شنبه, ۱۹ آبان, ۱۴۰۳ / 9 November, 2024
مجله ویستا

تاریخچه کاتا


تاریخچه کاتا
کاتا، مجموعه‌ای از تکنیک‌های حمله و دفاع می‌باشد که به شیوه‌های منطقی و عملی اجراء می‌گردد. در هر کاتا مجموعه‌ای از حرکات وجود دارد که شاگردان می‌توانند آنها را به تنهائی تمرین کنند. کاتا به‌وسیله استادان هنرهای رزمی باستانی پس از سال‌ها تحقیق، آموزش و با توجه به تجربه‌های به‌دست آمده از مبارزه‌های واقعی خلق شده‌اند.
کاربرد عملی تکنیک‌های کاتا با گذشت زمان توسعه یافته است. با توجه به چنین مرحله تاریخی، جغرافیائی و عقلانی، استادان زبردست کاراته نسخه‌های اصلاح‌شده این فرم‌ها را خلق کردند. مشخص کردن ترتیب تاریخی این تغییرات و اینکه تحت چه شرایطی اتفاق افتاده‌اند کار بسیار سخت و دشواری است. به هر حال ما می‌توانیم این ریسک را بپذیریم و بگوئیم هیچ‌کس را نمی‌توان مشخص نمود که حرف آخر را در اصالت کاتاها زده باشد.
اساتید قدیمی شیوه‌های مبارزه حیوانات را مورد مطالعه قرار داده و حرکات آنها را با آناتتومی بدن انسان وفق می‌دادند. آنها همچنین فیزیولوژی و ارتباط یا رفتار آن در مبارزه مانند گردش خون، آسیب‌پذیری نقاط حساس و حیاتی بدن انسان و بعضی از عناصر طبیعت مانند سپیده‌دم، غروب و حرکت امواج دریا را مورد بررسی قرار می‌دادند.
هدف کاتاها نیز در ادوار مختلف و با توجه به نیاز مردم توسعه و تغییر کرده است. به‌عنوان مثال در ابتدا در چین هنرهای رزمی منحصراً به راهبان اختصاص داشت و آنها آن را برای تقویت بدن و ذهن و روح مفید می‌دانستند. بعدها، زمانی‌که بوکس چینی از انحصار صومعه‌ها خارج شد هدف‌ آن نیز به دفاع شخصی تغییر یافت. روح حقیقی و معنای واقعی کاراته برگرفته از کاتا می‌باشد و تنها درک مفاهیم اساسی آن تمرین است. بنابراین اگر کاتاها را به‌منظور تطبیق بیشتر آن با اهداف ورزشی تغییر دهیم یا ساده کنیم معنای اصیل کاراته را از دست خواهد داد.
کاراته هرگز با حمله شروع نمی‌شود هر کاتا یا یک حرکت تدافعی آغاز می‌شود. این نمایانگر اهمیت اجتناب از مبارزه و دعوا است. چرا که هنرهای رزمی هدفی والاتر دارند: مفهوم کاراته، پیشرفت کامل انسان‌ها به‌منظور دستیابی به سطوح برتر و بالاتر عقلانی و احساسی است. به بیان دیگر، کارته هنری است برای انسان‌های خردمند.
اجراء صحیح کاتا، بیشتر بستگی به تمرین و تکرار دائم حرکات دارد. خوشبختانه کاتا را می‌توان به تنهائی و در هر زمان و در هر مکانی تمرین کرد.
وقتی کاتاها طی آموزشی جدی و معتبر توسعه یابند قدرت، پویائی و زیبائی حرکات می‌تواند آن را به یک نمایش فوق‌العاده زیبا تبدیل کند.تقریباً تمام کاتاهای کوجو ریو به‌وسیله سن سی کانریو هیگائونا Kanryo Higaonna آموزش داده شده‌اند که به مدت ۱۳ سال (۱۸۸۰-۱۸۶۷) زیر نظر سن سی ریو ریو کو Ryu Ryu Ko در فوکین چین تحت آموزش بود.کاتاهائی را که ریو ریو کو به سن سی هیگائونا آموزش داده عبارتند از: سانچین Sanchin، سیونچی Seyonchin، شی سو چین Shisochin، سانسرو Sanseru، سی پا Sepai، کورو رونفا Kurorunfa، سی سان Seisan و سوپارونپه Suparunpe می‌باشد. ابداع‌کنندگان این کاتاها تاکنون ناشناس می‌باشند.
نام بیشتر کاتاها اعداد چینی است که سمبلی از مفاهیم مذهب بودائی می‌باشند. به‌عنوان مثال سوپارونیه، عدد ۱۰۸ در زبان چینی است که اهمیت خاصی در مذهب بودائی دارد. این مذهب معتقد است که انسان باید ۱۰۸ حس داشته باشد. به همین دلیلاست که در ۳۱ دسامبر راهبان برای دور کردن ارواح، ناقوس را ۱۰۸ مرتبه به صدا درمی‌آورند. این عدد از فرمول ۳۶ ضرب در ۳ محاسبه شده است. عدد ۳ نشانگر گذشته، حال و آینده است. ۳۶ نیز بخشی از کاتای سانسرو است که به‌صورت زیر شرح داده می‌شود:
سانسرو در زبان چینی عدد ۳۶ می‌باشد. به صورت سمبلیک این عدد از فرمول ۶ ضرب در ۶ محاسبه می‌شود. ۶ اول نماینده چشم، گوش، بینی، زبان، بدن و روح است. ۶ دوم بیانگر رنگ، حس، بویائی، چشائی، عقل و عدالت است.
به همین دلیل شکل، سی پای عدد ۱۸ است و از فرمول ۶ ضربدر ۳ محاسبه می‌شود. ۶ در این فرمول مانند دومین ۶ در کاتای سانسرو است و عدد ۳ نشان‌دهندهٔ خوبی، بدی و صلح و آرامش است.
گیکی سای شودان یا دای چی Gekisai Shodan or Dai Lchi، گیکی سان نیدان یا دای نی Gekisai idan or Dai Ni، سانچین Sanchin و ننشو Tensho نسبتاً جدید هستند و توسط سن سی چوجون میاگی Chojun Miyagi خلق شده‌اند. گیک سای دای ایچی و دای نی به‌منظور محبوب کردن کاراته بین جوانان توسعه یافتند. این دو کاتا علی‌رغم اینکه حرکات گسترده‌ای دارند ولی فهم آنها نسبتاً راحت می‌باشد.
توجه: سن سی چوجون میاگی از سال ۱۹۰۲ تا سال ۱۹۱۵ یعنی تا زمان فوت سن سی هیگاونا شاگرد او بوده است.
منبع : ماهنامه دنیای کاراته