هیچ بیماری تنها نیست

«روس دی. مارتین» که یکی از صاحب نام ترین پزشکان حاضر آمریکا محسوب می شود، فعالیت جدی خود در عرصه فناوری و پزشکی را با عضویت در گروه «تصمیم گیری های سیستمی» آغاز کرد و پس از انجام همکاری های صمیمانه با دانشگاه های MIT، هاروارد و بوستون توانست بر تجربیات خود در این عرصه بیفزاید.او معتقد است که امروزه بخش بهداشت و درمان آمریکا سهم قابل توجهی از اقتصاد این کشور را شامل می شود و از این رو، توجه دستگاه های دولتی به آن زیاد شده است و مراکز مختلف می کوشند با استفاده از نسل جدید فناوری ها و تجهیزات الکترونیکی، بر رشد مالی این صنعت بیفزایند. با توجه به اینکه مقامات بلندپایه آمریکا می کوشند با توسعه بخش بهداشت و درمان خود موجبات رونق اقتصادی را بیش از پیش فراهم آورند، فناوری ارتباطات و اطلاعات توانسته است کمک های فراوانی به این جریان بکند. یکی از اقدامات مهمی که تا کنون در این زمینه صورت گرفته، تاسیس مرکزی با نام «گروه تصمیم گیری های سیستمی» در کشور آمریکاست که در سال ۱۹۷۹ توسط جمعی از کارشناسان و مسوولان دانشگاه هاروارد راه اندازی شد. این گروه برای انجام فعالیت های خود به کمک کارشناسان دانشگاه بوستون آزمایشگاهی راه اندازی کرد که در آن تمامی فعالیت های پزشکی به کمک جدیدترین فناوری های روز انجام می شد. این گروه هم اکنون به عنوان بخشی از دانشگاه علم و فناوری وابسته به دو دانشگاه هاروارد و MIT به فعالیت های خود ادامه می دهد.
کارشناسانی که برای سال های طولانی علم پزشکی را مجزا از دیگر علوم می دانستند و تنها به توسعه این علم به صورت مجزا تاکید داشتند، امروزه دریافته اند که پزشکی بدون استفاده از فناوری اطلاعات ارزش چندانی ندارد. افزوده شدن فناوری اطلاعات به علم پزشکی موجب شده است تا احتمال درمان هریک از بیمارانی که به پزشکان مختلف مراجعه می کنند بیشتر شود و جان افراد بیشتری را از خطر مرگ نجات یابد. این امر نه تنها در کشور آمریکا بلکه در دیگر کشورهای دنیا اتفاق افتاده است و با صرف هزینه های بسیار اندک، باعث می شود که خدمات سیستم پزشکی و بهداشتی یک جامعه در بهترین حالت ممکن به دست همشهریان برسد.
امروز پزشکان نیز مانند تمام افرادی که در عصر حاضر زندگی می کنند، رغبت فراوانی به استفاده از فناوری های نوین دارند اگر چه ورود هر محرک جدید همواره با مقاومت هایی مواجه بوده است اما باید اعتراف کرد که ظهور فناوری اطلاعات در جامعه پزشکی کمتر این مسائل را به دنبال داشته که با پشت سر گذاشتن زمان کوتاه، بیشتر پزشکان به کاربردن دستگاه ها و وسایل مجهز به فناوری های روز را مفید اعلام کردند. از جمله نکات قابل توجهی که در این زمینه به چشم می خورد، بردباری بسیار زیاد پزشکان برای آموختن نحوه استفاده از دستگاه های جدید است که در برخی مواقع دیده می شود این کار با صرف ماه ها زمان صورت می پذیرد.
روس دی. مارتین در این باره می گوید: «من در طول سال های فعالیت خود در بیمارستان ها و مراکز درمانی مختلف هرگز ندیدم که یک پزشک از ورود یک فناوری نوین در رشته تخصصی خود احساس نارضایتی کند و آن را نپذیرد. این امر موجب شده تا مراکز فعال در حوزه فناوری اطلاعات که تا چندی پیش توجه چندانی به عرصه پزشکی نداشتند امروزه این دنیای پیچیده را نیز از آن خود بدانند و با گسترش فعالیت های خود در زمینه پزشکی، موجبات رشد علم در این شاخه را نیز فراهم کنند».
در حال حاضر،نرم افزار یکی از ارکان اصلی و اساسی در دنیای کامپیوتر و اینترنت محسوب می شود، باعث شده کاربران احساس نزدیکی بیشتری را با فناوری اطلاعات و ارتباطات داشته باشند. این برنامه های کامپیوتری نه تنها در رایانه ها مفید واقع می شوند بلکه به یکی از بخش های اصلی پزشکی تبدیل شده اند اگر چه کارشناسان فناوری اطلاعات تخصص چندانی در علم پزشکی ندارند، تجربه نشان داده است که رابطه صمیمانه و نزدیک بین دنیای پزشکی و فناوری موجب شده تا نیازهای ما به طور کامل و دقیق منتقل شود و متخصصان نیز به آسانی بتوانند برنامه هایی متناسب با فعالیت های ما تولید کنند. ما امروزه به واسطه علوم کامپیوتری توانسته ایم پایگاه های اطلاعاتی خود را از حالت سنتی کاملاً خارج کرده و تمام اطلاعات موردنیاز خود را به صورت دیجیتالی و الکترونیکی ذخیره کنیم. این ابزارها به ما کمک می کند تا در هر شرایطی به راحتی بتوانیم از منابع اطلاعاتی استفاده کنیم و برای درمان بیماران تصمیمات بهتری اتخاذ کنیم.
