ارزیابی روش های جدید در بهبود توزیع چرای دام های اهلی با بكارگیری تكنولوژی های GIS و GPS

چرای بیش ازحد دام نتیجه توزیع غیر یكنواخت چرا می باشد.در مراتع پهناور گاوها اراضی را كه هموار و نزدیك به آب باشند را به اراضی ناهموار و دور از آب ترجیح می دهند . گاوها غالباً مناطق پست وهموار را به مناطق مرتفع ترجیح می دهند و مدت زمان بیشتری را در این مناطق می گذرانند .چرای متمركز در مناطق مرتفع ممكن است موجب كاهش پوشش گیاهی ، نفوذ آب ، نگهداری آب و موجب افزایش فرسایش خاك شود.دامداران و مرتعداران بایستی واریانس فاصله ای چرا كردن را به اندازه كافی بررسی كنند تا اثرات چرای دام ها را ارزیابی كنند و بایستی اعمال مدیریتی مناسبی را تعیین كنند تا منابع مرتبط اصلاح شود.
غالب روشهای مدیریتی كه امروزه برای افزایش یكنواختی چرا استفاده می شود در طی ۴۰ سال مطالعه بدست آمده است.توسعه آبی،گله داری،نمك پاشی و حصاركشی برای اصلاح توزیع چرای دامهای اهلی در مراتع خصوصی و دولتی موفقیت آمیز بوده است.معمولاً توسعه های آبی و حصاركشی به سرمایه های زیادی نیازمندست.مرتعداران اغلب برای پیش بینی اثرات این اصلاحات مرتعی بر روی توزیع دام مشكل دارند كه این موضوع مانعی برای آنالیزهای سودمند خواهد شد. بنابراین مرتعداران برای توسعه آبی و حصاركشی بی میل هستند. روشهای دیگر بهبود توزیع مانند گله داری به زحمت زیادی نیازمندست. مدلهای ظاهر سازی پیشگویانه به مرتعداران كمك می كند تا ببینند آیا اعمال مدیریتی ( مانند توسعه آبی و گله داری) اثرات ارزشمندی را در موفقیت آنها دارد یا نه.
نژاد گاوی كه در كوههای بلند فرانسه پرورش می یابد نسبت به نژادی كه در اراضی هموار انگلستان زندگی می كند عادت بیشتری به مراتعی با دامنه های ناهموار دارند تا دامنه های هموار و صاف (نژاد هرفورد). بنابراین با بكار گیری نژادهای گاوی كه در مناطق كوهستانی پرورش می یابند می توانیم توزیع چرایی را بهبود بخشیم.در داخل یك نژاد نیز حیوانات الگوهای چرایی متنوعی دارند.
گاوها بر اساس الگوهای چرایی به دو گروه تقسیم شده اند كه گروه اول از تپه ها بالا می رفتند و گروه دوم پایین تپه می ماندند. گروه اول به سراشیبی های تند و بلندی های مرتفع عادت داشتند و گروه دوم به سراشیبی های ملایم نزدیك آب عادت داشتند. این گروهها در وضعیتهای مشابهی مشاهده می شدند اما جداگانه می چریدند.مصرف علوفه و الگوهای حركتی آنها در یك بررسی سه ساله مورد مقایسه قرار گرفت.در صورتیكه از تپه بالا رونده ها نسبت به ساكنین پایین تپه چرای یكنواخت تری را در مراتع داشته باشند، دامداران گروه اول را برای مراتع ناهموار انتخاب می كنند تا اینكه آنها مراتع هموار را انتخاب كنند و منابع مربوط به چرای متمركز را در مناطق مشخصی قرار داده و آنها را به حداقل می رسانند. در دومین بررسی ، برای جلب توجه گاو به مراتع منابعی را كه خوشخوراكی بالایی داشتند را در سراشیبی اراضی ناهموار قرار دادند. اندازه گیری های مصرف علوفه و الگوهای چرایی نشان می دادند كه چرا كردن در فاصله ۶۶۰ یاردی (۶۰۰ متری) منابع افزایش یافت.در اراضی مشابهی كه منابع كنترل شده ای مانند مثال بالا نداشتند، چرا كردن در كمترین حالت بود. مكانهای استراتژیكی كه شامل منابعی مملو از ملاسهای كم رطوبت بوده است که به مرتعداران امكان تعدیل الگوهای چرایی گاو و كاهش چرای غیر یكنواخت را می دهد .
