معرفی شدند و امروزه بیشترین نوع لنز تماسی قابل استفاده‌اند. لنزهای قابل تعویض به سه دسته کلی تقسیم می‌شوند. لنزهای قابل تعویض که هر دو هفته یک‌بار دور ریخته شده و به‌جای آنها از لنز نو استفاده می‌شود. لنزهای قابل تعویض مکرر که هر ماه یا هر سه ما ه یک‌بار تعویض می‌شوند و لنزهای تماسی با روش سنتی که هر ۶ ماه یا یک‌سال یک‌بار تعویض می‌شوند.
لنزهای قابل تعویض یا روزانه‌اند و یا ممتد استفاده می‌شوند. فرم روزانه فقط طی روز زده می‌شود و در هنگام خواب درآورده می‌شود ولی فرم ممتد در هنگام خواب نیز استفاده می‌شود. لنزهایی که در شب استفاده می‌شوند ریسک عفونت بیشتری نسبت به لنزهای روزانه دارند چون ارگانیسم‌های خطرناکی که از طریق انگشتان، پلک یا محلول‌های لنز وارد چشم می‌شوند زیر لنز تماسی تجمع یافته و در شب بهتر رشد کرده و شانس عفونت قرنیه زیاد می‌شود.
● چرا لنز‌ها را دور می‌اندازیم؟
باید بدانید هرچه زودتر لنزهای تماسی‌تان را عوض کنید، چشم‌های شما سالم‌تر و راحت‌تر خواهد بود زیرا موادی مانند پروتئین، کلسیم و چربی‌ها در اشک به‌طور طبیعی یافت می‌شود که می‌تواند روی لنز رسوب کند. این امر هم موجب احساس ناراحتی در چشم شده و هم چشم را مستعد عفونت می‌کند.
● کدام نوع لنز قابل تعویض برای شما مناسب‌تر است؟
برنامه تعویض لنز هر فرد بستگی به چشم او دارد. بعضی از چشم‌ها پروتئین و چربی بیشتری تولید می‌کنند پس لنز باید زودتر جایگزین شود. همچنین اگر فرد آلرژی داشته باشد باید زود به زود لنزش را عوض کند. به هرحال ارزیابی دقیق و کامل توسط چشم پزشک می‌تواند بهترین برنامه جایگزینی لنز را به شما پیشنهاد کند.
● چگونه لنزمان را پشت و رو در چشم نگذاریم؟
برای اینکه مطمئن شوید لنزتان را پشت و رو در چشم نمی‌گذارید آن‌ را روی انگشت در مقابل چشمان‌تان قرار دهید. اگر لنز شکل U داشته باشد پشت و رو نیست اما اگر لبه‌های U به خارج کشیده شده باشد لنزتان پشت و رو است.
مراقبت‌های لنز نرم: در هنگام استفاده از لنز نرم دانستن مراقبت‌های آن بسیار مهم است چون عدم مراقبت کافی سبب عفونت می‌شود که حتی ممکن است به کوری منجر شود. امروزه استفاده از محلول‌های چند منظوره و لنزهای قابل تعویض روزانه کار مراقبت را آسان کرده است. قبل از تغییر روش مراقبت از لنز با چشم پزشک‌تان مشورت کنید.
● مراحل تمیز کردن لنز نرم
۱) دست‌هایتان را کاملا بشویید تا کثیفی و جرم‌های آلوده را به چشمان‌تان وارد نکنید. دست‌هایتان را با حوله‌ای خشک کنید که پرز نداشته باشد.
۲) ابتدا لنز یک چشم را خارج کرده و سپس با محلول مخصوص تمیز کنید تا مواد آرایشی شسته شود. بعضی محلول‌ها نیاز به ساییدن لنز دارند ولی بعضی دیگر فقط با ریختن محلول روی لنز تمام رسوبات را پاک می‌کنند.
۳) دوباره لنز را بشویید.
