ورزش و توسعه

گسترش ورزش و ایجاد تحرک در جوامع شهری بدلائل متعددی یک ضرورت محسوب میگردد که میبایست در برنامه ریزی همه جانبه توسعه انسانی ، اجتماعی و اقتصادی و به کلامی دیگر توسعه پایدار لحاظ گردد . به نظر میرسد آنچه که در جوامع شهری کشورهای در حال توسعه خاصه کلان شهرها بیشتر و پررنگ تر مورد توجه برنامه ریزان و دولت مردان قرار دارد ، عمران شهری است تا توسعه همه جانبه.
عمران که معمولاً به همراه کلمه آبادی و آبادانی میآید به معنی ایجاد زیر ساختهای فیزیکی مثل راه سازی ، آب رسانی ، حمل و نقل ، ایجاد اماکن عمومی مثل فضاهای بهداشتی ، آموزشی ، فضای سبز و غیره میباشد و هر چند این اقدامات عمرانی با این دیدگاه که در خدمت جوامع انسانی قرار میگیرد ، حائز اهمیت و خود یک ضرورت گریز ناپذیر است لیکن پاسخگوی تمامی نیازهای روحی و روانی جوامع بشری خاصه در محیط کلان شهرها با تکیه بر استدلالات ذیل نیست:
۱) عامل تکاثر جمعیتی در فضاهای محدود و فشرده شهری ، سکونت عمودی در مجتمع های آپارتمانی و عدم برخورداری از فضای مطلوب ، استاندارد و کافی که در واحد مترمربع برای زندگی هر انسان تعریف شده .
۲) آلودگی های مداوم شیمیائی ، میکروبی ، صوتی ، موانع ترافیکی ، و یکنواختی زندگی ( رفت و آمد تکراری از منزل به محل کار و بالعکس )
۳) کاهش مراودات و ارتباطات خانوادگی به علل مختلف منجمله فاصله شدید بین درآمد و هزینه خانوارهای شهری که خود موجب تقویت تفکر مقتصدانه و ماشینی شدن روابط خانوادگی و فامیلی و تنزل ارتباط به سطح تماسهای تلفنی گاه و بیگاه .
۴) پراکندگی ناموزون جمعیتی در پهنه جغرافیائی کشور به دلیل عدم توزیع متوازن ثروت و امکانات و ابجاد قطبهای جمعیتی در کلانشهرها و در نقطه مقابل تخلیه غم انگیز روستاها و شهرستانها.
۵) کاهش اوغات فراغت ، تفریح و سرگرمی ، ایرانگردی و جهانگردی به دلیل گرانی هزینه تفریحات سالم و سفرهای داخلی و خارجی و بسیاری دلائل کوچک و بزرگ دیگر که ره آورد آن پایین آمدن آستانه تحمل جوامع شهری در برخورد با معضلات اجتماعی ، افزایش بزه اجتماعی همچون پرخاشگری ، نزاع ، تجاوز به حقوق متعارف ،کاهش رأفت ، گذشت و حتی کمرنگ شدن انگیزه ها و آمیزه های دینی و اعتقادی ، ناامنی ، عصبیت ، استرس مداوم ، کم خوابی یا بدخوابی ، افسردگی ، خودکشی ، روان پریشی ، شیوع امراض جسمی و روانی و نهایتاً کاهش امید به زندگی و عدم برخورداری از نشاط و سرزندگی میباشد .
به‌قول یکی از اساتید ، شهر، زاده روستا است . فرزند ناخلفی است که به مادر خود بی اعتنائی نموده و لذا مورد نفرین مادر خود قرار گرفته است . بی توجهی به روستا که مهد تولید غذاست و در نتیجه رهاکردن روستا و مهاجرت بی رویه به شهر و چنگ انداختن به مشاغل غیر مولد و کاذب بجای تولید و اشتغال مفید خود از اهم پیامدهائی است که برشمرده شد . ولی چون موضوع این گزارش پرداختن به ورزش و نقش آن در توسعه می باشد بیش از این وارد مقوله روستا نمیشویم و انشاءا… در گزارش دیگر به منشأ این ناملایمات و تورم شهری که به نظر میرسد ریشه در روستا دارد خواهیم پرداخت .
همیشه در تعاریف و واژه های عمومی عنوان شده که انسان یک موجود اجتماعی است . موجود اسرار آمیز و پیچیده ای که باید از تنهائی بپرهیزد او صاحب قوه ناطقه و تعقل و اندیشه است و ضرورت استمرار حیات او تعامل اجتماعی است چنانکه سعدی فرموده است . بنی آدم اعضای یکدیگرند .
حال چه راهکاری میتوانیم به این جامعه بشری با اوصافی که برشمردیم ارائه نمائیم که هم ارزان ، هم در دسترس ، هم فراگیر و هم مفید و مؤثر و کارا باشد که تا رسیدن به دروازه های توسعه همه جانبه بتواند تعامل اجتماعی را تقویت نماید ، قدری از آلام و رنج ها و فرسایشات روحی و روانی این جامعه مدنی بکاهد آری درست حدس زدید . این راهکار ساده و ارزان قیمت و در دسترس که میتواند بهمراه خود لبخند بر لبان خشکیده ما بنشاند ، خون تازه ای در رگهای ما جاری سازد ، درون بحران زده و بی قرار ما را التیام بخشد ، تعامل و روابط اجتماعی را گسترش دهد ، ما را باهم آشتی دهد ، بهم نزدیک گرداند اعتماد سازی کند ، اکسیژن تازه ای در صبحگاهان که هنوز سیل خودروهای کوتاه و بلند و جورواجور راهی خیابانها نشده و گلوی شهر را نفشرده اند ، در ریه های زنگ زده جاری سازد و خود آغاز پرنشاطی باشد برای دوندگی و تلاش روزانه ، همان ورزش است . ورزش همان جست و خیز همگانی است که میتوان نمونه عینی و امید بخش آنرا در پارک لاله تهران ببینیم.

حسن افشار محمدیان