روش های ابداعی و ارزشمندی برای بهبود توزیع چرایی دام ها مورد نیاز است . براساس حیواناتی كه مایل به چرا در فواصل دورتر از آب ، چرا در اراضی شیب دار و ارتفاعات بلند هستند ممكن است روشی مؤثر در كاهش چرای غیر یكنواخت باشد كه غالباً چرای غیر یكنواخت در مراتع نا هموار و بزرگ دیده می شود . منابع ملاس های دهیدراته خوشخوراك تر هستند و انتقال آن ها آسان است . اگر مرتعداران این منابع را در اراضی نا هموار و دور از آب قرار دهند گاوها ممكن است به این جایگاه ها نقل مكان كنند و در مناطق نزدیك به آن ها بچرند در غیر این صورت این روش ها به ندرت به كار گرفته خواهد شد.درصدد توضیح این هستیم كه چگونه سیستم تعیین محل جهانی ( (GPS و سیستم اطلاعات جغرافیایی ( GIS) برای ارزیابی بهبود چرایی دام ها نقش ایفا می کند و این نکته بایستی تحقیق شود كه آیا گاوها با استفاده از منابع ملاس های دهیدراته كه در مراتع قرار می گیرد فریفته می شوند.
۱. تحقیقات مداوم نشان می دهد كه سلكسیون بر اساس توزیع چرای بهبود یافته ممكن است مؤثر باشد اما غالب تحقیقات و آنالیزها بایستی از نتیجه به اجرا درآیند.
۲. گاوهایی كه در اراضی كوهستانی هستند ( تارنیس از كوهستان های فرانسه ) و در اراضی مرتفع استفاده می شوند و در یكی از دو سال مطالعه در سراشیبی ها نسبت به گاوهایی كه در اراضی هموار زندگی می كنند ( هرفوردهای انگلستان ) بیشتر بودند.
۳. گاوها اراضی مشابهی را مورد چرا قرار می دادند كه این موضوع دلالت به تكرارپذیر بودن صفت دارد.
۴. بین الگوهای چرایی و اعمال گاو یا گوساله اش هیچ رابطه ناسازگاری موجود نبود. بنابراین حذف گاوها بر پایه اراضی كاربردی آن ها موجب كاهش عملكرد گله نمی شود.
۵. بكارگیری گردن بندهای GPS ، توانایی ما را در كشف تفاوت الگوهای چرایی گاوها افزایش می دهد.
۶. جایگاه مكمل های استراتژیك مانند ملاس دهیدراته می تواند به عنوان طعمه ای برای گاوها در مراتع بكار رود.
۷. مكمل ها موجب افزایش كارایی چرا در مراتع ناهموار می شوندكه این موضوع برای فواصل ۶۶۰ یاردی ( ۶۰۰ متری ) صدق می كند .
۸. در فواصل بالاتر از ۶۶۰ یارد ، اثر مكمل ها به سرعت كاهش می یابد .
۹. گاوها در تمام طول روز با مكمل ها روبرو شده و در بعضی از موارد خاص مدت زمان بیشتری را در تاریكی كنار مكمل ها قرار دارشتند تا در روشنایی .
۱۰. هنگامی كه درجه حرارت زیر صفر درجه سانتیگراد باشد و سرمای باد بسیار شدید باشد، گاوها كم تر در كنار مكمل های روباز قرار می گیرند. برای افزایش مصرف بایستی جایگاه مكمل را محافظت كرد تا كم تر در معرض باد و سرما قرار بگیرند.
۱۱. تحقیقات طراحی شده كاربرد مكمل های ملاس دهیدراته را در بهبود یكنواختی چرا و توزیع دام ها را ارزیابی خواهد كرد.

ترجمه: مهندس یونس میار

Bailey, D.W. ۲۰۰۱. Evaluating new approaches to improve livestck
grazing distribution using GPS and GIS technology. Proc., ۱st
National Conference on Grazing Lands, Dec. ۵-۸, ۲۰۰۰, Las Vegas,
NV, p. ۹۱-۹۹.

منبع : نشریه الکترونیک فارم