۴) لنز را در جا لنزی تمیز بگذارید و آن را با محلول مناسب و محلول ضدعفونی کننده پر کنید.
۵) تمام این مراحل را برای لنز چشم دیگر هم انجام دهید.
● ۳ نکته مراقبتی
۱) بسته به نوع لنزی که استفاده می‌کنید و میزان پروتئینی که روی لنز شما رسوب می‌کند پزشک ممکن است محلول‌هایی را برای از بین بردن پروتئین‌ها پیشنهاد کند. هرچه عمر لنز بیشتر باشد نیاز به این محلول‌ها بیشتر می‌شود ولی لنزهای قابل تعویض معمولاً نیاز به این محلول‌ها پیدا نمی‌کنند.
۲) برای از بین بردن خشکی و تحریک چشم‌ها از قطره‌های چشمی ‌لنز تماسی استفاده کنید.
۳) اگر نسبت به مواد شیمیایی موجود در محلول‌های لنز تماسی آلرژی پیدا کردید، بهتر است از محلول‌های بدون نگه‌دارنده استفاده کنید.
● اگر با لنز خود احساس راحتی نمی‌کنید، چه کنید؟
خیلی از افراد با لنز احساس راحتی نمی‌کنند. اگر چشم شما قرمز، دردناک یا متورم است یا ترشحات دارد سریعاً لنزتان را بردارید و دیگر از آن استفاده نکنید و به پزشک مراجعه نمایید. بسیار مهم است که چشم و لنز تماسی با هم درست کار کنند یعنی لنزی که خوب جای گرفته باشد در یک محیط سالم، درست عمل می‌کند. مسایلی مانند آلرژی و بیماری‌هایی مثل شوگرن، مشکلات تیرویید یا تغییرات هورمونی هنگام یائسگی موجب بروز مشکلات چشمی ‌مانند سوزش چشم می‌شوند.
احساس ناراحتی بیماران از لنز تماسی می‌تواند ناشی از درست پاک نکردن لنز یا درست ضدعفونی نکردن آن باشد. همچنین نوع محلول هم مهم است چون بعضی از محلول‌ها لنز شما را به خوبی تمیز نخواهند کرد و باعث تغییر کیفیت آن هم می‌شوند پس حتماً در تغییر محلول لنز با پزشک مشورت کنید. محلول‌هایی که حاوی نگه‌دارنده هستند ممکن است حساسیت نسبت به نگه‌دارنده به مرور پیدا شود. اگر شما در محیط آلوده کار می‌کنید، مواد زاید به راحتی بین لنز و چشم قرار می‌گیرد و باعث ناراحتی می‌شود. سیگار کشیدن نیز احتمال خشکی چشم را زیاد می‌کند و استفاده زیاد از کامپیوتر به‌خاطر کم پلک زدن، موجب احساس خشکی چشم می‌شود. توصیه می‌شود در صورت وجود هر نوع ناراحتی به چشم پزشک مراجعه کنید تا علت دقیق آن مشخص شود.
● ۵ هشدار لنزی
۱) هرگز به نوک ظرف محلول‌تان دست نزنید و آن را با هیچ سطحی مثل دست یا صورت تماس ندهید.
۲) هرگز لنزتان را زیر شیر آب نشویید زیرا ممکن است آلوده شود.
۳) وسایل لنز تماسی‌تان را تمیز کنید به‌خصوص جا لنزی‌تان را حتماً با آب گرم تمیز بشویید و در معرض هوا خشک کنید.
۴) جا لنزی‌تان را هر ماه یک مرتبه دور بیندازید و از جا لنزی جدید استفاده کنید تا خطر عفونت کاهش یابد.
۵) لنزتان را یک بار در روز تمیز کرده و ضدعفونی کنید تا هم چشم‌تان سالم‌تر باشد و هم با لنز راحت‌تر باشید.

محمدمهدی فخاری

منبع : روزنامه سلامت