شیدا قلی‌پور

گالری سیحون تعدادی از آخرین نقاشی های شیدا قلی پور را درمعرض تماشای عموم قرار داده است.شیدا قلی پور با نقاشی هایی كه از امتزاج نوعی میل تزئینی و گونه ای فیگوراتیزم شبه سنتی ساخته شده اند، حضوری آرام، اما دیدنی و قابل تأمل از خود نشان می دهد.
او در دو جهت به جلو حركت می كند، یكی همراه با ترنم موجی رنگین و موسیقایی و دیگری در تصویرگری پرتره های غمزده اش.
قلی پور در پرتره هایش، هرچقدر سعی كرده خطوط آشنای نگارگری ایرانی را بازسازی كند؛ بیشتر دچار دوگانگی شده و كمتر توانسته است زیبایی نمادین پرتره های فریبنده نقاشی های ایرانی را به نمایش بگذارد.با كمترین دقتی می توان پی برد كه در پشت این پرتره های مغموم، جهانی از نقش و رنگ و كرشمه و شعر نهفته است.
اما گویی نیازی روان شناسانه اجازه تجلی این دنیای پرنقش و نگار را از او دریغ می دارد.
شاید به این دلیل كه شیدا قلی پور در سایه روشن نوسان های هنرمندانه اش گاه به نقش پردازی های غیرقابل مهار سوق پیداكرده و گاه در محدوده چهره پردازی های نه چندان مؤثرش دست به كار می شود، كه البته با هیچ ترفندی نتوانسته است زیبایی نگارگری ایرانی را یادآوری كند.
شیدا قلی پور راه دشواری را پشت سرگذاشته است. برای یك نقاش هیچ چیز دشوارتر از آن نیست كه در دوگانگی و تناقض فنی بخواهد حضور یكپارچه خود را عرضه كند.
قلی پور با عبور از این تناقض می تواند چشم اندازی گسترده از پردازش تجریدی را ترسیم كند.
چشم اندازی كه به شكوفایی غیرمنتظره جریان نقاشی او منجر خواهدشد. تجریدپردازی با حذف نمود «طبیعی» همراه است. اما، حذف نمود «طبیعی»، نفی جنبه «انسانی» نیست. زیرا هرچیزی كه انسان بیافریند و دریابد، الزاماً انسانی است. اما جنبه انسانی عصر باستان و عصر اتم الزاماً متفاوت هستند.
شیدا قلی پور در تار و پود آثارش، پتانسیل یك هنرمند مدرن را كمابیش از خود به نمایش گذاشته است. او برای رسیدن به قابلیت های برتر در آثارش می تواند به عناصر خالص تصویری بهای بیشتری دهد، در نتیجه بینش برونی او به سوی بینش درونی جهت پیدا می كند، رسیدن به چنین بصیرتی درواقع نخستین مرحله از ورود به هنر ناب است.
شیدا قلی پور با حذف نگاره پردازی، حذف علایم آشنا و طبیعی، گام بزرگتری در پالایش عناصر تصویری موجود در نقاشی هایش برمی دارد. او هم اكنون از این قابلیت درحد استفاده از پس زمینه (Background) استفاده می كند، به طوری كه پس زمینه های آثارش از اصل كارها بسیار قوی تر از آب درآمده اند.
زینت گری و رقص خطوط ازجمله قابلیت ها و ویژگی های اصلی هنر ایرانی است كه در عمق فرهنگ تصویری ما ریشه دارد.
پروفسور پوپ، هنر ایران را هنر تزئین و آرایش می دانست، چرا كه هنرمند ایرانی تصاویر و اشكال طبیعی اشیاء، جانوران و گیاهان را انتزاعی كرده، یعنی از صورت طبیعی بیرون آورده و به آن قدرت انتزاع می بخشید.
این قدرت انتزاع یعنی اندیشیدن و آفرینش، یعنی یك مرحله بالاتر از حد مرسوم، یعنی هنر ناب و خالص. انتزاع كردن مرحله والای تفكر است.از پنج هزار سال پیش، این هنر تبدیل كردن اشیا به حالت های هندسی و انحناها و سپس تزئین و آرایش، ویژگی اصلی هنر ایرانی بوده است.
شیدا قلی پور می تواند بدون درغلتیدن به كلیشه های نخ نما، گوهر آمیخته با روح زینت گری فرهنگ ایرانی را در آثار خود امتداد بخشد، به طوری كه نه دچار تكرار و تقلیدهای رایج شود و نه راه را گم كند.
عبور از چنین منظری، مایه های غنی و پایان ناپذیر یك هنر ناب وآبستره را برروی پالت او مهیا می سازد.هنر مدرن، ریشه ها و تبارشناسی بسیار مطمئنی را درهنر ایرانی برای خود تاكنون كشف كرده است.
تاریخ معاصر نشان می دهد كه پیشوایان هنر مدرن ناگزیر بوده اند به حوزه های فرهنگی و تمدنی غیر از فرهنگ و تمدن غرب مراجعه كنند. مثلاً هانرماتیس، نقاش بزرگ فرانسوی متأثر از هنر ایرانی بود. امپرسیونیست ها نقاشی ژاپنی را به عنوان یكی از منابع الهام خود می دانستند، پل گوگن به شدت از زندگی و فرهنگ ساكنان تاهیتی متأثر بود. پابلوپیكاسو از نقاب ها و مجسمه های آفریقایی و هنر بدویان تأثیر بسیاری گرفت.
درواقع این مدرنیست ها بودند كه اروپاییان را به ارزش های هنری و فرهنگی اقوام غیراروپایی واقف ساختند.
در لابه لای آثار شیدا قلی پور، رگه هایی از نوعی مدرنیسم درحال شكفتن با روحیه شرقی موج می زند كه با مواد و مصالح دلخواه او قابل ارائه است.او، ایستاده در آستانه پرنقش و نگار سطوحی كه نبض موسیقی و روحیه شرقی را بازمی تابانند، به سوی بصیرتی درحركت است كه به تناقض موجود در آثارش پایان داده و در وحدتی استه تیك، بالندگی و خلاقیتی بكر و دیدنی را به ارمغان آورد.

منبع : روزنامه ایران