زمانی که یک کارشناس فناوری اقدام به طراحی و ساخت یک دستگاه به خصوص پزشکی می کند، عوامل و معیارهای مختلفی وجود دارد که باید به آنها توجه کند. گستره وسیع علوم پزشکی در زمینه های گوناگون باعث شده،دانستن این معیارها برای متخصصان به امری مشکل و غیرقابل درک بدل شود اما با این وجود گفته می شود که ارتباطات صمیمانه بین پزشکان و برنامه نویسان باعث شده تا بخش عظیمی از این مشکلات مرتفع شده و از میان برداشته شود. به واسطه نرم افزارهایی که امروزه در اختیار ما قرار داده شده، پزشکان می توانند ظرف مدت زمانی کوتاه شرح حال کاملی از بیماران خود را دریافت کنند تا بتوانند در مواقع اضطراری بهترین روش های درمانی و داروها را برای این بیماران به کار برند.
یکی از حرکت های بزرگ و قابل ملاحظه ای که تاکنون در این زمینه صورت گرفته، ظهور نانوتکنولوژی است که امکان درمان بسیاری از بیماری های لاعلاج را برای ما فراهم می کند. نانوتکنولوژی یا کاربرد فناوری در مقیاس یک میلیونیم متر، جهان حیرت انگیزی را پیش روی دانشمندان قرار داده است که در تاریخ بشریت نظیری برای آن نمی توان یافت. پیشرفت های پرشتابی که در این عرصه به وقوع می پیوندد پیام مهمی را با خود به همراه آورده است. بشر در آستانه دستیابی به توانایی های بی بدیل برای تغییر محیط پیرامون خویش قرار گرفته و جهان و جامعه ای که در آینده ای نه چندان دور به مدد این فناوری جدید پدیدار خواهد شد، تفاوت هایی بنیادی با جهان مانوس آدمی در گذشته خواهد داشت.
به اعتقاد مارتین، نبود دستگاه های پیشرفته و به روز تاکنون موجب شده است بیماران در شرایط نامناسبی به سر برند و پزشکان نتوانند برای نجات جان آنها کار خاصی انجام دهند. رابطه فناوری و پزشکی امروزه به قدری نزدیک شده است که حتی کمرنگ شدن این رابطه هم می تواند اثرات زیان باری را به دنبال داشته باشد.
باید توجه داشت که منبع تمام فعالیت های مدیریتی، اطلاعات است و تنها این ابزار است که جریان حیاتی فرآیند برنامه ریزی را انجام می دهد. امروزه اطلاعات به عنوان یکی از مهم ترین منابع قدرت در جهان مطرح است و مدیران بدون داشتن اطلاعات کامل در مورد یک موضوع قادر به تصمیم گیری موثر نخواهند بود. فناوری اطلاعات در سال های اخیر به واسطه رشد، گسترش روزافزون و به کارگیری امکانات کامپیوتری و انتقال داده ها و ایجاد شبکه های جهان گستر مانند اینترنت اطلاعات ارزشمند و خدمات متنوع، محیط های تبادل اطلاعات را به شدت دچار تغییر کرده است در بخش بهداشت و درمان نیز استفاده از سیستم های اطلاعاتی کارآمد برای تحقق اهداف کارایی، اثربخشی و کیفیت خدمات و البته رضایتمندی مراجعان ضرورتی انکارناپذیر به شمار می رود.
در عصر فناوری اطلاعات و اطلاع رسانی، مدارک پزشکی به عنوان مهم ترین، غنی ترین و واقعی ترین منابع اطلاع رسانی پزشکی و بهداشتی محسوب می شوند زیرا این مدارک مبتنی بر واقعیات علم پزشکی هستند. مدیریت اطلاعات بهداشتی عبارت از توسعه، اجرا، نگهداری و مدیریت سیستم ها به منظور تولید، ذخیره، بازیابی و انتشار اطلاعات بهداشتی بیمار به صورت موثر و کاراست.
مدیریت اطلاعات بهداشت همچنین تحت عنوان اداره مدارک پزشکی نیز شناخته شده است که امروز در تمام بیمارستان ها راه اندازی شده است. این نوع به خصوص از مدیریت در تمامی محیط های مراقبت بهداشتی مشابه است اگرچه یکی از این روش ها در مطب پزشک ممکن است دارای پیچیدگی و ابهام کمتری نسبت به بیمارستان ها و مراکز بهداشتی بزرگ است، با وجود این اهداف مشابه و یکسان است.

میثم لطفی
منبع:www.nytimes.com

منبع : روزنامه سرمایه